Nhiều 'kế sách' để Thành phố Hồ Chí Minh sớm trở thành siêu đô thị quốc tế

Quang cảnh một buổi đối thoại tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025. (Ảnh minh họa)

Đó là một trong những ý kiến của các chuyên gia quốc tế tại buổi đối thoại của lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh với các chuyên gia, doanh nghiệp hàng đầu trong nước và quốc tế trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 (diễn ra từ ngày 25 đến 27/11).

Tại buổi đối thoại, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp và chuyên gia quốc tế đều cho rằng thành phố có nhiều lợi thế và tiềm năng để trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo nói riêng và siêu đô thị nói chung của khu vực. Tuy nhiên, Thành phố cần nhanh chóng giải quyết những thách thức về nguồn nhân lực cho các ngành công nghệ cao, cơ sở hạ tầng…

Đối với vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao, ông Jesse Choi, Giám đốc Khu vực ASEAN của Tập đoàn Sunwah (Hồng Kông, Trung Quốc), cho rằng: Các ngành sản xuất công nghệ cao, thiết bị thông minh, xe điện… ở Thành phố đã và đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động kỹ thuật lành nghề, được đào tạo bài bản để vận hành các dây chuyền sản xuất hiện đại. Từ thực tế đó, Sunwah sẵn sàng hợp tác với Thành phố để xây dựng các trung tâm đào tạo nghề quốc tế tại thành phố và các khu công nghiệp trọng điểm ở phía nam theo mô hình đào tạo kép “Doanh nghiệp-Nhà trường-Viện nghiên cứu”, gắn lý thuyết với thực hành tại dây chuyền sản xuất hiện đại…

Các trung tâm này có chương trình đào tạo theo chuẩn công nghiệp toàn cầu trong các lĩnh vực bán dẫn, tự động hóa, robot, sản xuất xe điện… Đồng thời, cũng kết nối trực tiếp học viên với cơ hội việc làm tại các doanh nghiệp đối tác trong và ngoài nước. Mô hình này có thể giúp cải thiện đáng kể năng lực, kỹ năng làm việc của lực lượng lao động thành phố và khu vực phía nam; hỗ trợ doanh nghiệp địa phương và tăng cường nguồn nhân lực cho sự phát triển công nghệ cao của thành phố nói riêng và Việt Nam nói chung.

Bên cạnh đó, ông Jesse Choi cũng cho rằng, để hỗ trợ hệ sinh thái công nghệ cao, một hệ thống hạ tầng số mạnh mẽ là yếu tố then chốt. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, Sunwah đang hợp tác với các đối tác hàng đầu để triển khai xây dựng các trung tâm dữ liệu quy mô lớn, tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo. Do vậy, Sunwah kỳ vọng Thành phố có những chính sách, cơ chế ưu đãi đầu tư rõ ràng, quy trình phê duyệt thủ tục nhanh chóng cho các dự án hạ tầng số lớn, nguồn điện được cung cấp ổn định…

Một góc Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay.

Đồng quan điểm, Giáo sư Young-Sup Joo, Giáo sư danh dự Đại học Quốc gia Seoul và Chủ tịch Hiệp hội Đổi mới Kỹ thuật số Hàn Quốc (KoDINA), cho rằng: Muốn trở thành một thành siêu đô thị mang tầm vóc quốc tế, Thành phố cần đặt AI và cơ sở dữ liệu vào trung tâm của mô hình phát triển mới. Trong xu hướng chủ đạo của thế giới (chuyển đổi số, cách mạng AI và chuyển đổi xanh), Thành phố không những chú trọng tăng trưởng kinh tế mà còn phải đề cao yêu cầu phát triển hài hòa, bền vững về môi trường, xã hội và con người. Trong đó, AI được xác định là phương tiện, công cụ giúp nâng cao năng lực con người; AI sẽ phân tích, dự báo và hỗ trợ ra quyết định đúng đắn trong quản trị đô thị thay vì dựa trên cảm xúc. Nhờ đó, AI sẽ giúp tháo gỡ các điểm nghẽn trong quản trị đô thị và thúc đẩy việc đạt được mục tiêu cao nhất là sự thịnh vượng. AI có thể giúp một siêu đô thị trở nên linh hoạt, có khả năng thích ứng cao, sức chống chịu và bản sắc riêng.

Theo Giáo sư Young-Sup Joo, để hiện thực hóa mục tiêu đô thị thông minh, an toàn, khỏe mạnh và phát triển bền vững, thành phố cần sớm xây dựng nền tảng dữ liệu dùng chung, kết nối các lĩnh vực quan trọng như giao thông, năng lượng, giáo dục, y tế, môi trường… Cùng với đó, Thành phố cần hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh mẽ, thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và phát triển, tăng cường hợp tác giữa nhà nước-doanh nghiệp-viện trường, đẩy mạnh hợp tác quốc tế để học hỏi các tiêu chuẩn và mô hình phát triển tiên tiến.

Còn theo Tiến sĩ Phạm Thái Lai, Tổng Giám đốc Tập đoàn Siemens (Cộng hòa Liên bang Đức)-Khu vực ASEAN và Việt Nam, từ hàng chục năm nay, Siemens đã triển khai nhiều giải pháp công nghệ quan trọng tại thành phố quản lý năng lượng thông minh, xử lý nước thải, tòa nhà thông minh, tự động hóa, phần mềm phục vụ sản xuất công nghiệp… Những công nghệ của Siemens mở ra cơ hội nâng cao năng suất, tăng khả năng thích ứng và phát triển bền vững. Siemens sẵn sàng hợp tác với Thành phố trong công cuộc xây dựng một đô thị quốc tế thông minh, mang tầm vóc siêu đô thị quốc tế. Cụ thể là, xây dựng nền tảng số cho hạ tầng đô thị và công nghiệp; thúc đẩy chuyển đổi xanh bằng các giải pháp tiết kiệm năng lượng, tích hợp năng lượng tái tạo và lưới điện thông minh; phát triển hệ sinh thái công nghệ cao thông qua đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao tri thức và ứng dụng các công cụ AI, điện toán…

Còn ở góc nhìn khác, ông David Lewis, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Công ty Energy Capital Vietnam, cho rằng: Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành siêu đô thị quốc tế trong kỷ nguyên số, Thành phố cần tập trung vào ba trụ cột: cảng biển, công nghiệp và dịch vụ. Hiện Thành phố sở hữu hệ thống cảng biển lớn nhất cả nước nhưng vẫn đối mặt với thách thức về khả năng tiếp nhận các siêu tàu vận tải, phát triển vận tải đa phương thức, giảm chi phí logistics và xây dựng hạ tầng thông minh theo chuẩn quốc tế.

Vì vậy, theo ông David Lewis, để nâng cấp hệ thống cảng biển, Thành phố cần tăng cường hợp tác công-tư, tự động hóa, ứng dụng AI, chuyển đổi xanh. Các công nghệ như AI dự báo tàu đến hay bản sao số (Digital Twin) mô phỏng cách vận hành hệ sinh thái cảng biển sẽ là chìa khóa giúp tối ưu logistics.

HOÀNG LIÊM