Những công việc có nguy cơ bị AI thay thế

Kể từ khi ra mắt vào tháng 11/2022, siêu AI ChatGPT của OpenAI đã được sử dụng để viết thư xin việc, viết sách cho trẻ em và thậm chí giúp học sinh, sinh viên viết các bài luận. Theo Business insider, các nhân viên của Amazon đã thử nghiệm ChatGPT và cho biết công cụ này làm "rất tốt" việc trả lời khách hàng, "rất thông thạo" trong việc tạo tài liệu đào tạo và "rất hăng hái" khi trả lời các câu hỏi xung quanh chiến lược của công ty.

Trong một nghiên cứu năm 2013 của Đại học Oxford cho thấy 47% công việc ở Mỹ có thể bị thay thế bởi AI trong 20 năm tới, nhưng dự đoán đó dường như không có cơ sở. Bà Anu Madgavkar, cộng sự của Viện Toàn cầu McKinsey, lý giải rằng óc phán đoán, cách nhìn của con người vẫn đóng vai trò quan trọng trong công nghệ để tránh sai sót. Theo bà Madgavkar, chúng ta nên coi AI là những công cụ nâng cao năng suất, không phải sự thay thế hoàn toàn.

Dưới đây là những công việc có nguy cơ bị AI thay thế cao nhất được Insider và các chuyên gia tổng hợp:

Việc làm trong lĩnh vực công nghệ

Người viết code, lập trình viên máy tính, kỹ sư phần mềm, nhà phân tích dữ liệu là những công việc có thể bị AI thay thế nhất. Trong đó, viết code và lập trình máy tính đòi hỏi nhiều kỹ năng nhưng nó cũng có thể bị ChatGPT và các công cụ AI tương tự thay thế trong tương lai gần.

Bà Madgavkar cho rằng các công việc công nghệ như nhà phát triển phần mềm, nhà phát triển web, lập trình viên máy tính và nhà khoa học dữ liệu khá dễ thích ứng và AI có thể thay thế công việc của con người. Lý do là các công cụ AI như ChatGPT rất giỏi trong việc xử lý các con số với độ chính xác tương đối.

Mark Muro, thành viên cấp cao tại Viện Brookings, người đã nghiên cứu tác động của AI đối với lực lượng lao động Mỹ nói các công nghệ tiên tiến như ChatGPT có thể viết code nhanh hơn con người. Điều đó đồng nghĩa với việc công việc này có thể được hoàn thành nhanh hơn mà không cần quá nhiều nhân lực.

Các công ty công nghệ như OpenAI đã cân nhắc việc thay thế các kỹ sư phần mềm bằng AI. Tuy nhiên, Oded Netzer, giáo sư Trường Kinh doanh Columbia (Mỹ), cho rằng AI sẽ hỗ trợ các lập trình viên hơn là thay thế họ. "Về mặt công việc, tôi nghĩ chủ yếu nó sẽ là một công cụ tăng cường chứ không phải công cụ thay thế hoàn toàn công việc của con người. Viết code và lập trình là một ví dụ điển hình vì AI có thể làm khá tốt", Netzer nói.

Những công việc viết lách được dự đoán sẽ bị AI thay thế trong tương lai gần. Ảnh: BI

Việc làm trong lĩnh vực truyền truyền thông

Bà Madgavkar cho biết các công việc trong lĩnh vực truyền thông bao gồm quảng cáo, viết nội dung, báo chí có thể bị ảnh hưởng bởi ChatGPT và các dạng AI tương tự. Bởi AI có thể đọc, viết và hiểu tốt dữ liệu dựa trên văn bản. Tương tự, nhà kinh tế học Paul Krugman cho biết ChatGPT có thể thực hiện các nhiệm vụ như báo cáo và viết "hiệu quả hơn con người".

Hiện ngành công nghiệp truyền thông đã bắt đầu thử nghiệm nội dung do AI tạo ra. Trang công nghệ CNET đã sử dụng một công cụ AI tương tự ChatGPT để viết hàng chục bài báo, dù những bài báo đó vẫn cần chỉnh sửa trước khi xuất bản. Công ty truyền thông BuzzFeed cũng thông báo họ sẽ sử dụng công nghệ từ nhà sản xuất ChatGPT để tạo ra các dạng nội dung mới.

Tuy nhiên bà Madgavkar cũng nói phần lớn công việc được thực hiện bởi những người sáng tạo nội dung không thể tự động hóa được. "Cần có rất nhiều đánh giá của con người đối với từng công việc này", bà nói.

