Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội Vụ - TS. Thang Văn Phúc: Tinh gọn bộ máy không chỉ để tiết kiệm ngân sách mà còn để nâng cao tính chuyên nghiệp
Nghị quyết 18-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu quả” là một trong những bước đi quan trọng nhằm cải cách bộ máy nhà nước, giảm bớt sự chồng chéo và nâng cao hiệu quả công việc.
Trong buổi gặp gỡ và trao đổi cùng phóng viên Báo Công Thương, Tiến sĩ Thang Văn Phúc - Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Tổng thư ký Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính của Chính phủ, Viện trưởng Viện Khoa học Tổ chức Nhà nước đã chia sẻ những suy nghĩ của mình về những thay đổi trong bộ máy hành chính nhà nước.
Với phong thái nhẹ nhàng và thẳng thắn, ông đã chia sẻ những nội dung để làm rõ những lợi ích của việc tinh gọn bộ máy, cũng như những thách thức trong quá trình triển khai nghị quyết này. Qua cuộc trò chuyện, ông còn nhấn mạnh sự quan trọng của cải cách hành chính, không chỉ để giảm bớt biên chế mà còn để hệ thống chính trị hoạt động hiệu quả hơn, phục vụ tốt hơn cho người dân và nền kinh tế đất nước:
“Tinh gọn bộ máy không đơn thuần là cắt giảm nhân sự mà là một quá trình sắp xếp lại để tinh giản, hiện đại hóa và nâng cao năng lực hoạt động. Điều này không dễ dàng, vì đụng chạm đến con người, đến lợi ích. Tuy nhiên, nếu không thực hiện, chúng ta sẽ khó đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Có thể thấy những quyết sách mới về sắp xếp lại tổ chức bộ máy tinh giản biên chế đã được Trung ương và Tổng Bí thư Tô Lâm rất quan tâm, đã ra những quyết định, chỉ đạo rất cụ thể, rất quyết liệt, đòi hỏi một tinh thần “như ra trận”. Không phải đề xuất rồi mới nghiên cứu, mà đây là một thời kỳ hành động quyết liệt từ người đứng đầu Đảng, Nhà nước cho tới toàn bộ hệ thống chính trị. Phúc đáp này được thể hiện ở sự chuẩn bị, sắp xếp, đánh giá của các bộ, ngành, ngay cả Chính Phủ. Như vậy đã đạt tới việc tính thời gian, tính khẩn trương, tính quyết liệt của chủ trương, quyết sách mới. Việc cải cách hành chính, sắp xếp tổ chức bộ máy cho phù hợp với thời kỳ chúng ta chuyển sang nền kinh tế thị trường, chuyển sang hội nhập. Không chỉ hội nhập kinh tế mà hội nhập đầy đủ tất cả các điều kiện đã có, kể cả chính trị, quốc phòng, an ninh và văn hóa. Đây là một sự vào cuộc thực sự với thế giới”.
Đối với Bộ Công Thương, một bộ đa ngành, đa lĩnh vực với khối lượng công việc đồ sộ, tinh gọn bộ máy là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa chiến lược. Dưới sự chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, nhiều giải pháp đã được triển khai quyết liệt nhằm tái cơ cấu tổ chức, sắp xếp lại đội ngũ, và giảm thiểu các tầng nấc trung gian.
Phát biểu tại một hội nghị gần đây, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: “Chúng ta cần một bộ máy tinh gọn, không chỉ để tiết kiệm ngân sách mà còn để nâng cao tính chuyên nghiệp, kỷ cương và hiệu quả trong công việc. Không có chỗ cho tư duy cũ kỹ, trì trệ. Từng cán bộ, công chức, viên chức cần nhận thức rõ tinh thần này để đồng lòng thực hiện.”
Chính tinh thần quyết liệt ấy đã tạo nên những chuyển biến đáng ghi nhận trong Bộ Công Thương. Nhiều đơn vị trong bộ đã được sắp xếp lại, giảm các đầu mối không cần thiết, tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu. Việc đánh giá cán bộ dựa trên năng lực thực tế cũng được đẩy mạnh, loại bỏ tư duy “giữ ghế”, “an phận”.
Nhờ những nỗ lực không ngừng, việc tinh gọn bộ máy đã mang lại những kết quả đáng khích lệ. Không chỉ giảm áp lực ngân sách nhà nước, một bộ máy gọn nhẹ còn giúp các quyết sách được triển khai nhanh hơn, ít bị chồng chéo và trùng lặp. Các đơn vị vận hành mượt mà hơn, tạo nên môi trường làm việc năng động, sáng tạo, khuyến khích tinh thần cống hiến.
Chia sẻ về câu chuyện này, Tiến sĩ Thang Văn Phúc - Nguyên thứ trưởng Bộ Nội vụ tiếp tục nhấn mạnh: “Ví như bộ Công Thương đã nhập tới 6, 7 Bộ trước đây như: Bộ tài nguyên khoáng sản, Bộ Công nghiệp, Bộ Thương mại, Bộ Nội thương, Bộ Ngoại thương… đó là một quá trình đã được tinh gọn, tổ chức lại. Bây giờ, Bộ Công thương đã có một hành trình đủ để đáp ứng được các chức năng mới. Trong đó chương trình tổng thể các chính sách Nhà nước giai đoạn 2021-2050 cũng đã xác định rất rõ là 3 vấn đề cải cách, nội dung rất quan trọng: Cải cách thể chế, tổ chức bộ máy và cải cách công vụ đã được tinh gọn lại.
