Nhựa đang xâm nhập vào não người: Cần báo động toàn cầu

Não đang là nội tạng chứa nhiều nhựa nhất khi được nghiên cứu. Ảnh minh họa: Báo Tài nguyên và Môi trường/Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường

Sedat Gundogdu, nhà nghiên cứu về vi nhựa tại Đại học Cukurova ở Thổ Nhĩ Kỳ thông tin, dựa trên những phát hiện nghiên cứu, hiện nay, “việc ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu” là điều bắt buộc để giải quyết ô nhiễm nhựa. Chuyên gia Matthew Campen từ Đại học New Mexico nhận xét: “Trong não người có nhiều nhựa hơn những gì chúng ta tưởng tượng. Nghiên cứu mô tả não là một trong những nội tạng bị nhiễm nhựa nhiều nhất từng được lấy mẫu”.

Những nguy cơ sức khỏe mà vi nhựa gây nên cho cơ thể người hiện vẫn chưa có con số chính xác và được hiểu rõ. Song các nghiên cứu gần đây cho thấy, chúng có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều tình trạng khác nhau, như stress oxy hóa, dẫn đến tổn thương tế bào và viêm, cũng như bệnh tim mạch, gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản, rối loạn hệ thống nội tiết và miễn dịch, suy giảm khả năng học tập và trí nhớ.

“Vấn đề đáng báo động”

Một trong những nghiên cứu mới nhất, một bài báo sơ bộ vẫn đang trong quá trình bình duyệt và được Viện Y tế Quốc gia Mỹ đăng trực tuyến, cho biết các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự tích tụ đặc biệt đáng lo ngại của vi nhựa trong các tế bào mô não.

Một cuộc kiểm tra gan, thận và não của các tử thi phát hiện ra rằng, tất cả đều chứa vi nhựa. Từ 91 mẫu não cho thấy so với các nội tạng khác, trung bình não chứa nhiều nhựa hơn từ 10 - 20 lần. Đây là một kết quả gây sốc với rất nhiều người. Cùng lúc đó, các nhà nghiên cứu cũng thông tin thêm, 24 mẫu não được thu thập vào đầu năm 2024 có lượng nhựa trung bình chiếm khoảng 0,5% theo trọng lượng.

Ngoài ra, số lượng vi nhựa trong các mẫu não nghiên cứu vào năm 2024 cao hơn khoảng 50% so với tổng số các mẫu thu thập từ năm 2016. Điều này cho thấy nồng độ vi nhựa được tìm thấy trong não người đang “tăng tốc” tương tự như “nhựa tăng trong môi trường”.

Chuyên gia Almoroth thuộc Đại học Gothenburg nhận xét, từ những minh chứng cho thấy nhựa xuất hiện trong não của nhiều loài động vật, không có gì đáng ngạc nhiên khi điều tương tự cũng xảy ra với con người.

Ngoài não, nhựa cũng được tìm thấy trong tủy xương, khi tất cả đều chứa polysterene, loại nhựa nhiệt dẻo sử dụng để đóng gói đậu phộng và đồ điện tử, dùng làm màng bọc thực phẩm, chai đựng chất tẩy rửa và là chất làm nhiều sản phẩm gia dụng thông thường khác.

Tác động tiềm ẩn, hành động giảm nhựa phải tăng cường

Trước những dẫn chứng này, có thể nói rằng tác động tiềm ẩn của nhựa đến sức khỏe là rất đáng lo ngại, đặc biệt là khi xem xét đến những hậu quả lâu dài chưa được biết đến của việc nhựa tích tụ trong các mô nhạy cảm như cơ quan sinh sản.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, mọi người nên nỗ lực giảm tiếp xúc với nhựa bằng cách tránh sử dụng nhựa khi chế biến thực phẩm, đặc biệt là khi dùng lò vi sóng; uống nước máy thay vì nước đóng chai và tăng cường ngăn ngừa bụi tích tụ. Thậm chí có thể giảm ăn thịt, đặc biệt là các sản phẩm chế biến. Điều này là do các hạt vi nhựa và nano nhựa có thể là “hệ thống phân phối” hóa chất độc hại.

Đại hội đồng Môi trường Liên hợp quốc đã nhất trí sẽ bắt đầu làm việc để hướng đến đạt được một hiệp ước toàn cầu nhằm chấm dứt ô nhiễm nhựa. Hiện tiến trình vẫn đang diễn ra.

Một số bản tin trong tuần qua cho biết, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đề cập đến kế hoạch phái đoàn Mỹ tham gia thảo luận sẽ ủng hộ các biện pháp giảm sản lượng nhựa toàn cầu, điều mà các nhà nghiên cứu cho rằng rất quan trọng để giải quyết vấn đề.

Hạnh Nhi (Lược dịch từ The Guardian)