Nghệ An: Nông thôn mới tạo động lực phát triển bền vững

Đoàn Thanh niên ra quân ngày cao điểm tình nguyện chung tay xây dựng NTM và ngày chủ nhật xanh. Ảnh: Sỹ Bách.

Được triển khai từ năm 2010, Chương trình Nông thôn mới (NTM) hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng sống cho người dân và xây dựng nền tảng phát triển bền vững. Tính đến cuối năm 2024, tỉnh Nghệ An có 327 xã đạt chuẩn NTM (chiếm gần 80% tổng số xã), trong đó 127 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 25 xã đạt NTM kiểu mẫu; 240 thôn, bản được công nhận đạt chuẩn.

Cùng với đó, đời sống người dân nông thôn được nâng cao rõ rệt. Thu nhập bình quân đầu người đạt 47 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 5,19%; gần 93% người dân tham gia bảo hiểm y tế; hơn 89% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh. Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) ghi nhận 739 sản phẩm đạt chuẩn từ 3 sao trở lên, góp phần khẳng định thương hiệu và nâng cao giá trị nông sản địa phương.

Một điểm nhấn quan trọng trong xây dựng NTM của Nghệ An là sự phát triển đồng bộ hạ tầng. Đến cuối năm 2024, toàn tỉnh đã xây dựng và nâng cấp 11.427 km đường giao thông nông thôn. Riêng năm 2024, thêm 147 km đường mới hoàn thành với tổng kinh phí hơn 227 tỷ đồng. Hệ thống giao thông thông suốt không chỉ cải thiện đời sống mà còn thúc đẩy giao thương, kết nối nông thôn với đô thị. Hạ tầng thủy lợi cũng được chú trọng, với 3.703 km kênh mương, tổng vốn đầu tư hơn 3.588 tỷ đồng.

Trong lĩnh vực xã hội, các công trình thiết yếu như trường học, trạm y tế được ưu tiên đầu tư. Toàn tỉnh có 118 trường được xây mới, 158 trường đạt chuẩn quốc gia; hơn 90% trạm y tế xã được nâng cấp, đảm bảo có bác sĩ và trang thiết bị phục vụ người dân.

Nghệ An cũng đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững. Các mô hình hợp tác xã kiểu mới, trang trại công nghệ cao, chuỗi giá trị được mở rộng, giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Những nông sản chủ lực như cam Vinh, chè, lúa, cá, tôm… không chỉ khẳng định uy tín trong nước mà còn mở rộng thị trường xuất khẩu. Đặc biệt, cam Vinh đã trở thành sản phẩm đặc trưng, góp phần tăng thu nhập bền vững cho nông dân.

Thành công của chương trình xây dựng NTM đã làm thay đổi diện mạo nhiều vùng quê nông thôn Nghệ An. Ảnh: Hồng Sơn

Ứng dụng khoa học công nghệ được chú trọng thông qua cơ giới hóa, phát triển cánh đồng lớn, áp dụng quy trình sản xuất sạch, an toàn. Các sản phẩm OCOP được tiêu thụ rộng rãi qua nhiều kênh phân phối hiện đại, nâng cao sức cạnh tranh của nông sản địa phương.

Song song phát triển kinh tế, Nghệ An còn quan tâm đến đời sống văn hóa, tinh thần và bảo vệ môi trường. Các phong trào “Làng văn hóa”, “Gia đình văn hóa”, câu lạc bộ cộng đồng… lan tỏa sâu rộng, góp phần gắn kết cộng đồng. Tỉnh hiện có 2.602 di tích, trong đó 485 di tích được xếp hạng (6 di tích quốc gia đặc biệt), trở thành nguồn lực quan trọng phát triển du lịch nông thôn.

Những kết quả đạt được đã tạo tiền đề để Nghệ An bước vào giai đoạn phát triển mới. Năm 2025, tỉnh xác định tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phát động phong trào thi đua xây dựng NTM, nâng cao nhận thức cộng đồng. Các mô hình, sáng kiến hiệu quả sẽ được nhân rộng; việc huy động nguồn lực xã hội hóa sẽ được tăng cường nhằm phát huy vai trò chủ thể của nhân dân trong xây dựng và quản lý cơ sở hạ tầng.

Đồng thời, tỉnh cũng chú trọng duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, đặc biệt ở cấp thôn, bản và hộ gia đình; triển khai các chương trình khoa học - công nghệ phục vụ sản xuất, gắn phát triển nông nghiệp với du lịch nông thôn, góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống người dân.

Với những bước tiến vững chắc, Chương trình NTM đã và đang làm thay đổi diện mạo nông thôn Nghệ An, đưa cuộc sống người dân ngày càng khởi sắc.

T. Minh