Đề nghị bố trí lại cán bộ để đảm bảo vận hành chính quyền địa phương 2 cấp thật sự hiệu quả

Sáng 21/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, kế hoạch phát triển năm 2026 và giai đoạn 2025 - 2030… Qua thảo luận, hầu hết các đại biểu đều đánh giá cao những kết quả nổi bật của giai đoạn 2021 - 2025 cũng như năm 2025, Chính phủ đã chỉ đạo, điều hành quyết liệt, hiệu quả. Về giải pháp chủ yếu trong thời gian tới, các đại biểu cũng nhất trí cao với các giải pháp được nêu trong Báo cáo của Chính phủ cũng như các giải pháp mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã báo cáo Quốc hội tại phiên khai mạc kỳ họp, đồng thời đề nghị những giải pháp cụ thể để đảm bảo tăng trưởng 2 con số theo kế hoạch.

Cần đầu tư “ra tấm ra món”

Phát biểu tại tổ, vấn đề nhiều đại biểu quan tâm đó là đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, nhiều đại biểu đề nghị dồn lực cho các dự án trọng điểm, xoay chuyển, không đầu tư tràn lan với các dự án nhỏ lẻ, “phải đầu tư ra tấm ra món thì mới tạo dấu ấn được cho đất nước”.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đánh giá cao Chính phủ rất tích cực hoàn thiện thể chế nhiệm kỳ cao, làm với cường độ cao. Tuy nhiên, nhiều ý kiến lo lắng với tỷ lệ luật được xây dựng, thông qua tại 1 kỳ họp, ảnh hưởng đến chất lượng làm luật, nhất là việc lấy ý kiến người dân, nhiều dự thảo lấy ý kiến trong thời gian gấp khiến doanh nghiệp, người dân không kịp trở tay; nhiều văn bản có hiệu lực ngay trong ngày ký ban hành.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đề nghị Chính phủ kiên quyết bố trí vốn ngân sách Trung ương tập trung, trọng tâm, trọng điểm.

Đại biểu đề nghị Chính phủ kiên quyết bố trí vốn ngân sách Trung ương tập trung, trọng tâm, trọng điểm, tổng số dự án sử dụng vốn ngân sách Trung ương không quá 3.000 dự án. Ngân sách Trung ương chỉ tập trung bố trí cho các dự án hạ tầng chiến lược, có tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái; đối với các dự án dự kiến khởi công mới, ưu tiên bố trí cho các dự án đường bộ cao tốc, đường sắt tốc độ cao, đường sắt kết nối quốc tế, đường sắt đô thị, dự án trọng điểm, liên vùng, liên quốc gia, quốc tế, các dự án có tính chất đột phá.

Đại biểu Vũ Trọng Kim (Ninh Bình) cũng đồng tình với các ý kiến là cần giải bài toán đầu tư công: phải giải ngân nhanh; tập trung phải trọng điểm, phải bảo đảm mang tính xoay chuyển.

Đại biểu Tô Ái Vang (Cần Thơ) đề nghị Chính phủ xem xét, trình Quốc hội tiếp tục quyết định các chính sách miễn giảm thuế - phí trong năm 2026 và các năm tiếp theo.

Đại biểu Tô Ái Vang (Cần Thơ) cho rằng, những kết quả đạt được đã thể hiện sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, việc thể chế hóa, ban hành chính sách pháp luật rất kịp thời của Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương. Qua đó đã tiếp tục củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo toàn diện của Đảng; kiến nghị Chính phủ tiếp tục cân đối tình hình thu ngân sách nhà nước năm 2026 và xem xét, trình Quốc hội tiếp tục quyết định các chính sách miễn giảm thuế - phí trong năm 2026 và các năm tiếp theo.

Để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2026 đạt 10% trở lên, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn đề nghị phải có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa cho các ngành công nghệ cao, kinh tế số, công nghiệp xanh. Cùng với đó, phải quyết liệt triển khai có hiệu quả các dự án trọng điểm như: đường sắt cao tốc Bắc Nam, cảng hàng không quốc tế Long Thành, các dự án năng lượng tái tạo và hệ thống logistic hiện đại để tạo động lực mới cho tăng trưởng; tiếp tục phát huy các động lực tăng trưởng truyền thống như xuất khẩu, tiêu dùng, đầu tư công...

Đại biểu Lâm Văn Mẫn cũng đề nghị phải đổi mới mạnh mẽ cơ chế thu hút FDI, ưu tiên các dự án có công nghệ cao và có khả năng chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp nội địa; tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính mạnh mẽ hơn nữa, nhất là các thủ tục liên quan đến đầu tư, đất đai và hỗ trợ doanh nghiệp để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn nữa.

Đảm bảo tiến độ, hiệu quả kiện toàn chính quyền địa phương hai cấp

Tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội cũng dành sự quan tâm đặc biệt đối với việc vận hành tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Đại biểu Lâm Văn Mẫn đề nghị tiếp tục thực hiện quyết liệt, đảm bảo tiến độ và hiệu quả trong kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, tháo gỡ những việc mà hiện nay ở cơ sở đang gặp khó khăn, hỗ trợ cho địa phương trong công tác điều hành sau sáp nhập.

