Nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại EU-Mỹ

Biểu tượng của các công ty công nghệ lớn (Big Tech). Ảnh: AF

Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, Ủy ban châu Âu (EC) đang xem xét phạt nhà sản xuất "táo khuyết" tới 500 triệu euro, trong khi công ty mẹ của Facebook và Instagram có khả năng sẽ phải nộp phạt 200 triệu euro vì vi phạm các quy định của Luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA), một bộ khung pháp lý mang tính đột phá nhằm thiết lập một sân chơi cạnh tranh công bằng hơn trong không gian kỹ thuật số.

Apple "lách luật" App Store

Kết luận từ cuộc điều tra của EC cho thấy, Apple đã lợi dụng vị thế thống lĩnh của App Store để cản trở các nhà phát triển ứng dụng thông báo cho người dùng về các lựa chọn mua hàng bên ngoài cửa hàng ứng dụng độc quyền này, một quyền mà DMA đã quy định rõ ràng. “Gã khổng lồ” công nghệ bị cáo buộc đã dựng lên hàng loạt rào cản kỹ thuật và chính sách nhằm giữ chân người dùng trong hệ sinh thái khép kín của mình. Điều này không chỉ giúp Apple tiếp tục thu lợi từ các khoản hoa hồng "cắt cổ" mà còn hạn chế nghiêm trọng sự cạnh tranh trên thị trường ứng dụng.

Luật DMA định nghĩa Apple như một "người kiểm soát truy cập", những nền tảng đóng vai trò không thể thiếu đối với cả người dùng và các nhà cung cấp dịch vụ, tương tự như các công cụ tìm kiếm, cửa hàng ứng dụng hay mạng xã hội lớn. Với vai trò này, Apple phải tuân thủ hàng loạt nghĩa vụ minh bạch và đặc biệt không được phép cản trở quyền tự do lựa chọn của người tiêu dùng.

Meta "ép" người dùng bằng dữ liệu cá nhân

Trong khi đó, Meta phải nhận án phạt vì chính sách gây tranh cãi "trả tiền hoặc chia sẻ dữ liệu" được áp dụng trên hai nền tảng chủ chốt là Facebook và Instagram kể từ tháng 11/2023. Theo mô hình này, người dùng gần như bị buộc phải chấp nhận cho phép Meta sử dụng dữ liệu cá nhân của họ cho mục đích quảng cáo được nhắm mục tiêu nếu không muốn trả một khoản phí để "né" quảng cáo.

Ủy ban châu Âu cho rằng chính sách này đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tự do lựa chọn và quyền bảo vệ dữ liệu cá nhân, những giá trị cốt lõi mà DMA đang hướng tới để bảo vệ. Mặc dù sau đó, Meta đã giới thiệu một mô hình quảng cáo "ít xâm phạm dữ liệu hơn", Liên minh châu Âu (EU) vẫn tỏ ra hoài nghi về việc liệu sự thay đổi này có đủ để đáp ứng các tiêu chuẩn pháp lý khắt khe của DMA hay không.

EU thể hiện quyết tâm "trị" các "gã khổng lồ" công nghệ

Đây là lần đầu tiên các án phạt tài chính được áp dụng theo khuôn khổ DMA, kể từ khi đạo luật mang tính lịch sử này chính thức có hiệu lực toàn diện vào tháng 5/2024.

EC nhấn mạnh rằng các mức phạt được tính toán dựa trên mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm, thời gian vi phạm kéo dài và khả năng tái diễn. Một phát ngôn viên của Ủy ban tuyên bố: "Mục tiêu của chúng tôi không phải là trừng phạt đơn thuần, mà là đảm bảo sự tuân thủ nghiêm túc và thiết lập một sân chơi bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp hoạt động trong thị trường kỹ thuật số".

Apple và Meta hiện có thời hạn 60 ngày làm việc để thực hiện các biện pháp khắc phục triệt để. Nếu không tuân thủ, họ sẽ phải đối mặt với các khoản phạt bổ sung có thể lên tới 5% doanh thu toàn cầu hàng ngày, một con số khổng lồ cho thấy sự nghiêm túc của khối.

Nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại EU-Mỹ

Quyết định cứng rắn này được đưa ra trong bối cảnh quan hệ thương mại giữa EU và Mỹ đang trải qua giai đoạn đặc biệt căng thẳng. Chính phủ Mỹ, đặc biệt là dưới thời Tổng thống Donald Trump, đã nhiều lần lên tiếng phản đối mạnh mẽ các đạo luật kỹ thuật số như DMA và Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA), coi đây là những công cụ mang tính phân biệt đối xử với các doanh nghiệp công nghệ của Mỹ.

Tuy nhiên, phát ngôn viên của EC đã bác bỏ những lo ngại này một cách dứt khoát: "Đây hoàn toàn không phải là vấn đề địa chính trị. Tất cả các công ty, dù lớn hay nhỏ, có trụ sở tại châu Âu hay nước ngoài, nếu hoạt động trong EU đều phải tuân thủ luật pháp của chúng tôi một cách nghiêm ngặt".

Hương Giang (P/v TTXVN tại Brussels)