Người có từ 2 con đẻ trở lên sẽ được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội

Tăng thời gian nghỉ thai sản với lao động nữ

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã trình bày tóm tắt một số nội dung chính được cơ quan soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý.

Theo đó, dự thảo Luật đã rà soát, bổ sung phần giải thích từ ngữ và tập trung quy định vào các nội dung: duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; thích ứng với già hóa dân số và dân số già; nâng cao chất lượng dân số; truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác dân số.

Chủ tọa điều hành phiên làm việc sáng 10/12. Ảnh: Quochoi.vn

Về đề nghị điều chỉnh chính sách dân số của Nhà nước, Chính phủ đã tiếp thu và hoàn thiện dự thảo, bổ sung điều 7 quy định về chính sách của Nhà nước đối với dân số. Các nội dung tại điều này là những quy định mang tính nguyên tắc, định hướng chung, thể hiện các nhóm chính sách tổng thể, vĩ mô của công tác dân số, bám sát đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Ngoài ra, dự thảo Luật cũng quy định về duy trì mức sinh thay thế, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số, tiếp cận theo vòng đời; bảo đảm các biện pháp dài hạn, căn cơ và khả thi trên cơ sở đánh giá thực tiễn và chọn lọc kinh nghiệm quốc tế.

Về chính sách duy trì mức sinh thay thế, dự thảo Luật đã bổ sung quy định tại khoản 4, điều 7 theo hướng xây dựng khung định hướng chính sách tổng thể, bao gồm: chính sách giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và các chính sách khác nhằm gia tăng tỷ lệ sinh để đạt được mức sinh thay thế bền vững. Việc hỗ trợ tăng thời gian nghỉ thai sản và hỗ trợ tài chính khi sinh con được phân theo nhóm đối tượng, địa phương; đồng thời ưu tiên thuê mua và thuê mua nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Để duy trì mức sinh thay thế, Luật Dân số quy định nhiều biện pháp, trong trường hợp sinh con thứ 2, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ là 7 tháng; lao động nam là 10 ngày làm việc khi vợ sinh con. So với quy định hiện hành, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ đã nhiều hơn 1 tháng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày các báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo Nghị quyết. Ảnh: Quochoi.vn

Luật cũng nêu rõ, sẽ có hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người; hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế và hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi. Đặc biệt, theo quy định của Luật, người có từ 2 con đẻ trở lên sẽ được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Luật đồng thời quy định biện pháp khác do Chính phủ quyết định. Căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, Chính phủ quy định mức hưởng, trình tự, thủ tục cho các chính sách trên.

Về các chính sách liên quan đến thích ứng với già hóa dân số, dự thảo Luật đã chỉnh lý, bổ sung các quy định về chủ động chuẩn bị cho tuổi già, bao gồm: chuẩn bị về sức khỏe, tài chính, tâm lý; tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; tham gia học tập, nâng cao kiến thức, kỹ năng để duy trì sức khỏe thể chất, tinh thần và chức năng xã hội; tham gia các hoạt động hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi.

Dự thảo luật cũng đã bổ sung quy định về chăm sóc người cao tuổi, phát triển đa dạng các hình thức chăm sóc tại nhà và tại cộng đồng; phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi trên cơ sở phân tách nhóm chăm sóc chính thức và nhóm chăm sóc không chính thức, đồng thời xây dựng cơ chế hỗ trợ đào tạo kỹ năng chăm sóc phù hợp với từng nhóm...

Quang cảnh phiên làm việc sáng 10/12. Ảnh: Quochoi.vn

Bảo đảm kinh phí triển kham khám sức khỏe định kỳ miễn phí

Cũng trong sáng 10/12, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng bệnh với đại đa số đại biểu tán thành. Luật Phòng bệnh gồm 6 chương, 46 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/ 2026.

Trình bày báo cáo tóm tắt các nội dung lớn tiếp thu, giải trình về dự thảo Luật Phòng bệnh, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, về vấn đề khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, Chính phủ đã hoàn thiện các quy định về đa dạng hóa nguồn kinh phí bao gồm nguồn ngân sách Nhà nước, xã hội hóa và đặc biệt là từ Quỹ bảo hiểm y tế nhằm đảm bảo vấn đề nguồn kinh phí và tính khả thi để triển khai thực hiện chính sách này.

Đồng thời tại điều 44 của dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm y tế quy định người dân được Quỹ bảo hiểm y tế chi trả chi phí khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí theo lộ trình và khả năng cân đối của Quỹ bảo hiểm y tế. Đây là bước đột phá quan trọng để thể chế hóa Nghị quyết số 20 và Nghị quyết số 72 đã được ban hành.

Về các chính sách chuyên môn, Luật đã tiếp thu và chỉnh lý các quy định về phòng chống bệnh không lây nhiễm, rối loạn tâm thần và vấn đề dinh dưỡng. Mục tiêu hướng tới là quản lý tốt các nguy cơ, tăng cường sàng lọc, phát hiện sớm bệnh để có biện pháp dự phòng và điều trị kịp thời, trong đó dành sự ưu tiên cho các đối tượng yếu thế và người dân tại các vùng khó khăn.

Bên cạnh đó, các quy định về phòng chống bệnh lây nhiễm cũng được hoàn thiện dựa trên bài học thực tiễn từ quá trình phòng chống dịch COVID-19 nhằm khắc phục triệt để những vướng mắc để phù hợp với tình hình mới.

Đồng thời, Luật bổ sung nhiệm vụ chi của quỹ cho hoạt động khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí để thống nhất với các quy định liên qua; qua đó bảo đảm thêm nguồn lực tài chính vững chắc để triển khai chính sách quan trọng này.

Vân Hà