Nhận diện huyền thoại bí ẩn Yasuke - samurai da đen đầu tiên của Nhật Bản

Bức bình phong thế kỷ 17 này được cho là mô tả Yasuke, chiến binh châu Phi phục vụ dưới quyền lãnh chúa Nhật Bản Oda Nobunaga. (Nguồn: Alamy/National Geographic)

Trong hàng trăm năm, samurai, một tầng lớp chiến binh tinh nhuệ, đã định hình lịch sử Nhật Bản. Những câu chuyện về chiến công và cuộc phiêu lưu của họ vẫn là chủ đề trong truyền thuyết.

Một trong những nhân vật hấp dẫn và bí ẩn nhất là Yasuke, một người đàn ông đến từ châu Phi dường như đã trở thành samurai vào thế kỷ 16.

Giờ đây, Yasuke xuất hiện như một nhân vật trong “Assassin's Creed Shadows” - một phần game chủ đề samurai trong loạt trò chơi điện tử lâu đời.

Nhưng Yasuke thực sự là ai? Và các nhà sử học có thể ghép nối những gì về cuộc đời của ông?

Khởi đầu bí ẩn của Yasuke

Cuộc sống thời thơ ấu của Yasuke phần lớn vẫn chưa được biết đến. Một số học giả suy đoán rằng ông sinh ra ở Mozambique vào khoảng giữa thế kỷ 16, trong khi những người khác cho rằng ông có thể sinh ra ở nơi khác ở châu Phi.

Ông chỉ lấy tên là 'Yasuke' sau khi đến Nhật Bản cùng với nhà truyền giáo Dòng Tên Alessandro Valignano.

Yasuke có thể đã gặp Valignano ở châu Phi hoặc Ấn Độ vào cuối những năm 1570. Valignano, được giao nhiệm vụ đánh giá các phái bộ Công giáo ở Châu Á, đã tuyển ông làm vệ sỹ cho một chuyến đi qua Ấn Độ, Trung Quốc và Nhật Bản.

Sự hiện diện nổi bật của Yasuke, cao hơn sáu feet (hơn 1,8m), khiến ông trở thành một người đồng hành ấn tượng. Ông nổi tiếng vì sức mạnh của mình.

Biên niên sử của Chúa tể Nobunaga, một văn bản tiếng Nhật thế kỷ 17, mô tả Yasuke có sức mạnh "ghê gớm" - "hơn cả sức mạnh của 10 người gộp lại."

Nhưng Yasuke không phải là người gốc Phi đầu tiên đến Nhật Bản. Các thương nhân và nhà truyền giáo châu Âu đôi khi đi thuyền cùng với những người phục vụ và thủy thủ đoàn đến từ châu Phi.

Tuy nhiên, Yasuke nhanh chóng thu hút sự chú ý ở bất cứ nơi nào ông đến và trở thành một dạng người nổi tiếng. Mọi người đổ ra đường thành từng đoàn chỉ để nhìn thấy ông. Ở Sakai, quá đông người chen chúc nhau đến nỗi họ đã làm hỏng các tòa nhà trong thành phố.

Yasuke có phải là một samurai không?

Năm 1581, Yasuke đã thu hút sự chú ý của Oda Nobunaga, một lãnh chúa hùng mạnh nỗ lực thống nhất Nhật Bản khi đất nước này thoát khỏi sự hỗn loạn của thời kỳ Sengoku.

Thời kỳ này, còn được gọi là "Thời kỳ Chiến quốc," là một trong những giai đoạn hỗn loạn nhất trong lịch sử Nhật Bản: Xung đột quân sự xảy ra liên tục khi các lãnh chúa chiến đấu để giành quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ bị chia cắt.

Trong thời gian này, Nhật Bản cũng trải qua những cuộc “chạm trán” lớn đầu tiên với các nền văn hóa nước ngoài, khi các thương nhân và nhà truyền giáo Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha bắt đầu đến vào những năm 1540.

Oda Nobunaga, một lãnh chúa hùng mạnh ở Nhật Bản vào thế kỷ 16. (Nguồn: Getty Images/National Geographic)

Khi gặp nhau, Nobunaga đã xem xét kỹ lưỡng làn da của Yasuke - ban đầu ông tin rằng da của Yasuke được sơn màu đen. Tin chắc rằng đây là sự thật, Nobunaga đã ra lệnh cho ông tắm.

Yasuke nhanh chóng gây ấn tượng với Nobunaga vì ông đã học được một số tiếng Nhật. Nobunaga tôn vinh ông bằng một ngôi nhà cùng tiền bạc, người hầu và thậm chí cả cái tên mới, Yasuke.

Theo biên niên sử gia dòng Tên Lúis Fróis, nhiều người cho rằng Nobunaga tiếp tục ban thưởng cho Yasuke và phong ông làm lãnh chúa sau đó.

Các nhà sử học tranh luận về việc liệu Yasuke có thực sự là samurai - thuật ngữ chỉ một chiến binh - hay không. Samurai thường được sinh ra trong tầng lớp này và trải qua quá trình đào tạo nghiêm ngặt từ khi còn nhỏ, không chỉ học các kỹ năng chiến đấu mà còn học các nguyên tắc văn hóa và triết học của vai trò này.

Nhưng xét đến những vinh dự được trao tặng và việc Nobunaga trao cho ông một thanh kiếm, có khả năng ông có thể được coi là một samurai danh dự.

Dù là samurai hay không, Yasuke đã chứng minh lòng trung thành của mình, chiến đấu cùng Nobunaga trong các chiến dịch củng cố quyền lực trên khắp Nhật Bản.

Năm 1582, một trong những chư hầu của Nobunaga, Akechi Mitsuhide, đã phát động một cuộc nổi loạn và bao vây Nobunaga tại một ngôi đền ở Kyoto.

Yasuke đã chiến đấu dữ dội bên cạnh Nobunaga, nhưng lực lượng địch đông đảo hơn nhiều đã sớm áp đảo họ. Khi đối mặt với việc bị bắt, Nobunaga đã thực hiện “seppuku” - một hình thức tự tử theo nghi lễ. Yasuke sau đó đã bị bắt, nhưng Mitsuhide quyết định tha mạng cho ông vì ông không phải người Nhật.

Điều gì đã xảy ra với Yasuke sau khi thời gian ở cùng Nobunaga kết thúc? Một số nhà sử học cho rằng ông có thể đã ở lại Nhật Bản, với các ghi chép ám chỉ sự hiện diện của một người đàn ông châu Phi cao lớn ở Nhật Bản trong những năm 1590.

Nhưng liệu người đàn ông này có phải là Yasuke hay không vẫn còn là một bí ẩn./.

(Vietnam+)