Nhật Bản: Các trường đại học mở rộng chỉ tiêu tuyển sinh nữ giới trong ngành khoa học

Các trường đại học ở Nhật Bản mở rộng chỉ tiêu tuyển sinh nữ giới trong ngành khoa học. Ảnh: The Japan Times

Theo sáng kiến này, một số suất tuyển sinh nhất định được dành riêng cho nữ giới nhằm khắc phục tình trạng mất cân bằng giới tính dai dẳng trong các lĩnh vực liên quan đến khoa học, nhưng cũng làm dấy lên lo ngại về tình trạng phân biệt đối xử với sinh viên nam.

Bộ Giáo dục Nhật Bản cho biết chỉ tiêu dành cho nữ giới đã được áp dụng tại 30 trường đại học công lập và quốc gia trong các khoa khoa học và kỹ thuật vào mùa Xuân năm nay, gấp đôi so với 14 trường đại học áp dụng hệ thống này vào năm trước. Một trong những trường đại học đang đi đầu xu hướng này là Viện Khoa học Tokyo, được thành lập vào tháng 10/2024, thông qua việc sáp nhập Viện Công nghệ Tokyo và Đại học Y khoa và Nha khoa Tokyo. Trước khi sáp nhập, Viện Công nghệ Tokyo trước đây đã đưa ra chỉ tiêu tuyển 58 sinh viên nữ vào năm học 2024. Mùa Xuân năm nay, chỉ tiêu tuyển sinh nữ tại các khoa khoa học và kỹ thuật tại trường sau khi sáp nhập đã được nâng lên 149 suất.
Đại học Shimane đã đưa ra chỉ tiêu tuyển sinh nữ là 6 suất cho Khoa Vật liệu Năng lượng vào năm học 2023 và 20 suất nữa cho Khoa Khoa học và Kỹ thuật liên ngành vào năm học 2025.

Trưởng khoa Vật liệu Năng lượng Tsuyoshi Mihara chia sẻ rằng hiện vẫn tồn tại quan niệm sai lầm phổ biến rằng các khoa kỹ thuật nguy hiểm và không phù hợp với nữ giới. Ông Mihara nhấn mạnh việc tăng số lượng sinh viên nữ có tác động tích cực đến tất cả các khoa khoa học và kỹ thuật. Những phụ nữ vào khoa kỹ thuật với quyết tâm mạnh mẽ có xu hướng chủ động trong lớp học và thể hiện khả năng lãnh đạo.

Đại học Shimane cũng đang cải thiện cơ sở vật chất để hấp dẫn hơn đối với sinh viên nữ. Một tòa nhà mới của Khoa Vật liệu Năng lượng, hoàn thành vào tháng 2, có phòng vệ sinh lớn hơn và đồ nội thất phong cách. Các bức tường và ghế trong lớp học được chọn màu sắc tươi sáng.

Trong khi đó, Đại học Hiroshima sẽ tuyển sinh 37 sinh viên nữ trong năm học 2026 tại 3 khoa gồm — Khoa Khoa học, Khoa Kỹ thuật và Khoa Tin học và Khoa học Dữ liệu. Trường đại học đã nỗ lực trong gần 20 năm để tăng số lượng nữ giới trong các khoa liên quan đến khoa học bằng cách tổ chức các hội thảo khoa học cho học sinh trung học nữ hoặc tạo cơ hội cho họ phỏng vấn phụ nữ trong ngành khoa học. Tuy nhiên, các biện pháp này không giúp tăng số lượng ứng viên nữ.

Ông Tsutomu Mizuta, Trưởng khoa Khoa học, người từng là Trưởng phòng tuyển sinh, cho biết chỉ tổ chức các sự kiện quảng bá là không đủ để tăng số lượng ứng viên nữ trong bối cảnh có ấn tượng mạnh mẽ rằng phụ nữ theo học ngành kỹ thuật là điều bất thường. Do đó, hệ thống hạn ngạch tuyển sinh nữ giới có thể phá vỡ định kiến đó, cũng như xóa tan hiểu lầm rằng nữ sinh đang được đối xử ưu tiên vì giới tính của họ.

Theo một cuộc khảo sát năm 2024 của Kawaijuku, một trường dự bị đại học lớn, hơn 50% số học sinh trung học được khảo sát ủng hộ hệ thống hạn ngạch dành cho nữ, nhưng tỷ lệ ủng hộ đã giảm so với năm trước, cho thấy vẫn tồn tại cảm giác bất bình đẳng liên quan đến hệ thống này. Cuộc khảo sát được tiến hành trực tuyến đối với học sinh trung học năm nhất và năm hai vào tháng 11 và tháng 12 và nhận được phản hồi hợp lệ từ 3.762 học sinh.

Khi được hỏi cảm nhận của họ về việc áp dụng hạn ngạch dành cho nữ tại các khoa liên quan đến khoa học, nơi tỷ lệ sinh viên nữ thấp, 56% ủng hộ ý tưởng này, trong khi 44% phản đối. Tỷ lệ ủng hộ đã giảm 8,7 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát trước đó được tiến hành vào tháng 1/2023. Trong phần trả lời tự do, có khoảng 500 bình luận phản đối sáng kiến này, so với chỉ khoảng 100 bình luận ủng hộ.

Một viên chức tại Kawaijuku cho rằng các trường đại học cần làm nhiều hơn nữa, không chỉ thiết lập hạn ngạch tuyển sinh dành cho nữ, mà còn phải thúc đẩy những lợi ích của việc tăng số lượng phụ nữ một cách rõ ràng hơn, bao gồm cả những người trong và sau khi học đại học.

Nguyễn Tuyến (TTXVN)