Nghệ thuật ướp trà sen - Nét văn hóa thanh tao của người Hà Nội
Những ngày này, người làm nghề ướp trà sen tại phường Quảng An (Tây Hồ, Hà Nội) tất bật vào vụ mùa mới. Làm trà sen không chỉ vì cuộc sống mưu sinh, mà còn là cách người dân nơi đây lưu giữ nét văn hóa truyền thống.
Không ai biết trà sen có từ bao giờ, theo lời kể của các bậc cao niên, xưa kia, trà sen được sản xuất ít, chỉ được dùng để dâng vua và các tôn vương quyền quý. Trà quý ở công đoạn ướp tỉ mỉ, kỳ công, để lưu giữ được hương vị đặc biệt của hương sen. Hiện nay, trà sen đã dần được bán phổ biến hơn.
Trà sen Hồ Tây là sự hòa quyện giữa vị đậm đà của chè Tân Cương (Thái Nguyên) với hương thơm ngát của gạo sen Bách Diệp. Qua đôi bàn tay khéo léo của những người nghệ nhân, đã tạo ra thức trà thơm ngon, thanh tao.
Hình ảnh công đoạn nghệ thuật ướp trà sen:
Những bông hoa sen được hái từ sáng sớm, khi còn hơi sương, để đảm bảo độ tươi và giữ được hương thơm của sen.
Từ cuối tháng 5 hàng năm sen đã bắt đầu nở, nhưng thời điểm chính vụ và thu hoạch nhiều nhất là giữa tháng 6 và đầu tháng 7.
Sen dùng ướp trà là sen Bách Diệp, với nhiều cánh, màu hồng nhạt, chúm chím nụ.
Theo những người tâm huyết với nghề làm trà sen lâu năm, để có được loại trà sen thơm ngon nhất, phải qua nhiều công đoạn tỷ mỷ và công phu, từ hái sen cho đến tách gạo sen và ướp trà…
Để làm ra một kg trà sen, cần tới 1.000-1.200 bông sen. Mọi công đoạn ướp trà sen đều được làm thủ công hoàn toàn.
Từng búp sen Bách Diệp được chọn lựa cẩn thận sau đó cánh hoa, nhụy hoa và gạo sen được tách rời.
Cụ Nguyễn Thị Tâm (96 tuổi, quận Tây Hồ) chia sẻ, gia đình có nghề truyền thống ướp trà sen từ lâu đời, đến nay cụ vẫn tiếp tục gắn bó với công việc ướp trà và hướng dẫn các thế hệ con cháu tiếp nối nghề truyền thống của gia đình.
Việc tách gạo sen là công đoạn khó nhất, đòi hỏi người làm phải nhanh tay, khéo léo để gạo sen trắng, không nát, giữ được mùi hương.
Trà dùng ướp sen phải là trà Tân Cương (Thái Nguyên) loại ngon.
Cách ướp là cứ một lớp gạo sen bên trên, lại một lớp chè bên dưới, rồi đem ủ và sấy trong 3 ngày, làm đi làm lại 7 lần mới được một mẻ trà sen.
Bên cạnh phương pháp ướp gạo sen đầy công phu, ướp “xổi” được một sốngười làm trà lựa chọn với ưu điểm nhanh gọn, dễ làm.
Loại trà ngon được lựa chọn, xử lý khô tạo độ hút, sau đó được cho vào hoa sen, buộc lại...
Tiếp đó hoa được bảo quản nhằm giữ độ tươi, để trà thẩm thấu hương thơm dịu ngát của sen.
Loại trà xổi ướp trong bông sen có giá 35.000-70.000 đồng/bông. Đây cũng được xem là loại trà có giá đắt đỏ bậc nhất.
Không phải ngẫu nhiên mà trà sen Hồ Tây trở thành một thức quà nổi tiếng của Hà Nội.
