Những người làm báo thông tấn trên mặt trận thông tin

Nhà báo Võ Mạnh Hùng (Hùng Võ), báo Điện tử Vietnamplus (bìa trái) có nhiều loạt bài điều tra mang lại hiệu quả căn cơ về chính sách cho người dân. Ảnh: NVCC

Không ngại khó, ngại khổ

Đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, nhà báo Võ Mạnh Hùng (Hùng Võ), báo Điện tử Vietnamplus (Thông tấn xã Việt Nam - TTXVN) chia sẻ với phóng viên báo Tin tức và Dân tộc về loạt bài điều tra ấp ủ đã lâu, chuẩn bị ra mắt vào tháng 7/2025. Là nhà báo điều tra về môi trường với gần 13 năm làm nghề, nhà báo Hùng Võ bật mí: “Loạt bài chỉ thành công khi góp phần giải quyết điểm nóng và thay đổi chính sách. Khi triển khai loạt bài, tôi luôn xác định gắn kết chặt chẽ giữa ‘xây’ và ‘chống’, trong đó lấy ‘xây’ là chính”.

Nhiều tuyến bài phản ánh, phóng sự điều tra công phu, được nhà báo Hùng Võ theo đuổi trong thời gian dài; từ thu thập thông tin, điều tra tận gốc vấn đề... Có những loạt bài, anh “thai nghén” trong 2 - 3 năm, thậm chí 5 năm... Cũng vì theo đuổi các vấn đề “nóng”, phức tạp, tốn nhiều công sức, nên anh luôn “nghiêm khắc” đặt ra mục tiêu kết quả phải tác động tích cực cho xã hội. Điển hình như các loạt bài về: Sức mạnh mềm nhân quyền; chống lãng phí, tham nhũng đất đai, khoáng sản; hiểm họa ô nhiễm môi trường; tội ác phá rừng; ma trận vàng đen; vỡ trận quy hoạch thủy điện nhỏ...

Nhớ lại năm 2017 với loạt bài “Vỡ trận quy hoạch thủy điện nhỏ tại các tỉnh miền núi phía Bắc”, phản ánh doanh nghiệp Hòa Bình xây dựng trái phép hai nhà máy thủy điện, nhà báo Hùng Võ kể: “Khi bài viết được đăng tải, doanh nghiệp đã gây sức ép bằng cách đưa luật sư tới tòa soạn. Lãnh đạo báo lúc đó hỏi tôi: ‘Em có chắc chắn về nguồn thông tin không?’. Tôi khẳng định thông tin điều tra của mình là đúng và sẵn sàng chịu trách nhiệm. ‘Vậy, em cứ triển khai, tòa soạn ủng hộ!’. Đó là động lực để tôi tiếp tục...”.

Hầu hết các loạt bài của nhà báo Hùng Võ từ năm 2013 đến nay đều được các bộ, ngành, địa phương đánh giá cao. Nhà báo Hùng Võ đạt hơn 40 giải thưởng báo chí Quốc gia, Trung ương, bộ, ngành. Trong đó 9 năm liên tiếp được nhận Giải Báo chí Quốc gia (trong số này có 5 lần liên tiếp được giải A, 2 lần giải được B, 2 lần được giải C); 2 lần được Giải Báo chí về phát triển Đảng - Búa Liềm vàng, trong đó có một giải Nhất và một giải C... Quan trọng hơn cả, thông tin từ những loạt bài này đã góp phần giúp cơ quan soạn thảo tiếp thu, hoàn thiện dự thảo luật trình Chính phủ, Quốc hội thông qua.

“Trong quá trình thực hiện những loạt bài điều tra, tôi đã chịu không ít áp lực, sự mua chuộc bằng vật chất, những lời hù dọa của nhiều thế lực nhưng tiếp nối truyền thống các thế hệ nhà báo đi trước của TTXVN (đặc biệt là gần 260 nhà báo, phóng viên, kỹ thuật viên TTXVN đã hy sinh trên mọi mặt trận thông tin từ trước đến nay), là nhà báo trẻ, tôi không cho phép mình chùn bước...”, nhà báo Hùng Võ chia sẻ.

Nhà báo Bùi Cương Quyết công tác tại Ban Biên tập Ảnh (TTXVN) luôn xung kích trong những điểm nóng như thiên tai, dịch bệnh, thời sự thể thao. Ảnh: NVCC

Nhà báo Bùi Cương Quyết công tác tại Ban Biên tập Ảnh (TTXVN) đã tròn 18 năm. Thời gian đó đủ để giúp anh rèn nghề, trưởng thành khi tác nghiệp tại những điểm “nóng” đòi hỏi sức trẻ, niềm đam mê và kỹ năng chuyên nghiệp.

“Thường xuyên được giao nhiệm vụ tác nghiệp ở tuyến đầu, tôi luôn ý thức việc có mặt ở hiện trường là yêu cầu tiên quyết. Nhớ lại thời điểm tác nghiệp trong cơn bão số 3 năm 2024, được sự chỉ đạo của cơ quan, tôi đi Hải Phòng trước thời khắc bão đổ bộ. Không ai có thể hình dung được sức tàn phá của cơn bão. Tôi đã có mặt tại tâm bão, cố gắng để ghi lại những hình ảnh ấn tượng nhất gửi về Tổng xã… Cùng với những hình ảnh tan hoang được ghi lại với bao hiểm nguy rình rập…”, anh Quyết kể lại.

Tại báo Tin tức và Dân tộc (TTXVN), các đồng nghiệp rất nể phục nữ nhà báo Hoàng Kim Tuyết, một phóng viên xông xáo, nhiệt huyết; người có mặt tại những điểm nóng như dịch bệnh COVID-19 hay các sự kiện cần huy động phóng viên hiện trường.