Qua khảo sát thực tế tại địa phương, đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) cho biết, hiện nay còn nhiều nội dung các bộ, ngành cần phải hướng dẫn kịp thời cho cấp cơ sở vận hành, đặc biệt là các nhiệm vụ của cấp huyện trước đây giao về cho cấp xã. Do đó, đại biểu đề nghị cần khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn này. Bên cạnh đó, bài toán nhân sự ở xã, phường, thị trấn hiện còn khó khăn cũng cần phải quan tâm, giải quyết sớm.

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) đề nghị giải "bài toán" nhân sự ở cấp cơ sở.

Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Lò Thị Luyến (Điện Biên) cũng đề nghị, đối với các tỉnh khó khăn, ngân sách chủ yếu do Trung ương hỗ trợ như tỉnh Điện Biên thì về lâu dài, cần quan tâm để đầu tư, nâng cấp, đảm bảo trụ sở làm việc cho các xã, thuận lợi cho việc điều hành công việc của cấp ủy chính quyền và thuận lợi trong việc phục vụ nhân dân. Theo đại biểu, Chính phủ cần quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, sớm hoàn thiện hệ thống dữ liệu, đảm bảo tính kết nối, liên thông, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý, điều hành và phục vụ nhân dân phù hợp với mô hình mới.

Đại biểu Lò Thị Luyến (Điện Biên) đề nghị đẩy nhanh tiến độ, lộ trình cải cách tiền lương, tiến tới trả lương theo vị trí việc làm gắn với kết quả đánh giá cán bộ, công chức.

Cùng với đó, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành xây dựng biểu mẫu báo cáo theo hướng đơn giản, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, sớm hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu của các ngành, lĩnh vực để giảm tải khối lượng công việc cho cấp xã và bảo đảm thông tin, số liệu được cập nhật kịp thời, chính xác; đẩy nhanh tiến độ, lộ trình cải cách tiền lương, tiến tới trả lương theo vị trí việc làm gắn với kết quả đánh giá cán bộ, công chức.

Cũng nói về hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp, đại biểu Nguyễn Thị Yến (đoàn TP Hồ Chí Minh) nhận xét hiện ở cấp tỉnh đang có tình trạng dư thừa cán bộ, công chức, trong khi cấp cơ sở lại thiếu nghiêm trọng cán bộ chuyên môn. Dẫn chứng tại TP Hồ Chí Minh, đại biểu cho hay số lượng cán bộ, công chức dôi dư rất nhiều, trong khi ở cấp xã lại đang rất thiếu nhân lực chuyên môn, có phòng chỉ vài người nhưng phải quản lý nhiều lĩnh vực…

“Nguyên nhân là việc sắp xếp cán bộ mới chỉ theo cơ học, chưa dựa trên vị trí việc làm, điều này khiến công tác điều hành còn lúng túng” – đại biểu Nguyễn Thị Yến phát biểu đồng thời kiến nghị Chính phủ, các bộ ngành Trung ương nghiên cứu cơ chế điều chuyển, tăng cường cán bộ từ cấp tỉnh xuống cơ sở. “Đề nghị nghiên cứu cơ chế phù hợp, đi đôi với việc rà soát cần sắp xếp lại chức vụ tương đương để đảm bảo hợp lý, không “tắc” về chức danh. Phải tăng cường cán bộ cho cơ sở, không thể để tình trạng cấp tỉnh bộ máy nhiều trong khi không có việc để làm, còn cấp cơ sở việc quá nhiều nhưng không có người để làm” – đại biểu nêu.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (đoàn TP Hồ Chí Minh) đề nghị nghiên cứu cơ chế phù hợp, đi đôi với việc rà soát cần sắp xếp lại chức vụ tương đương để đảm bảo hợp lý, không “tắc” về chức danh.

Tương tự, đại biểu Hà Phước Thắng cũng kiến nghị cần bổ sung, sắp xếp hợp lý đội ngũ cán bộ tại xã, phường, đặc khu. “Hiện nay, có nơi thừa cán bộ, có nơi lại thiếu, đặc biệt tại các xã, phường, đặc khu. Số cán bộ phục vụ người dân ở trung tâm hành chính công, phòng kinh tế, phòng văn hóa – xã hội vẫn chưa phù hợp. Các địa bàn có dân số và diện tích lớn lại có biên chế tương đương với những địa bàn nhỏ hơn” – đại biểu nói.

Đại biểu đề nghị Chính phủ và Bộ Nội vụ sớm có hướng dẫn, quy định rõ địa bàn có diện tích, dân số đến mức nào thì được bố trí bao nhiêu cán bộ; bố trí phù hợp để đảm bảo phục vụ hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp và quản lý địa bàn hiệu quả. “Khi đó, việc chuyển đổi số và giảm tải áp lực cho cán bộ sẽ được thực hiện tốt hơn, qua đó nâng cao chất lượng công việc và sự hài lòng của người dân” – đại biểu nêu.

Phương Thủy