Nhìn thẳng vào các hạn chế, bất cập để tập trung giải quyết

Ông Phan Đình Trạc phát biểu

Bên cạnh các vấn đề về kinh tế, vấn đề xã hội đã nhận được sự quan tâm của nhiều đại biểu. Đại biểu Hoàng Minh Hiếu (Đoàn Nghệ An) đề cập đến vấn đề liên quan đến văn hóa xã hội. Ông Hiếu nêu thực trạng trong thời gian qua đã tăng cường giáo dục chuyển đổi số, tăng cường phổ biến kỹ năng số cho người dân nhưng cần tính toán cả lợi ích và hạn chế của nó. Đối với trẻ em việc lạm dụng mạng xã hội đang tác động lớn tới tâm lý và sự phát triển của trẻ em.

“Theo các báo cáo nghiên cứu người Việt Nam đang dùng mạng tương đối nhiều, trung bình khoảng 3h. Trong đó người lớn tuổi chỉ 2h nhưng trẻ em từ 18 tuổi trở xuống rất nhiều, số lượng trung bình khoảng 4h/ngày. Việc sử dụng mạng xã hội đối với trẻ em có tác động lớn ảnh hưởng tới sức khỏe tâm lý, sức khỏe thể chất, và giao tiếp xã hội. Có hiện tượng gây nghiện và trẻ em bị ảnh hưởng tới hành vi. Có vụ 3 trẻ em cùng chơi, có 2 trẻ bị rơi xuống sông. 1 em trên bờ không biết cách kêu cứu mà nói những câu học được từ trên mạng xã hội. Điều đó cho thấy ảnh hưởng rất lớn tới thế hệ trẻ của chúng ta”, ông Hiếu phân tích.

Toàn cảnh phiên thảo luận (Ảnh: Quang Vinh)

Qua theo dõi các nước trên thế giới, ông Hiếu cho rằng, trong năm 2024 và 2025 nhiều nước trên thế giới nghiên cứu có biện pháp hạn chế sử dụng mạng xã hội đối với trẻ em. Ví dụ ở Úc thông qua luật để cấm hoàn toàn trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội. Ở một số nước châu Âu như Pháp, Đan Mạch cũng có chính sách hạn chế đối với trẻ em dưới 15 tuổi sử dụng mạng xã hội. Nghiên cứu của Đan Mạch cho rằng mạng xã hội đang đánh cắp tuổi thơ của trẻ em nên có biện pháp quyết liệt để hạn chế việc lạm dụng mạng xã hội đối với trẻ em. Trung Quốc cũng vừa ra luật để giới hạn trẻ em dưới 18 tuổi chỉ sử dụng kết nối internet dưới 2h/ngày để hạn chế sử dụng mạng xã hội, ảnh hưởng tới tâm lý, sự phát triển của trẻ em.

Từ đó ông Hiếu đề xuất tại thời điểm này, Chính phủ cần nghiên cứu từ thực tiễn của Việt Nam và kinh nghiệm của các nước trên thế giới để chúng ta có biện pháp bảo vệ và đảm bảo sức khỏe của thế hệ tương lai Việt Nam. Hiện hệ thống pháp luật đã có quy định nhưng việc phổ biến các quy định này và thực thi trên thực tế cần sự đảm bảo, chưa có tính răn đe như một số nước trên thế giới. Đây là thời điểm cần nghiên cứu để đảm bảo sức khỏe, sự phát triển của thế hệ tương lai.

Ông Hoàng Minh Hiếu phát biểu (Ảnh: Quang Vinh)

Ông Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương cho rằng, đầu tư cho giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ được Ban chấp hành Trung ương đề ra rất sớm. Giáo dục đào tạo và khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu. Nhưng việc thực hiện không đến nơi đến chốn, đầu tư nguồn lực chưa tương xứng, không quyết tâm để đầu tư. Gần đây nhất, Nghị quyết mới của Bộ chính trị là khẳng định lại các nghị quyết của trung ương, quan trọng là cách tổ chức thực hiện thế nào, đột phá và yêu cầu đầu tư thế nào, và trách nhiệm của các ngành các cấp như thế nào, và rõ thời gian thực hiện. Như thế giáo dục và đào tạo mới trở thành quốc sách hàng đầu, kể cả chính sách thu hút nhân tài. “Chúng ta nói rất đúng và sớm nhưng đầu tư và tổ chức thực hiện chưa tương xứng”, ông Trạc chỉ rõ.

Bên cạnh đó, ông Trạc đánh giá, quy hoạch và tổ chức thực hiện quy hoạch là vấn đề ách tắc nhiều nhất, chồng chéo, mâu thuẫn, bất cập với thực tiễn. Đây là điểm nghẽn nên dẫn đến chồng lấn trong quy hoạch khoáng sản với các dự án kinh tế xã hội khác. Quy hoạch đô thị, hạ tầng dẫn đến ùn tắc giao thông, ngập úng, ô nhiễm, sụt lún, sạt lở.

“Ngay Hà Nội, tại tất cả các khu mới, quy hoạch ban đầu rất thoáng, sau đó cứ chèn nâng tầng lên khiến ách tắc. Chúng ta có chủ trương rất đúng là dời tất cả các cơ quan, doanh nghiệp đông người, ô nhiễm ra khỏi nội đô nhưng dời xong lại lấp đầy bằng các khu chung cư, trong khi đường giao thông không mở rộng được nên gây ách tắc, quá tải cấp nước và thoát nước”, ông Phan Đình Trạc dẫn chứng và cho biết tại Triều Tiên, Thủ đô của họ xanh, sạch, đẹp, hiện đại thông minh có quy hoạch từ rất lâu. Tàu điện ngầm giải quyết hơn 40% nhu cầu vận tải công cộng, trên mặt đất là ô tô buýt, tàu điện. Họ thiết kế các khu chung cư rất hiện đại, tối thiểu là 100m/căn để dành tặng cho người có công với đất nước và trí thức, giáo viên đại học.

Ông Phan Đình Trạc phát biểu (Ảnh: Quang Vinh)

Ông Phan Đình Trạc cũng băn khoăn về lãng phí rất lớn các nguồn lực từ các dự án vướng mắc tồn đọng kéo dài. Đây là tồn tại lớn, chưa gỡ được bao nhiêu. Điển hình là các dự án năng lượng tái tạo dù đã có nghị quyết nhưng vẫn cứ tắc. Hàng giả càng kiểm tra, đi sâu càng thấy bức xúc và đây là vấn đề của quản lý nhà nước, kể cả thực phẩm, thuốc. Chưa kể “bệnh giả” từ trung ương xuống địa phương để trốn tránh xử lý của pháp luật. Tội phạm công nghệ cao, tội phạm mạng rất bức xúc. Thủ tục hành chính và giải quyết vướng mắc tại cơ sở còn chậm. Tổ chức và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, ở cấp xã vận hành còn lúng túng, khách quan là do cơ sở điều kiện làm việc, phần mềm, đường truyền, thiết bị công nghệ thông tin, nhân lực thiếu kỹ năng kiến thức để đáp ứng với vị trí mới.

“Nhìn bối cảnh thế giới trong cả nhiệm kỳ 5 năm và bối cảnh trong nước để soi rọi lại những kết quả ta làm được để tự hào về những nỗ lực cố gắng rất cao của Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam và nhân dân trong nước. Nhưng cũng cần thẳng thắn nhìn vào các hạn chế, vướng mắc, bất cập cần tập trung giải quyết tốt hơn nữa trong nhiệm kỳ tới”, ông Trạc nêu rõ.

Việt Thắng - Quang Vinh - Trung Hiếu