Nhận diện điểm nghẽn, bổ sung các đột phá cho phát triển sáng tạo

Tại đây, hàng trăm ý kiến đóng góp liên quan đến quy hoạch Thủ đô đã được các PGS, TS, các nhà khoa học ở nhiều trường đại học, cao đẳng và học viện chia sẻ.

5 quan điểm phát triển Thủ đô Hà Nội

Mở đầu phiên thảo luận, GS.TS Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân-đại diện cho đơn vị đứng đầu liên danh tư vấn lập đồ án Quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã trình bày những nội dung chủ yếu của dự thảo đồ án. Theo GS.TS Hoàng Văn Cường, Hà Nội luôn hội tụ nhiều tinh hoa văn hóa và đều khẳng định là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, có vị thế quan trọng trong quan hệ quốc tế. Vị thế của Hà Nội sẽ tiếp tục được khẳng định trong định hướng Quy hoạch Thủ đô trong giai đoạn tới.

Sông Hồng sẽ là trục chính tạo ra không gian văn hóa hấp dẫn cho Hà Nội. (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, Hà Nội còn có nhiều tiềm năng về địa hình, tài nguyên đa dạng, phong phú về con người, di sản văn hóa mà ít Thủ đô trên thế giới có được. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào những hạn chế đang gặp phải, Hà Nội chưa có một thể chế thực sự vượt trội để phát huy hết tiềm năng cho phát triển. Hà Nội chưa có hạ tầng đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông công cộng quy mô lớn để phục vụ cho hơn 8 triệu dân. Môi trường bị ô nhiễm nặng nề. Quy hoạch đô thị còn nhiều điểm chưa phù hợp với thực tế. Bộ máy cán bộ chưa năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm nên chưa thực sự tạo ra nhiều đột phá. Đây là những điểm nghẽn cơ bản mà Hà Nội cần giải quyết.

Từ những đánh giá trên, định hướng Quy hoạch cho Thủ đô Hà Nội, thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được quán triệt dựa trên triết lý phát triển Thủ đô Hà Nội mà trong đó, các yếu tố văn hóa, văn hiến, văn minh Thăng Long - Hà Nội là những trụ cột xuyên suốt khi xây dựng bất kể phương án quy hoạch nào.

Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân cho biết thêm, trong 5 quan điểm phát triển Thủ đô Hà Nội được các đơn vị tư vấn lập Quy hoạch đưa ra, yếu tố hàng đầu là phát triển Thủ đô nhanh, bền vững, sáng tạo, bao trùm; tạo dựng hình ảnh, vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Nhân tố con người sẽ được phát huy, lấy vai trò làm trung tâm, là chủ thể, nguồn lực và là mục tiêu của phát triển; lấy lợi ích của đa số và vì sự phát triển Thủ đô trên cơ sở giải quyết hài hòa lợi ích các bên làm tiêu chuẩn cho sự thay đổi. Quy hoạch không gian văn hóa - thể thao và du lịch; phương án phát triển hạ tầng giao thông; quy hoạch hệ thống đô thị, nông thôn; tái thiết đô thị theo mô hình TOD; tái thiết đô thị theo mô hình tái điều chỉnh đất; mô hình mở rộng ngoài đô thị trung tâm; phương án quy hoạch phát triển nông thôn…

Cùng đó, 5 vùng kinh tế - xã hội của Hà Nội được xác định gồm: Vùng đô thị Nam sông Hồng gồm 2 tiểu vùng, trong đó tiểu vùng 1 có 6 quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Tây Hồ, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Cầu Giấy - khu vực trung tâm hành chính quốc gia. Tiểu vùng 2 gồm 8 quận, huyện: Thanh Xuân, Hà Đông, Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Đan Phượng, Thanh Trì và Hoài Đức. Vùng thứ hai là vùng Bắc sông Hồng, gồm 4 quận, huyện: Long Biên, Gia Lâm, Đông Anh và Mê Linh, hình thành trung tâm hành chính mới của Thủ đô. Khu vực thứ ba là vùng Tây Nam Thủ đô, gồm 6 huyện, thị xã: Phúc Thọ, Sơn Tây, Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai và Chương Mỹ. Vùng phía Nam Thủ đô gồm 5 huyện: Thường Tín, Phú Xuyên, Ứng Hòa, Thanh Oai và Mỹ Đức. Vùng phía Bắc Thủ đô gồm khu vực Nội Bài và huyện Sóc Sơn.

