Nguy cơ ngộ độc thức ăn từ vi khuẩn Salmonella

Bệnh nhân nhập viện do vi khuẩn Salmonella

Theo Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, Salmonella có khả năng tồn tại lâu dài trong môi trường tự nhiên, thậm chí nhiều tháng liền trong nước đá, thịt tươi, rau sống hay bề mặt chế biến.

GS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi – Bệnh viện Bạch Mai, cho biết loại vi khuẩn này đặc biệt “bền bỉ”, có thể sống dai trong bùn đất, phân gia súc, thịt gia cầm, trứng, sữa và nước nhiễm bẩn. Chúng chỉ bị tiêu diệt hoàn toàn khi được nấu chín kỹ ở nhiệt độ cao; còn trong điều kiện nhiệt độ phòng, tủ mát gia đình hoặc đồ ăn nguội, Salmonella nhân lên rất nhanh và dễ gây bệnh.

Khi con người ăn phải thực phẩm nhiễm Salmonella, các triệu chứng thường xuất hiện sau 6 đến 72 giờ, từ đau bụng, sốt, nôn cho tới tiêu chảy nhiều lần, thậm chí có máu trong phân ở những trường hợp nặng. Người khỏe mạnh thường hồi phục sau vài ngày, nhưng với trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có hệ miễn dịch suy yếu, bệnh có thể diễn tiến nặng, gây mất nước, rối loạn điện giải, nhiễm khuẩn huyết và phải điều trị tích cực tại bệnh viện.

Nguy hiểm hơn, nhiều thói quen hằng ngày đang vô tình tạo điều kiện cho Salmonella xâm nhập vào bữa ăn. Việc sử dụng trứng sống, ăn thịt tái, trứng lòng đào, salad để lâu, thực phẩm nguội hoặc chế biến sẵn mà không được bảo quản đúng cách là những yếu tố thường gặp. Không ít gia đình vẫn rửa thịt sống dưới vòi nước, khiến vi khuẩn bắn sang các bề mặt bếp và dụng cụ khác. Dụng cụ sơ chế đồ sống và đồ chín không tách riêng, tay người chế biến không được rửa trước khi nấu nướng… đều là những “cửa ngõ” phổ biến khiến vi khuẩn lây nhiễm chéo.

Salmonella không chỉ tồn tại trong thịt hay trứng mà còn có thể nhiễm vào rau quả nếu được tưới bằng nước bẩn hoặc rửa bằng nguồn nước không đảm bảo. Trẻ em tiếp xúc với rùa, thạch sùng, chim cảnh, ếch… cũng có nguy cơ nhiễm bệnh nếu tay không được vệ sinh đúng cách sau khi chơi với vật nuôi.

Các chuyên gia khẳng định: phòng tránh Salmonella hoàn toàn không khó nếu người dân tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc vệ sinh thực phẩm. Trước hết, thực phẩm cần được nấu chín kỹ; tuyệt đối không ăn đồ sống, tái hoặc các món trứng chưa được làm chín hoàn toàn. Dụng cụ chế biến phải được tách bạch giữa thực phẩm sống và chín; dao, thớt, bát đĩa cần rửa sạch và sát khuẩn định kỳ. Tay phải được rửa bằng xà phòng ít nhất 20 giây trước và sau khi nấu nướng hoặc tiếp xúc với thực phẩm sống.

Bên cạnh đó, thực phẩm tươi sống phải được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp, tránh để quá lâu trong tủ lạnh hoặc ngoài môi trường. Người dân cần ưu tiên mua thực phẩm từ các cơ sở uy tín, có nhãn mác, hạn sử dụng và chứng nhận kiểm dịch rõ ràng. Với trẻ em và người cao tuổi – nhóm dễ bị biến chứng nặng – khi xuất hiện dấu hiệu sốt, nôn, tiêu chảy nhiều lần, cần đưa đến cơ sở y tế sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đức Trân