Việc làm trong lĩnh vực pháp lý

Các công việc trong lĩnh vực pháp lý như trợ lý luật sư, trợ lý pháp lý chịu trách nhiệm tổng hợp thông tin sau đó diễn giải thông tin theo cách dễ hiểu thông qua một bản tóm tắt pháp lý cũng dễ dàng bị AI thay thế. Bà Madgavkar cho rằng những công việc được định hướng, có liên quan ngôn ngữ rất dễ bị tự động hóa. "Dữ liệu có cấu trúc được định hướng theo ngôn ngữ và do đó khá phù hợp với AI", bà Madgavkar nói.

Nhưng AI cũng sẽ không thể tự động hóa hoàn toàn vì những công việc này đòi hỏi mức độ phán đoán của con người để hiểu khách hàng hoặc nhà tuyển dụng muốn gì. "AI sẽ giúp tăng năng suất, bạn có thể sử dụng các công cụ này để làm việc hiệu quả hơn", bà Madgavkar nói thêm.

Phân tích nghiên cứu thị trường

Nhà nghiên cứu Mark Muro cho biết AI rất giỏi trong việc phân tích dữ liệu và dự đoán kết quả. Đó là lý do tại sao các nhà phân tích nghiên cứu thị trường có thể bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi do AI tạo ra.

Các nhà phân tích nghiên cứu thị trường chịu trách nhiệm thu thập dữ liệu, xác định xu hướng trong dữ liệu và sau đó sử dụng những gì họ tìm thấy để thiết kế một chiến dịch tiếp thị hiệu quả hoặc quyết định nơi đặt quảng cáo. Theo ông Muro, những nhiệm vụ này AI có thể xử lý được.

Giáo viên

Theo Insider, giáo viên Mỹ đang lo lắng việc học sinh sử dụng ChatGPT để gian lận khi làm bài tập. Nhưng theo ông Pengcheng Shi, Phó trưởng khoa Khoa học máy tính và Thông tin tại Viện Công nghệ Rochester (Mỹ), giáo viên cũng nên suy nghĩ về những nguy cơ liên quan công việc của chính mình.

ChatGPT "có thể dễ dàng đứng lớp", Shi nói. "Dù nó vẫn còn lỗi và thiếu chính xác về mặt kiến thức, nhưng điều này có thể dễ dàng cải thiện bằng cách đào tạo ChatGPT".

Phân tích tài chính, cố vấn tài chính cá nhân

Ông Muro cho biết giống như các nhà phân tích nghiên cứu thị trường, nhà phân tích tài chính, cố vấn tài chính cá nhân và các công việc khác trong lĩnh vực tài chính đòi hỏi phải thao tác một lượng lớn dữ liệu số. Những nhà phân tích và cố vấn tài chính này kiếm được rất nhiều tiền, nhưng một phần công việc của họ có thể tự động hóa được.

"AI có thể xác định các xu hướng trên thị trường, làm nổi bật những khoản đầu tư nào trong danh mục đầu tư đang hoạt động tốt và không tốt. Chúng có thể truyền đạt tất cả những thông tin đó và sau đó sử dụng nhiều dạng dữ liệu khác của một công ty tài chính để đưa ra dự báo đầu tư tốt hơn", ông Muro nói .

Thiết kế đồ họa

Trong một bài đăng trên Harvard Business Review vào tháng 12 năm ngoái, ba giáo sư đã chỉ ra DALL-E, một công cụ AI có thể tạo ra hình ảnh trong vài giây. Công cụ này như một kẻ phá rối tiềm năng của ngành thiết kế đồ họa. "Nâng cao kỹ năng cho hàng triệu người về khả năng tạo và xử lý hình ảnh sẽ có tác động sâu sắc đến nền kinh tế. Những tiến bộ gần đây trong AI chắc chắn sẽ mở ra một thời kỳ khó khăn và đau đớn về kinh tế đối với một số người có công việc bị ảnh hưởng trực tiếp và những người khó thích nghi", báo cáo viết.

Kế toán

Kế toán thường được coi là một nghề ổn định, nhưng ngay cả lao động trong ngành này cũng có thể gặp rủi ro bởi AI. Brett Caraway, phó giáo sư tại Viện Truyền thông, Văn hóa, Thông tin và Công nghệ tại Đại học Toronto (Canada), cho biết: "Công nghệ chưa khiến tất cả mọi người mất việc, nhưng nó khiến một số người mất việc". Ông Caraway nói thêm rằng "lao động trí óc" nói riêng có thể bị đe dọa và "đó có thể là luật sư, kế toán".

Chăm sóc khách hàng

Có thể bạn từng gọi điện hoặc trò chuyện với bộ phận chăm sóc khách hàng của một công ty và nhận được câu trả lời từ robot. ChatGPT và các công nghệ liên quan có thể tiếp tục xu hướng này. Một nghiên cứu năm 2022 từ công ty nghiên cứu công nghệ Gartner dự đoán chatbot sẽ là kênh dịch vụ khách hàng chính cho khoảng 25% công ty vào năm 2027.

Sơn Nam (Theo BI)