Nguy cơ đột quỵ, huyết khối não do lạm dụng thuốc tránh thai

Tại Bệnh viện Bạch Mai, nữ bệnh nhân 33 tuổi, nhập viện trong tình trạng đau đầu dữ dội, co giật. Kết quả chẩn đoán cho thấy cô bị huyết khối xoang tĩnh mạch não kèm xuất huyết. Bệnh nhân cho biết đã dùng thuốc tránh thai được khoảng 3 tháng.

Điều trị bệnh nhân đột quỵ não, nghi ngờ dùng thuốc tránh thai lâu ngày. Ảnh: Minh Ngọc

Dù được điều trị tích cực bằng thuốc chống đông và chống co giật nhưng bệnh nhân bị tê nhẹ nửa người, cần thời gian phục hồi.

Trường hợp khác là nữ bệnh nhân 34 tuổi, cũng dùng thuốc tránh thai lâu dài, nhập viện vì đau đầu kéo dài và được chẩn đoán mắc huyết khối tĩnh mạch não.

Bác sĩ Đinh Trung Hiếu, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết thuốc tránh thai có hiệu quả trong kế hoạch hóa gia đình, song cũng tiềm ẩn nguy cơ gây huyết khối, nhất là ở những người có yếu tố nguy cơ nền.

Theo nghiên cứu tại Iran (2024), hơn 50% phụ nữ bị huyết khối tĩnh mạch não có tiền sử dùng thuốc tránh thai, trong đó 70% sử dụng thuốc thế hệ 2. Một phân tích trước đó cho thấy, nguy cơ mắc bệnh này cao gấp 7,59 lần ở người dùng thuốc tránh thai so với người không dùng.

Nguyên nhân chủ yếu là do thành phần estrogen trong thuốc kích thích quá trình đông máu, làm tăng nồng độ fibrinogen và prothrombin – những yếu tố hình thành cục máu đông. Estrogen cũng làm giảm protein S – chất ức chế đông máu tự nhiên. Người mang đột biến gen Factor V Leiden có nguy cơ tăng gấp 20 - 30 lần khi dùng thuốc tránh thai.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, trong tuần qua, cũng có hai ca đột quỵ não liên quan đến thuốc tránh thai. Một bệnh nhân khởi phát đau đầu nhẹ, sau đó nhanh chóng rơi vào hôn mê, liệt tứ chi, được xác định xuất huyết não do huyết khối xoang tĩnh mạch.

Bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Trường hợp còn lại bị yếu nửa người, khó đi lại, sau chẩn đoán được xác định nhồi máu não do huyết khối xoang thẳng và xoang ngang. Cả hai đều có tiền sử dùng thuốc tránh thai.

Các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ có nhu cầu sử dụng thuốc tránh thai kéo dài cần khám chuyên khoa, thực hiện xét nghiệm cần thiết và được tư vấn kỹ càng. Không nên tự ý dùng hoặc kéo dài thời gian dùng thuốc mà không có chỉ định.

Ngoài thuốc tránh thai, chị em có thể tham khảo các biện pháp an toàn khác như đặt vòng, cấy que, miếng dán, bao cao su hoặc triệt sản.

Trong quá trình dùng thuốc, nếu xuất hiện triệu chứng đau đầu tăng dần, đau về đêm, dùng thuốc giảm đau không hiệu quả hoặc rối loạn ý thức, cần đến cơ sở y tế ngay.

N.Dung