“Sài Gòn những ngày xảy ra dịch COVID-19, để có được thông tin từ tâm dịch, tôi và các phóng viên TTXVN tại TP Hồ Chí Minh luôn sẵn sàng có mặt bất cứ lúc nào, với tinh thần không ngại khó, ngại khổ. Vào tâm dịch mới cảm nhận được sự khốc liệt, gian khổ của người dân, cán bộ y tế cơ sở... Tôi đã chứng kiến sự ra đi của không ít người trong bão dịch...”, nhà báo Hoàng Kim Tuyết rưng rưng.

Nhà báo Hoàng Kim Tuyết, báo Tin tức và Dân tộc, TTXVN từng có mặt tại những điểm nóng như dịch bệnh COVID-19 ở Sài Gòn. Ảnh: NVCC

Theo nhà báo Hoàng Kim Tuyết, nhờ tinh thần dám xông pha, không ngại khó trong bất kỳ hoàn cảnh nào, phóng viên của TTXVN nói chung và báo Tin tức và Dân tộc nói riêng đã phản ánh khách quan nhiều thông tin nóng, chính thống về dịch bệnh để kịp thời đăng tải trên các ấn phẩm của cơ quan, tòa soạn…

Tình yêu nghề vượt lên tất cả

Nhà báo Vũ Hội, Trưởng cơ quan thường trú TTXVN tại Tel Aviv (Israel), điểm nóng chiến tranh của thế giới, năm nào cũng xảy ra nhiều vụ xung đột quân sự, cho biết: “Tác nghiệp trong môi trường chiến tranh xung đột, việc tiếp cận hiện trường đưa tin luôn phải đảm bảo yêu cầu ‘an toàn là trên hết’, bởi không tòa soạn báo chí nào khuyến khích phóng viên lấy thông tin bằng mọi giá. Phóng viên chiến sự luôn ưu tiên di chuyển bằng xe ô tô để hạn chế rủi ro từ các mảnh bom hoặc súng đạn và phải sử dụng phương tiện bảo vệ an toàn cá nhân; cũng như thành thạo các trang thiết bị, nhằm hạn chế thời gian tiếp xúc với nguy cơ…”.

Theo nhà báo Vũ Hội, một số khung hình, phóng viên phải dùng điện thoại di động, để dành thời gian trú ẩn khi có báo động tên lửa. Nếu tác nghiệp ở các địa bàn dễ xảy ra bạo lực, khủng bố, phóng viên phải có phương án hỗ trợ lẫn nhau, tác nghiệp nhanh gọn, rút lui nhanh chóng khi cần. Khi đến các địa điểm gần biên giới, nơi có nguy cơ cao hơn, phải nghiên cứu kỹ tình hình và đôi khi phải cần tới sự hỗ trợ của chính quyền sở tại…

Nhà báo Vũ Hội, Trưởng cơ quan thường trú TTXVN tại Tel Aviv (Israel) dừng xeô tô để gửi tin về Tổng xã tháng 10/2023. Ảnh: TTXVN

Nhắc đến nhà báo Vũ Hội, đồng nghiệp trong tòa soạn không khỏi thấp thỏm khi đọc, xem những thông tin chiến sự anh gửi về hay nghe những tiếng súng từ video anh đăng tải trên trang facebook cá nhân. Bạn bè, đồng nghiệp luôn thăm hỏi anh: “Anh có an toàn không? Trải lòng về những năm tháng thường trú ở địa bàn chiến sự nóng bậc nhất thế giới, nhà báo Vũ Hội tâm sự: “Những lúc di chuyển trên đường có còi báo động, tôi phải xuống xe, nằm úp mặt xuống đường. Khi ấy, tôi cũng có cảm giác lo sợ. Rất khó tả cảm giác tai họa có thể ập xuống từ trên trời, bất cứ lúc nào… Chỉ khi xem lại những dòng tin gửi về và đăng phát ngay lúc ấy, tôi mới lại được tiếp thêm nghị lực để bám trụ…”.

Nhưng Trung Đông cũng là địa bàn tác nghiệp để lại nhiều ấn tượng. Đây là nơi giao thoa của 3 tôn giáo lớn và cũng là một trong những điểm xung đột “nóng” nhất thế giới. Được tiếp xúc trực tiếp với những người dân nơi đây là một cơ hội và trải nghiệm không phải phóng viên nào cũng có được, nhưng nó cũng là thách thức trong việc truyền tải thông tin tới độc giả công bằng, khách quan. Bạn có thể yêu tôn giáo này hay yêu quốc gia khác hơn, nhưng không thể để cảm tính chen vào ngòi bút. Dù thuộc tôn giáo nào, sắc tộc nào hay công dân của quốc gia nào, khát vọng và mong muốn hòa bình luôn thường trực trong mỗi con người. Chỉ là lúc nào đó, nơi nào đó, chưa được hiểu đúng, hiểu hết. Đó là nguồn cơn của chiến tranh, xung đột. Nhà báo có trách nhiệm truyền tải được thông điệp này tới được nhiều người nhất, hiệu quả nhất và đó là công việc không đơn giản…

Những phóng viên tuyến đầu đều có chung cảm nhận khi vượt qua lằn ranh hiểm nguy để tác nghiệp. Đó chính là tình yêu nghề. Trách nhiệm của nhà báo là truyền tải thông tin trúng, đúng sự thật nhanh nhất, nhưng để vượt qua những điểm nóng để đưa tin là thách thức lớn đòi hỏi tình yêu nghề lớn lao. Hàng thế kỷ qua, lớp lớp những nhà báo thông tấn vẫn luôn xung kích trên mặt trận thông tin, tiếp nối truyền thống, để đưa những dòng tin chảy mãi, phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân.

Lê Vân/Báo Tin tức và Dân tộc