Nhiều doanh nghiệp Mỹ đang trải qua 'kỳ nghỉ địa ngục'

Matt Kubancik, chủ một doanh nghiệp bán đồ bóng chày có trụ sở tại Louisville, Kentucky, từng hy vọng rằng ông Donald Trump tái đắc cử sẽ giúp cải thiện nền kinh tế, giảm giá xăng dầu và thực phẩm. Tuy nhiên, chỉ sau nửa năm đầu nhiệm kỳ mới, ông mô tả tình hình hiện tại như một “kỳ nghỉ địa ngục”.

Công ty Guardian Baseball mà Kubancik đồng sáng lập từ năm 2018 phụ thuộc lớn vào hàng nhập từ Trung Quốc – quốc gia đang trong cuộc chiến thương mại căng thẳng với Mỹ. Thuế quan cao khiến chi phí tăng vọt, buộc ông phải cân nhắc lại toàn bộ chiến lược kinh doanh.

Việc Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày từ tháng 5 đã giúp hạ thuế từ mức công bố 145% xuống còn 30%. Tuy vậy, mức 30% vẫn là một gánh nặng lớn so với trước khi ông Trump trở lại Nhà Trắng.

Không chỉ ảnh hưởng đến Guardian Baseball, tình trạng tương tự đang diễn ra với nhiều doanh nghiệp nhỏ khác – họ không thể nhập thêm hàng, tạm dừng phát triển sản phẩm mới hoặc phải tăng giá bán vì không thể gánh nổi chi phí nhập khẩu tăng cao.

Một nhân viên thời vụ của UPS giao hàng vào Cyber Monday tại New York vào ngày 27 tháng 11 năm 2023.

Những con số thống kê nói gì về sự bất ổn hiện nay?

Dù các doanh nghiệp nhỏ đang “rối như tơ vò”, nhưng các số liệu thống kê lại không phản ánh đầy đủ thực trạng này. Một khảo sát với 270 lãnh đạo doanh nghiệp do Chief Executive Group công bố cho thấy chỉ dưới 30% CEO dự đoán suy thoái sẽ xảy ra trong 6 tháng tới – giảm mạnh so với con số 62% hồi tháng 4.

Trong khi đó, Liên đoàn Doanh nghiệp Nhỏ Quốc gia (NFIB) lại ghi nhận tâm lý lạc quan nhích nhẹ trong tháng 5. Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế trưởng của NFIB cảnh báo rằng “mức độ bất ổn vẫn rất cao” đối với các chủ doanh nghiệp nhỏ.

Về mặt đối ngoại, Mỹ và Trung Quốc vừa kết thúc hai ngày đàm phán tại London. Ông Trump thông báo trên mạng xã hội rằng hai bên đã đồng ý mức thuế tạm thời là 55%, nhưng thỏa thuận vẫn đang chờ phê duyệt của cả hai chính phủ.

Bất chấp tuyên bố lạc quan, Bộ trưởng Thương mại Mỹ cho biết mức thuế 30% hiện tại vẫn sẽ được giữ nguyên trong thời gian chờ hoàn tất thỏa thuận.

Các doanh nghiệp nhỏ đang ứng phó ra sao?

Trong khi một số doanh nghiệp như Guardian Baseball phải tạm dừng nhập hàng, nhiều công ty khác cũng lâm vào thế bị động. Alfred Mai – đồng sáng lập công ty trò chơi bài ASM Games – cho biết ông đã phải đặt hàng gấp trước mùa mua sắm cuối năm vì lo ngại thuế tăng đột ngột.

Ngay cả khi hàng chưa cập bến, rủi ro vẫn rình rập. Nếu thuế tăng trước khi lô hàng cập cảng Mỹ, Mai có thể không đủ khả năng trả khoản thuế để nhận hàng. Điều này khiến ông phải tính toán tăng giá sản phẩm từ 10-20% và hy vọng người tiêu dùng sẽ chấp nhận.

Ở Canada, công ty Down Under Bedding cũng không thoát khỏi hệ lụy. Tony Sagar – giám đốc công ty – cho biết mọi kế hoạch nhập khẩu và sản xuất đều phải “tạm dừng”. Nhiều sản phẩm lợi nhuận thấp đã bị loại bỏ khỏi danh mục vì không thể cạnh tranh nổi với đối thủ.

Sagar kể lại việc buộc phải hoàn tiền cho khách hàng Mỹ vì họ từ chối trả mức thuế quá cao – có trường hợp phải đóng gần gấp đôi giá trị đơn hàng. Bản thân ông cũng phải liên hệ từng khách hàng để xác nhận họ có chấp nhận trả thêm thuế hay không.

Chính sách thuế này đang ảnh hưởng đến lòng tin và kế hoạch dài hạn ra sao?

Với nhiều doanh nghiệp nhỏ, sự thiếu rõ ràng trong chính sách khiến họ không thể lập kế hoạch dài hạn. Greg Shugar – chủ một chuỗi công ty thời trang – nói rằng mọi thứ dường như xoay quanh “cái tôi” của ông Trump chứ không dựa trên chiến lược thương mại rõ ràng.

Shugar cho biết ông từng tham dự một sự kiện của Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia nhằm chuyển tiếng nói doanh nghiệp nhỏ đến Nhà Trắng. Tuy nhiên, sau cuộc gặp kéo dài 30 phút với đại diện chính quyền, ông cảm thấy “bi quan hơn trước khi bước vào phòng họp”.

“Nếu biết được động cơ thật sự của chính quyền, chúng tôi có thể đưa ra quyết định đúng đắn,” Shugar nói. Với mức thuế 30%, ông khẳng định: “Doanh nghiệp không thể gánh, người tiêu dùng cũng không thể gánh. Chẳng có ai thắng trong chuyện này cả.”

Trong bối cảnh đó, việc Walmart – đối tác lớn của Guardian Baseball – cảnh báo phải tăng giá, lại bị ông Trump chỉ trích vì không “chịu đựng giúp người tiêu dùng” càng khiến các doanh nghiệp nhỏ cảm thấy lạc lõng hơn bao giờ hết.

Thỏa thuận đình chiến thương mại chỉ kéo dài 90 ngày, kết thúc vào tháng 8. Khi đó, tương lai thuế quan vẫn là một ẩn số. Các doanh nghiệp nhỏ đang phải ra quyết định trong tình thế mơ hồ, giữa bối cảnh thiếu minh bạch và chính sách bất ổn.

Matt Kubancik cho biết việc ký được hợp đồng phân phối với Walmart năm ngoái từng là “bước đột phá” giúp công ty Guardian Baseball có mặt tại 3.000 cửa hàng. Nhưng giờ đây, ông buộc phải hoãn nhập hàng và “án binh bất động” với các ý tưởng sản phẩm mới.

“Cảm giác như mình vừa cất cánh thì máy bay bị rơi tự do,” ông nói.

Ngọc Linh (Theo CNBC)