Trong quá trình xây dựng thể chế một cửa sẽ phải đơn giản hóa các thủ tục, tạo ra môi trường mới của các dịch vụ Nhà nước phù hợp hơn với nhu cầu của người dân, doanh nghiệp để tháo gỡ những khúc mắc, thủ tục rườm rà. Ngày trước đăng ký một doanh nghiệp phải mất độ một vài tháng, thậm chí hàng năm. Bây giờ doanh nghiệp có thể đăng ký rất nhanh, trong vòng một tuần là được, thậm chí chỉ trong vài ba ngày. Trong khi đó đối với thế giới họ chỉ làm trong vòng 30 phút. Tính thời gian trong kinh tế thị trường mà chúng ta hội nhập với thế giới là một thách thức.
Chúng ta không thể ngâm việc hay trì trệ, bởi trong kinh tế thị trường thì thời gian là tiền bạc. Tính hiệu quả thể hiện ở đó. Một quyết định đúng sẽ đi vào cuộc sống và sẽ mang lại hiệu quả rất nhanh. Điều này tạo sự áp lực của quản lý, áp lực đối với cơ quan nhà nước và cũng chính là áp lực của xã hội, của doanh nghiệp. Đây là một thực tế khi thời kỳ chuyển đổi đang quyết định rất nhiều vấn đề làm thay đổi thể chế, thay đổi mô hình tổ chức của chúng ta từ Trung ương đến địa phương.
Đặc biệt là ngành Công Thương suốt ngày phải đối mặt với đối tác làm ăn, với các thị trường khác nhau mà nếu không nhanh là mất cơ hội. Nếu như thể chế, mô hình quản lý không đảm bảo để ứng phó với những sự thay đổi này sẽ là một thiệt thòi, cũng là một lỗi lớn để phát huy tính hiệu quả, hiệu lực quản lý của bộ máy nhà nước, của từng cấp”.
Tinh gọn bộ máy còn là cách để khơi thông nguồn lực và giảm bớt những nút thắt trong hệ thống hành chính. Điều này tạo động lực mạnh mẽ để từng cá nhân tự hoàn thiện, thích nghi với những yêu cầu mới. Dẫu vậy, tinh gọn bộ máy không phải là một đích đến mà là một quá trình cần sự bền bỉ và kiên trì. TS. Thang Văn Phúc tiếp tục chia sẻ:
“Muốn bộ máy hoạt động hiệu quả, cần sự đồng lòng từ trên xuống dưới, từ lãnh đạo đến mỗi cán bộ. Quan trọng nhất là đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân.
Đặc biệt, trong thời đại chuyển đổi số và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, việc nâng cao năng lực của mỗi cá nhân trong ngành Công Thương là yếu tố tiên quyết để duy trì và phát triển bền vững. Trong môi trường làm việc ngày càng thay đổi và phát triển theo xu hướng mới ngày càng hiện đại hơn, mỗi người không chỉ cần có tri thức vững vàng về chuyên môn mà còn phải liên tục cập nhật các tiến bộ công nghệ để bắt kịp với xu hướng toàn cầu, vì Bộ Công Thương là bộ chủ lực về kinh tế, đi đầu trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước
Để đáp ứng yêu cầu này, một trong những yếu tố quan trọng là phải tập trung vào việc đào tạo và nâng cao tri thức cho đội ngũ công chức, cán bộ trong ngành Công Thương. Các chương trình đào tạo không chỉ đơn giản là cung cấp kiến thức nền tảng mà còn phải chú trọng đến việc cập nhật công nghệ mới và kỹ năng số. Các lĩnh vực như thương mại điện tử, quản lý chuỗi cung ứng, công nghệ thông tin, Chat GPT… cần phải được đào tạo chuyên sâu để giúp cán bộ, công chức trong ngành hiểu và áp dụng hiệu quả vào công việc.
Bên cạnh đó, Chính phủ và các bộ, ngành cần tạo ra một môi trường học tập liên tục, khuyến khích mỗi cá nhân tự nâng cao năng lực của mình, bằng cách tổ chức các hội thảo, khóa đào tạo và nghiên cứu ứng dụng công nghệ. Hơn nữa, việc khuyến khích sáng tạo và đổi mới trong cách tiếp cận công việc sẽ giúp ngành Công Thương trở nên linh hoạt và cạnh tranh hơn trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế”.
Tiến sĩ Thang Văn Phúc nguyên Thứ trưởng Bộ Nội Vụ
Qua cuộc trò chuyện với phóng viên báo Công Thương, TS. Thang Văn Phúc - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội Vụ đã đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên tục nâng cao tri thức, kỹ năng và khả năng cập nhật công nghệ cho đội ngũ nhân lực ngành Công Thương, để đảm bảo đáp ứng được yêu cầu phát triển trong thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.
Những bước đi quyết liệt của Bộ Công Thương, cùng sự lan tỏa của tinh thần cải cách trong nhiều bộ, ngành, đơn vị, đã cho thấy rằng chúng ta đang đi đúng hướng. Mỗi người dân, mỗi cán bộ công chức cần hiểu rõ đây không chỉ là một chủ trương, mà là trách nhiệm chung vì tương lai đất nước.
Tinh gọn bộ máy - một hành trình khó khăn, nhưng đầy ý nghĩa. Và chúng ta, những người trong cuộc, đang góp phần viết nên một chương mới cho sự nghiệp cải cách hành chính Việt Nam: Hiệu quả hơn, chuyên nghiệp hơn, và gần gũi hơn với nhân dân.
Thanh Thảo
Đồ họa: Choibeo
Thanh Thảo - Hồng Thịnh
