Nghệ nhân 25 tuổi mang 'tiếng nói' cho đất

Những dấu ấn riêng

Dành tình yêu cho nghề gốm, Nguyễn Tuấn Minh (sinh năm 1996) đã không ngừng nỗ lực giữ gìn và phát huy nét tinh hoa làng nghề truyền thống.

Sinh ra ở làng nghề Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội trong gia đình nhiều đời gắn bó với nghề sản xuất đồ gốm, Nguyễn Tuấn Minh đã sớm bén duyên với nghề.

Ngay từ nhỏ, Nghệ nhân Nguyễn Tuấn Minh đã hào hứng với bàn xoay, lớp men, bản vẽ và làm bạn với đất. Chàng trai trẻ thích thú nhìn những hòn đất được tạo hình qua bàn tay khéo léo của ông, bố và những người thợ trong làng.

Tuy nhiên, đến năm 16 tuổi, Minh mới nghiêm túc học nghề làm gốm. Tốt nghiệp trung học phổ thông, chàng trai trẻ quyết định không thi đại học mà theo nghề truyền thống của gia đình.

Tuy nhiên, sau hai năm làm việc, Tuấn Minh nhận ra bản thân không có gì sáng tạo. Các sản phẩm làm ra giống số chung nên không tạo được dấu ấn riêng và cũng khó thu hút khách hàng. Vì thế, Minh quyết định đi học để trang bị kiến thức, thay đổi bản thân.

Vừa theo học tại Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, Minh vừa tìm tòi, học hỏi từ những bậc tiền bối giỏi nghề. Dần dần thế giới quan của chàng trai trẻ được thay đổi, những tác phẩm tạo ra mang tính nghệ thuật cao hơn.

Minh cũng chọn hướng đi riêng, toàn bộ sản phẩm được làm thủ công. Chàng trai trẻ cũng đi sâu vào các mặt hàng nghệ thuật như: Chóe, tượng, đồ thờ hoài cổ… nên tạo sự khác biệt với những hộ sản xuất theo hướng công nghiệp trong làng.

Để biến từng khối đất vô tri thành sản phẩm tinh xảo, anh phải nhào nặn vào đó bao tâm huyết, sự tỉ mỉ và hơn tất cả là lòng yêu nghề mãnh liệt.

Nguyễn Tuấn Minh chia sẻ: “Tôi đã thất bại không biết bao nhiêu lần nhưng chưa từng nghĩ đến bỏ cuộc. Bởi đó là mỗi bài học để có thể rút kinh nghiệm hoàn thiện hơn cho các sản phẩm tiếp theo. Muốn biến đất thành sản phẩm gốm sứ đẹp không chỉ là niềm đam mê nghề, tư duy sáng tạo, kinh nghiệm và quan trọng là kỹ năng về nghề”.

Theo đuổi nghề truyền thống, lợi thế của những người trẻ là sự vận động, sáng tạo không ngừng. Ngoài việc tầm sư học nghệ, Tuấn Minh đã khẳng định phong cách riêng qua việc tìm tòi, học hỏi, tham gia nhiều triển lãm trong nước và quốc tế.

Chàng trai trẻ này đã được tập huấn, trao đổi kinh nghiệm từ các nghệ nhân đi trước. Ngoài ra, anh cũng được giao lưu cùng các chuyên gia Hàn Quốc và Nhật Bản về lĩnh vực gốm sứ.

Cái riêng của Tuấn Minh là sản phẩm thủ công hoàn toàn nên thể hiện được sự phong phú, đa dạng và không có cái nào giống cái nào. Theo năm tháng, người và gốm gắn kết, hòa quyện với nhau trong từng động tác, để rồi những sản phẩm gốm như những đứa con tinh thần, lần lượt ra đời, nhận được sự đánh giá cao của khách hàng, giới làm nghề...

Coi thất bại là kinh nghiệm

Nghệ nhân Nguyễn Tuấn Minh là 1 trong 10 gương mặt trẻ Thủ đô tiêu biểu.

Theo Minh, để tạo ra những sản phẩm đẹp mắt đòi hỏi người thợ phải thực sự tỉ mỉ, cẩn thận trong từng chi tiết. “Năm 2020, tôi làm một đôi chóe men rạn cao hơn 1m.

Sau 23 ngày với bao tâm huyết, tôi cũng hoàn thành tác phẩm. Tuy nhiên, tôi lại mắc sai lầm khi đốt lò sai cách đã khiến sản phẩm bị hỏng và phải hủy bỏ. Đây là một bài học lớn để tôi rút kinh nghiệm sau này”, Minh kể.

Bằng tình yêu và tâm huyết với nghề, nghệ nhân trẻ này đã trực tiếp chế tác các sản phẩm, tác phẩm tiêu biểu. Đó là “Đôi bình vuốt tay men rạn cổ”, “Đôi chóe men rạn mặt hổ phù đắp rồng” đang được lưu giữ và trưng bày tại Chùa Kim Trúc Tự ở làng Bát Tràng.

Minh cũng là tác giả của “Đôi chân đèn màu lam sẫm”, “Đôi lộc bình đắp tứ linh”, “Đôi chóe men rạn đắp rồng màu chàm cổ” hiện đang lưu giữ và trưng bày tại Chùa Tiêu Dao.

Vừa học hỏi, gìn giữ và phát huy nét đẹp nghề truyền thống cha ông để lại, Minh vừa tích cực quảng bá sản phẩm. Với lợi thế của người trẻ nắm bắt, ứng dụng công nghệ thông tin nhanh, chàng trai trẻ đẩy mạnh việc bán hàng qua sàn thương mại điện tử, các trang mạng xã hội cá nhân.

Hiện, xưởng sản xuất của Minh có 4 lao động và các sản phẩm được làm hoàn toàn thủ công. Mỗi ngày, bằng bàn tay và óc sáng tạo, các sản phẩm được nhiều khách hàng ưa chuộng và đặt mua.

Không chỉ giữ gìn, phát triển nghề truyền thống, Minh còn tích cực tham gia hoạt động Đoàn, Hội ở địa phương. Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, với mong muốn bảo vệ sức khỏe người dân, Minh tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng.

Đó là hỗ trợ tiêm vắc-xin, trực chốt phòng chống dịch, ship lương thực, thực phẩm đến các hộ gia đình trong khu cách ly… Với anh, ngoài đam mê làm nghề gốm sứ, việc sống có ích trong xã hội càng quan trọng hơn bao giờ hết.

Năm 2020, Nguyễn Tuấn Minh được Sở Công Thương Hà Nội chứng nhận nghệ nhân tham gia chuỗi “Kết nối mạng lưới sản xuất và tiêu dùng bền vững ngành gốm sứ thành phố Hà Nội”.

Đặc biệt, năm 2021, anh được UBND thành phố Hà Nội phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ngành nghề gốm sứ khi mới 25 tuổi. Mới đây, Nguyễn Tuấn Minh được vinh danh là 1 trong 10 gương mặt trẻ Thủ đô tiêu biểu năm 2021.

Với danh hiệu đạt được, Tuấn Minh cho rằng, đó là động lực to lớn để bản thân tiếp tục nỗ lực hơn. “Là một người trẻ, tôi sẽ giữ gìn, mở mang tâm sức, sự sáng tạo và niềm đam mê của mình để nghề gốm thêm phát triển và giúp quê hương ngày càng giàu đẹp”, Tuấn Minh nói.

Ngọc Trang