Ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử với hộ kinh doanh: 1 tỷ hay 3 tỷ đồng?

Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải khai chính xác, trung thực, đầy đủ

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định việc kê khai, tính thuế, khấu trừ thuế và sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải kê khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ. Ảnh: Quang Khánh

Theo Bộ Tài chính, việc ban hành Nghị định nhằm cụ thể hóa chủ trương, định hướng của Đảng và Quốc hội tại Nghị quyết số 68-NQ/TW và Nghị quyết số 198/2025/QH15. Trọng tâm là tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, tiến tới bãi bỏ thuế khoán, đồng thời thiết lập cơ chế quản lý thuế phù hợp với từng nhóm quy mô kinh doanh.

Nghị định cũng hướng tới nâng cao hiệu quả quản lý thuế, bảo đảm công bằng về nghĩa vụ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp có quy mô tương đương. Qua đó, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp, tạo động lực mới để giải phóng nguồn lực, nâng cao sức sản xuất của khu vực kinh tế tư nhân, góp phần thực hiện các mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 68-NQ/TW.

Theo dự thảo Nghị định, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm kê khai chính xác, trung thực và đầy đủ các nội dung trong hồ sơ khai thuế, các khoản thu khác theo từng sắc thuế, đồng thời tự tính số tiền thuế, khoản thu phải nộp, trừ trường hợp việc tính và thông báo thuế do cơ quan thuế thực hiện.

Đối với thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh căn cứ doanh thu thực tế hàng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ để tự xác định thuộc diện không chịu thuế, không phải nộp thuế, chịu thuế hoặc phải nộp thuế theo quy định của pháp luật thuế, áp dụng từ ngày 1/1/2026.

Trường hợp xác định thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng và phải nộp thuế thu nhập cá nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tự xác định số thuế phải nộp và thực hiện kê khai, nộp thuế với cơ quan thuế theo quy định. Nếu tự xác định không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, người kinh doanh có trách nhiệm thông báo doanh thu thực tế phát sinh trong năm với cơ quan thuế.

Dự thảo cũng quy định, thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế. Trường hợp khai bổ sung hồ sơ do có sai sót, thời hạn nộp thuế được tính theo kỳ khai thuế có sai sót đó.

Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện nộp hồ sơ khai thuế bằng phương thức điện tử; trường hợp không thể thực hiện điện tử thì nộp trực tiếp tại cơ quan thuế quản lý nơi phát sinh hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Đề xuất nâng ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử lên 3 tỷ đồng

Đáng chú ý, theo dự thảo Nghị định, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế; hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Góp ý quy định này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng việc áp dụng hóa đơn điện tử có mã là cần thiết nhằm tăng cường minh bạch, phòng chống gian lận thuế. Tuy nhiên, ngưỡng doanh thu 1 tỷ đồng được đề xuất là chưa thực sự hợp lý, do không tương thích với các mốc doanh thu đang được sử dụng trong phương pháp tính thuế hiện hành, như ngưỡng 3 tỷ đồng hay 50 tỷ đồng.

Theo VCCI, mức doanh thu 1 tỷ đồng tương đối thấp, chỉ cao hơn khoảng 500 triệu đồng so với ngưỡng không chịu thuế, trong khi nhiều hộ kinh doanh ở quy mô này vẫn còn hạn chế về năng lực tài chính và trình độ quản trị.

Kết quả khảo sát nhanh do VCCI thực hiện vào tháng 6/2025 cho thấy, ngay cả với các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng, việc triển khai hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế vẫn gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, tình trạng thiếu vốn đầu tư chiếm 32% ở khu vực nông thôn và 23% ở khu vực đô thị; thiếu kiến thức, kỹ năng công nghệ chiếm tới 77% ở khu vực nông thôn và 67% ở khu vực đô thị.

VCCI cho rằng, áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế là xu hướng tất yếu, song cần được thiết kế phù hợp để tránh tạo thêm áp lực cho các hộ kinh doanh quy mô nhỏ. Do đó, tổ chức này kiến nghị cơ quan soạn thảo xem xét nâng ngưỡng áp dụng lên mức doanh thu trên 3 tỷ đồng, tương ứng với ngưỡng bắt đầu áp dụng phương pháp tính thuế theo lợi nhuận. Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng này, cơ quan thuế có thể tăng cường giám sát thông qua việc khai thác dữ liệu từ nhiều nguồn, thay vì yêu cầu áp dụng đồng loạt.

Nên bỏ yêu cầu thông tin người mua với khách lẻ

Liên quan đến quy định về thông tin người mua trên hóa đơn điện tử, Nghị định 70/2025/NĐ-CP yêu cầu hóa đơn điện tử phải thể hiện mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua, trừ một số trường hợp bán hàng cho khách lẻ như tại siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng xăng dầu, hoạt động casino hoặc trò chơi điện tử có thưởng. Theo quy định này, các hộ kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ như tiệm tạp hóa, siêu thị mini, dịch vụ ăn uống hay lưu trú (nhà nghỉ) đều phải lập hóa đơn điện tử có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua.

Theo VCCI, quy định này sẽ gây không ít khó khăn cho các hộ kinh doanh, bởi đặc thù hoạt động của nhóm này tương tự các siêu thị, với lượng khách lẻ lớn, giá trị giao dịch nhỏ và tốc độ mua bán nhanh. Việc yêu cầu ghi nhận đầy đủ thông tin người mua trên từng hóa đơn không chỉ làm phát sinh chi phí nhân sự để nhập liệu, mà còn có thể tạo tâm lý e ngại, không thoải mái cho người tiêu dùng.

Từ thực tế đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét cho phép hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh không bắt buộc phải thể hiện mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua trong trường hợp người mua là cá nhân không kinh doanh, nhằm bảo đảm tính khả thi và phù hợp với đặc thù hoạt động của khu vực này.

Vũ Quang