Nhà Trắng chỉ trích Fed vì nâng cấp trụ sở trong lúc đang thua lỗ

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Fed Jerome Powell hồi năm 2017 - Ảnh: Reuters.

Lần này, vấn đề không nằm ở câu chuyện lãi suất mà nằm ở việc chi phí nâng cấp trụ sở của Fed vượt dự toán trong lúc Fed đang thua lỗ.

Theo hãng tin Reuters, trong một lá thư gửi ông Powell và được đăng trên mạng xã hội X, Giám đốc Văn phòng Quản lý và ngân sách của Nhà Trắng, viết: “Thay vì cố gắng để điều chỉnh cho con tàu tài chính của Fed đi đúng hướng, ông lại làm một cuộc tân trang đầy tốn kém cho trụ sở của các ông ở Washington DC”.

Việc đề cập tới chi phí nâng cấp trụ sở của Fed vượt dự toán mở ra một tuyến tấn công mới từ chính quyền Tổng thống Donald Trump nhằm vào ông Powell. Thời gian qua, ông Trump và một số quan chức trong chính quyền Mỹ đã liên tục chỉ trích việc Fed và ông Powell giữ nguyên lãi suất suốt từ tháng 1 tới nay.

Ngoài ra, bức thư cũng nhằm vào việc Fed thua lỗ trong 2 năm tài khóa trước và tài khóa hiện tại. “Trong khi tiếp tục thâm hụt kể từ tài khóa 2023 (lần đầu tiên trong lịch sử Fed), Fed lại còn vung tay quá trán trong việc nâng cấp trụ sở. Chi phí của việc cải tạo trụ sở này hiện lên tới 2,5 tỷ USD, cao hơn khoảng 700 triệu USD so với kế hoạch ban đầu”, ông Vought viết trong bài đăng trên X có kèm lá thư gửi ông Powell. “Những cải tạo này bao gồm vườn trên sân thượng, tiểu cảnh nước, thang máy VIP và đá cẩm thạch cao cấp. Chi phí cho mỗi foot vuông diện tích là 1.923 USD - gấp đôi chi phí cải tạo một tòa nhà lịch sử liên bang thông thường. Nếu tính theo thời giá bây giờ, xây cung điện Versailles cũng chỉ tốn 3 tỷ USD!”

Trong một cuộc trao đổi với hãng tin CNN, Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago Austan Goolsbee nói dự án cải tạo tòa nhà trụ sở Fed không phải là cuộc nâng cấp “xa xỉ” mà là phục hồi cần thiết. “Không phải Fed đang xây dựng một tòa nhà sang trọng. Trụ sở Fed đã rất cũ kỹ rồi, và cần phải được cải tạo”, ông Goolsbee nói.

Theo luật của Mỹ, Fed hàng năm phải chuyển tiền lãi vào quốc khố do Bộ Tài chính quản lý. Nhưng trong tài khóa 2023 và 2024, Fed đã rơi vào trạng thái lỗ hoạt động. Trong tài khóa hiện tại, Fed cũng đang lỗ.

Lãi suất cao hơn do Fed áp dụng để chống lạm phát bắt đầu từ năm 2022 đã khiến Fed phải trả lãi nhiều hơn cho các ngân hàng thương mại đối với các khoản dự trữ mà họ gửi tại Fed. Tiền lãi này vượt quá tiền lãi mà Fed có được từ danh mục nắm giữ trái phiếu tiền phí mà Fed thu được khi cung cấp dịch vụ cho lĩnh vực tài chính. Tính đến ngày 9/7, mức lỗ của Fed trong tài khóa này là 235 tỷ USD - theo dữ liệu của Fed.

Trong khi đó, Fed đang tiến hành cải tạo hai tòa nhà liền kề với trụ sở hiện tại của mình tại Washington DC. Ông Powell đã bị các nghị sỹ gây sức ép về tình trạng vượt chi phí cải tạo trụ sở khi ông ra điều trần định kỳ hàng năm vào tháng 6 vừa qua. Khi đó, ông Powell đã bác bỏ thông tin cho rằng dự án có các tính năng xa hoa, nhưng thừa nhận rằng dự án đã vượt dự toán.

Ông Vought nói nội dung cuộc điều trần của ông Powell “làm dấy lên những câu hỏi về sự tuân thủ của dự án với Đạo luật Quy hoạch thủ đô quốc gia”, đồng thời ông cũng đưa ra cho Chủ tịch Fed một danh sách gồm 11 câu hỏi liên quan đến dự án, đề nghị được trả lời trong 7 ngày làm việc.

Theo Reuters, Mục 10 của Đạo luật Dự trữ Liên bang trao cho Fed quyền tự chủ to lớn liên quan tới các tòa nhà và cơ sở vật chất của cơ quan này, bởi vậy, thẩm quyền của Nhà Trắng can thiệp vào Fed trong trường hợp này là không rõ ràng.

Lần cắt giảm lãi suất gần đây nhất của Fed là vào tháng 12 và kể từ đó đã giữ lãi suất ở khoảng 4,25-4,5% trong lúc giới chức Fed chờ xem liệu lạm phát có tăng lên sau làn sóng thuế quan toàn cầu của ông Trump hay không. Fed được dự đoán sẽ tiếp tục cắt giảm vào tháng 9 năm nay, nhưng ông Trump cho rằng Fed phải giảm mạnh lãi suất ngay từ bây giờ.

Ông Trump, người đã từng đề cập đến việc cân nhắc sa thải Powell khỏi ghế Chủ tịch Fed, hôm thứ Ba tuần này nói rằng ông Powell nên từ chức nếu những gì ông nói trước Quốc hội về dự án nâng cấp trụ sở Fed là không đúng sự thật. Nhiệm kỳ Chủ tịch Fed hiện nay của ông Powell sẽ chính thức kết thúc vào ngày 15/5/2026.

Đạo luật Dự trữ Liên bang quy định rằng Chủ tịch Fed hoặc thành viên hội đồng thống đốc của Fed chỉ có thể bị bãi nhiệm vì lý do chính đáng, chứ không phải do bất đồng chính sách. Giới quan sát cho rằng bức thư của ông Vought đặt ra câu hỏi liệu chính quyền ông Trump có đang cố gắng xây dựng lý do để bãi nhiệm ông Powell hay không, trong trường hợp này là lý do quản lý tài chính yếu kém.

An Huy