Nghiên cứu phương án tôn tạo di tích khu mộ bác sĩ A.Yersin

Mới đây, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Khánh Hòa đã tiến hành họp để thống nhất với các đơn vị có liên quan về phương án tôn tạo, phát huy giá trị di tích khu mộ bác sĩ A.Yersin.

Năm 1990, cụm di tích tại tỉnh Khánh Hòa liên quan đến bác sĩ A.Yersin được Nhà nước xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia. Khu mộ bác sĩ A.Yersin nằm trên một ngọn đồi nhỏ tại xã Suối Cát, huyện Cam Lâm.

Phần mộ bác sĩ A.Yersin nằm tại vòng xoay cầu vượt quốc lộ 1, đoạn dẫn vào cao tốc Nha Trang - Cam Lâm.

Theo đại diện Hội Những người ái mộ bác sĩ A.Yersin, từ khi được công nhận là di tích cấp quốc gia đến nay, con đường vào khu vực này vẫn chưa được đầu tư, nâng cấp, gây bất tiện cho khách đến thăm viếng, do đó, hội kiến nghị ngành chức năng nhanh chóng làm đường vào khu mộ của Bác sĩ.

Đại diện Hội cũng đề xuất tu bổ, tôn tạo cảnh quan di tích, thiết kế khu vực nhà chờ cho khách dừng nghỉ khi đến đây viếng mộ; trồng thêm cây xanh, là các loại cây giống như xưa bác sĩ Yersin từng trồng; xây dựng bãi đỗ xe; bố trí mã QR tại điểm di tích để người dân, du khách dễ dàng tra cứu thông tin, tìm hiểu và cảm nhận về bác sĩ một cách trọn vẹn hơn.

Các đại biểu cũng nêu ý kiến xin tư vấn thiết kế lại khu vực cổng vào do hiện các bia chỉ dẫn không còn đúng nội dung; đồng thời đề xuất bố trí ống cấp nước vào khu vực này cạnh tuyến đường dự kiến xây dựng nhằm khớp nối toàn thể dự án trong tương lai.

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Văn Nhuận, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Khánh Hòa, cho hay Sở đang hoàn tất các thủ tục trình lại UBND tỉnh nhằm triển khai dự án xây dựng con đường từ vòng xoay cầu vượt trên quốc lộ 1 vào khu di tích. Con đường vào mộ nằm trong phạm vi đất thuộc quyền quản lý của Viện Pasteur Nha Trang, do đó các bên liên quan cũng đang tiến hành làm việc. Dự án này cũng bố trí xây dựng bãi đỗ xe cho người dân, du khách khi đến viếng mộ bác sĩ A.Yersin.

Theo ông Nhuận, khu vực rộng 4ha này được chia làm hai khu vực, trong đó khu vực trên đỉnh đồi (khu vực 1) có mộ bác sĩ A.Yersin, cổ thụ,… rộng khoảng 300m2 là khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, sẽ chỉ tu bổ, tôn tạo, không tiến hành đầu tư, xây dựng hạng mục nào. Phần diện tích còn lại (khu vực 2) được cho phép đầu tư nhằm mục đích bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Thực tế khu vực này thời gian qua vẫn chưa được quan tâm bảo tồn, tôn tạo đúng mức, chưa phát huy được hết giá trị.

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Khánh Hòa giao các đơn vị chuyên môn thuộc Sở nghiêm túc tổng hợp, phân tích, tiếp thu các ý kiến đóng góp để sớm triển khai thực hiện dự án tu bổ, tôn tạo di tích. Đồng thời đề nghị không thay đổi hiện trạng khu vực 1, tu bổ trên tinh thần “hết sức thận trọng”. Ở khu vực 2 nghiên cứu quy hoạch tổ hợp bãi đỗ xe, nơi dừng nghỉ.

Đối với đường vào khu mộ, ông Nhuận cho biết ngành chức năng đang cố gắng triển khai thực hiện ngay trong năm 2024, phấn đấu hoàn thành trong năm 2025.

Hiện trạng đường vào phần mộ Bác sĩ.

Bác sĩ Alexandre Yersin sinh ngày 22/9/1863 tại Thụy Sĩ, lớn lên tại Pháp. Năm 1891, ông đến Nha Trang sinh sống và làm việc ở đây cho đến ngày mất 1/3/1943. Thời gian ở đây, ông có nhiều công trình y học giá trị, trong đó đáng chú ý là phát hiện bệnh dịch hạch.

Ông là người khám phá ra cao nguyên Lâm Viên (1893) đặt nền móng xây dựng Đà Lạt, là người sáng lập Viện Pasteur ở Nha Trang (1895), Hà Nội (1925) và Đà Lạt (1936).

Khu mộ bác sĩ A.Yersin là một trong những di tích liên quan đến cuộc đời của bác sĩ A.Yersin được công nhận di tích quốc gia năm 1990.

Phần mộ bác sĩ A.Yersin giản dị, gần gũi trên ngọn đồi nhỏ tại xã Suối Cát.

Tổng diện tích khu mộ khoảng 4ha, có nhiều cổ thụ.

Một số hạng mục liên quan có dấu hiệu xuống cấp.

Người dân, du khách thường xuyên đến đây dâng hương tưởng nhớ bác sĩ A.Yersin.