Người giữ gìn giá trị lịch sử 200 năm của Đền Ba Giáp

Đền Ba Giáp gồm Giáp Trung Cựu, Trung Lập, Trung Hòa hay là đền Trung, thuộc địa phận xóm 4 xã Hải Phương, Hải Hậu, Nam Định. Theo văn bia và sử kí năm 1804 Gia Long Giáp Tí phân chia 3 xã Quần Phương thượng - trung - hạ. Năm 1834 giáp xây quần thể khu đền Ba Giáp làm đình bắc cầu đá, tên đền là Quang Nhuận Từ, thờ Đức Trạch Hải Phúc thần Đức Thánh Trần Hưng Đạo Đại Vương. Trải qua thời gian từ 1834 đến nay, đền Ba Giáp đã trải qua gần 200 năm lịch sử. Bởi vậy, ngôi đền và các hạng mục công trình đã xuống cấp.

Đền Ba Giáp - Nam Định

Năm 2021 chính quyền địa phương và nhân dân sở tại giao cho nghệ nhân dân gian, đồng thầy Trần Văn Hải - hiện đang là Chủ tịch chi Hội di sản huyện Giao Thủy, Chi hội phó thường trực Chi Hội di sản tín ngưỡng thờ Mẫu huyện Giao Thủy - trông nom hương khói phụng sự làm thủ nhang đền Ba Giáp. Sau 8 tháng thi công, nhà thờ liệt tổ đền Ba Giáp đã được hoàn thành phần lớn do nghệ nhân Trần Văn Hải là thủ nhang đền và nhân dân địa phương ủng hộ. Với tấm lòng tâm đức tri ân các bậc tiền nhân, tiên hiền cũng như nguyện vọng của nhân dân xã Hải Phương, muốn được góp công, góp của tôn tạo các hạng mục của đền Ba Giáp và xây dựng nhà thờ liệt, từ đó đến nay, đền Ba Giáp trở thành nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh cho nhân dân địa phương.

Nghệ nhân Trần Văn Hải

Nhà thờ liệt tổ đền Ba Giáp được thiết kế với kết cấu: Gian giữa thờ các chư vị có công Tứ tổ Quần Anh cùng các vị khai sáng đền. Gian bên trái thờ Anh hùng liệt sỹ; gian bên phải thờ các vị có công. Công trình được hoàn thành đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân và khách thập phương, là nơi để tưởng nhớ, tỏ lòng biết ơn đối với các vị Thủy tổ đã có công khai sáng huyện Hải Hậu, đồng thời là sự ghi nhận, tôn vinh những anh hùng liệt sỹ của quê hương đã anh dũng hy sinh cho nền độc lập dân tộc.

Nghệ nhân Trần Văn Hải cho biết, đền Ba Giáp có lịch sử gần 200 năm. Tới đây, nghệ nhân sẽ cùng với người dân Hải Phương, các nhà nghiên cứu di sản, di tích thu thập tài liệu, hoàn thiện hồ sơ để trình các cấp phê duyệt xếp hạng đền Ba Giáp là di tích lịch sử.

Song song với việc gìn giữ, phát huy giá trị tín ngưỡng, nghệ nhân Trần Văn Hải còn là người tích cực trong các hoạt động xã hội, chung tay cùng chính quyền để chăm lo cuộc sống cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, như: ủng hộ cứu trợ đồng bào bị thiên tai lũ lụt, đền ơn đáp nghĩa, phục vụ mục đích an sinh xã hội, thể hiện sự tương thân tương ái với tôn chỉ "Tốt đời đẹp đạo". Đồng hành cùng nghệ nhân Trần Văn Hải là sự quan tâm, ủng hộ của các cấp lãnh đạo, người dân xã Hải Phương cùng chung tay xây dựng, tôn tạo và phát triển những giá trị văn hóa tín ngưỡng, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa của người dân.

Nghệ nhân Trần Văn Hải đã nhận được nhiều bằng khen, giấy khen của các sở ban ngành, các tổ chức hội, các viện nghiên cứu

Với 28 năm hoạt động trong lĩnh vực thực hành Tín ngưỡng Thờ mẫu Tam phủ, Tứ phủ, nghệ nhân Trần Văn Hải đã nhận được nhiều bằng khen, giấy khen của các sở ban ngành, các tổ chức hội, các viện nghiên cứu… vì có nhiều hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Tháng 11/2021, nghệ nhân Trần Văn Hải đã được Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tặng Bằng khen vì đã có đóng góp tích cực hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc và tặng kỷ niệm chương Vì sự nghiệp di sản văn hóa Việt Nam do đã có đóng góp tích cực vào hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Mới đây nhất, tháng 7/2022 nghệ nhân Trần Văn Hải được trao Bằng khen của Bộ VHTTDL vì đã có thành tích đóng góp tích cực trong hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.

Hồng Hà