5 không gian phát triển đô thị gồm: Đô thị trung tâm, gồm 2 tiểu vùng phía Nam và Bắc sông Hồng; đô thị Hòa Lạc, định hướng phát triển thành phố khoa học - đào tạo; đô thị Sơn Tây - Ba Vì phát triển văn hóa du lịch; đô thị phía Bắc gồm Sóc Sơn và một phần Đông Anh, một phần Mê Linh; đô thị phía Nam gồm Phú Xuyên, Ứng Hòa khi hình thành sân bay thứ 2 vùng Thủ đô. Đề án cũng đã nêu 5 khuyến nghị về cơ chế, chính sách thực hiện quy hoạch, trong đó, khuyến nghị đầu tiên khuyến khích người dân di dời chỗ ở, các trường đại học, bệnh viện để giảm tải cho khu vực nội đô; khuyến khích đầu tư tư nhân, đầu tư khoa học công nghệ; cơ chế đối với nông nghiệp Thủ đô và sử dụng mặt nước, bãi ven sông.

Cần giải quyết tốt bài toán không gian xanh đô thị, xây dựng nền y tế hướng đến nâng cao sức khỏe, phòng bệnh

Đóng góp ý kiến, GS.TS Phạm Văn Điển, Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp 1 cho rằng, Hà Nội là Thủ đô của đất nước, do đó, phát triển xanh tự thân trở thành một nhu cầu tất yếu. Đối với không gian cây xanh, GS.TS Phạm Văn Điển nêu quan điểm, việc quy hoạch, bảo vệ và cải tạo cần dựa trên cơ sở nguyên lý của sinh thái cảnh quan. Đồng thời ứng dụng công nghệ viễn thám, không gian đô thị xanh để phân tích, định lượng hóa mô hình cấu trúc không gian cảnh quan phù hợp với đặc điểm phát triển của đô thị và yêu cầu nâng cao chất lượng môi trường và cảnh quan đô thị. Quy hoạch, thiết kế không gian xanh đô thị cần được tiến hành đồng bộ với các hạng mục quy hoạch xây dựng khác của đô thị; nghiên cứu chọn giống cây trồng phù hợp.

Sự liên kết giữa các mảng xanh, vành đai xanh, hành lang xanh (giữa ao, hồ với sông và kênh, mương; giữa vườn hoa, công viên với các hành lang, vành đai cây xanh) và đặc biệt với diện tích rừng cần đảm bảo tính liên tục. Qua đó tạo sự kết nối giữa các mảng xanh, hành lang xanh trong đô thị với vùng ngoại ô và nông thôn, tôn trọng tiêu chí quy định về kích thước cũng như nội dung thiết kế cấu trúc hành lang, vành đai cây xanh theo hướng gần với tự nhiên.

Bên cạnh đó, đánh giá thực trạng hệ thống y tế của TP Hà Nội, GS.TS.BS Tạ Thành Văn - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học Y Hà Nội cũng nêu quan điểm: Hệ thống y tế còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Với hệ thống y tế công lập, chất lượng khám, chữa bệnh của các cơ sở y tế trên địa bàn Thủ đô chưa đồng đều và chưa xứng tầm với vị thế của Thủ đô Hà Nội. Hà Nội cần có các chính sách, cơ chế sử dụng nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, cần thiết lập mạng lưới cơ sở y tế thực hành cộng đồng trên địa bàn Thủ đô cho các cơ sở đào tạo nhân lực y tế Trung ương và Hà Nội nhằm thử nghiệm, triển khai, phát triển các mô hình chăm sóc sức khỏe cộng đồng theo chuẩn mực quốc tế ở ba khu vực: Miền núi, đồng bằng và đô thị lõi. Tăng cường năng lực tuyến y tế cơ sở theo hướng y học gia đình, phát triển mạng lưới bác sĩ gia đình khu vực công và tư, các bác sĩ gia đình – y tế cơ sở phụ trách việc xây dựng kế hoạch nâng cao sức khỏe và chăm sóc sức khỏe cho từng người dân theo khu vực, giải quyết 70% nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân Thủ đô…

Liên quan đến vấn đề giáo dục, với tham luận “Phát triển giáo dục đào tạo Thủ đô - nền tảng và động lực cho “văn hiến - văn minh - hiện đại”, GS.TS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho biết, lĩnh vực giáo dục và đào tạo cần được ưu tiên đặc biệt để có được nguồn nhân lực chất lượng cao, vượt trội.

Đánh giá cao những phát biểu tham luận tại hội thảo cũng như những góp ý, gợi mở của các chuyên gia, nhà khoa học đối với Quy hoạch Thủ đô Hà Nội, đồng chí Nguyễn Văn Phong - Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội cho biết, thành phố sẽ có thêm nhiệt huyết vì những ý kiến này không chỉ cung cấp thêm cho thành phố những vấn đề mới trong các quy hoạch, đặc biệt là Quy hoạch Thủ đô cần quan tâm. Trong đó, còn nhiều vấn đề mà trong đề cương, gợi ý về Quy hoạch Thủ đô chưa được làm rõ, thì hôm nay các ý kiến đóng góp tại hội thảo giúp thành phố làm rõ hơn, để từ đó thành phố có những điều chỉnh hợp lý về định hướng phát triển Hà Nội trong tương lai.

Đặng Nhật-Ngọc Yến