Những thực phẩm nào chứa nhiều hạt vi nhựa nhất?

Ảnh: Today

Vi nhựa có thể xâm nhập vào thực phẩm do ô nhiễm ở nơi thực phẩm được trồng, chăn nuôi hoặc chế biến. Các nhà khoa học giải thích rằng sử dụng lớp phủ nhựa và lớp phủ hạt giống trong nông nghiệp, và tưới tiêu bằng nước bị ô nhiễm là một trong những cách vi nhựa có thể xâm nhập vào thực phẩm. Bao bì, đồ dùng và hộp đựng bằng nhựa là những nguồn bổ sung.

Theo Giáo sư Hu Zhiyuan từ Viện Các bệnh tiêu hóa, Trường Y khoa thuộc Đại học Trung Quốc, vi nhựa ăn vào từ miệng có thể qua hệ thống miễn dịch ruột và đi vào máu hoặc hệ thống bạch huyết. Nó lưu thông trong cơ thể, gây kích thích hệ thống miễn dịch trong thời gian dài, dẫn đến tình trạng viêm mãn tính, làm tăng nguy cơ xơ cứng mạch máu và ung thư.

HẢI SẢN

Một nghiên cứu gần đây do Đại học Portland State công bố đã phát hiện ra nhiều loại vi nhựa trong 180 trong số 182 mẫu hải sản được thử nghiệm. Tôm có chứa nhiều vi nhựa do đây là loài ăn sinh vật phù du - loại thực phẩm thường tập trung ở các dòng hải lưu, nơi cũng là điểm tập kết của vi nhựa. Tôm bán tại các cửa hàng cũng chứa nhiều sợi, mảnh nhựa do ảnh hưởng từ bao bì nhựa.

Theo một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Environmental Research, xem xét các loại protein được tiêu thụ phổ biến, tôm tẩm bột chiên chứa nhiều vi nhựa nhất, với trung bình hơn 300 mảnh vi nhựa trên một khẩu phần.

Trong khi đó, theo nghiên cứu của Đại học Hull (Vương quốc Anh), động vật thân mềm như hàu, vẹm, sò điệp… thậm chí còn có tỷ lệ hạt vi nhựa trên mỗi gram cơ thể cao hơn cả tôm, cua. Hàu là 1 trong 3 loại hải sản có mức độ nhiễm hạt vi nhựa cao nhất trong nghiên cứu này, đặc biệt là hàu bắt ở biển châu Á.

Ngoài ra, các loại hải sản được chứng minh có chứa nhiều vi nhựa ở nghiên cứu này bao gồm mực, tôm sú nuôi, cua xanh và cá mòi. NutritionFacts.org cũng báo cáo rằng các loài cá như cá mú, cá mực, cá trê đầu bẹt và cá nhồng có thể chứa hàng trăm hạt vi nhựa trong mỗi 300 gram thịt cá.

TRÀ TÚI LỌC

Một loại nhựa gọi là polypropylene thường được sử dụng để làm túi trà và ngay cả khi bạn chọn túi trà giấy, vẫn có thể có vi nhựa trong đó. Các nhà nghiên cứu tại đại học Barcelona đã phát hiện ra rằng túi trà polypropylene có thể giải phóng hàng tỷ hạt nhựa, còn túi trà nylon và cellulose có thể giải phóng hàng triệu hạt.

Nghiên cứu do Đại học Universitat Autònoma de Barcelona thực hiện, được công bố trên Tạp chí chuyên ngành Chemosphere, đã chỉ ra rằng túi lọc trà khi ngâm trong nước nóng sẽ giải phóng các hạt vi nhựa. Nhóm chuyên gia cũng phát hiện hầu hết hạt vi nhựa được tế bào sản xuất màng nhầy của ruột hấp thụ. Tuy nhiên, một số hạt xâm nhập được vào nhân tế bào, nơi chứa vật chất di truyền.

GẠO

Một nhóm các nhà khoa học Australia đã lấy mẫu gạo được bán ra tại các siêu thị ở miền đông nam Queensland và phân tích chúng bằng kỹ thuật chiết lỏng áp suất và sắc ký khí. Kết quả cho thấy bất kể gạo được đóng gói trong bao bì giấy, nilon hay vải, lượng hạt vi nhựa được tìm thấy trong mẫu thu thập được đều tương đương nhau. Cứ 100 g khẩu phần ăn thì có khoảng 3,7 mg hạt vi nhựa bị lẫn vào đó.

Các loại hạt vi nhựa được tìm thấy trong gạo bao gồm: polyetylen, polyetylen terephthalat, poly-(metyl metacryit), polypropylen , polystyren và polyvinyl clorua. Dựa trên mức tiêu thụ gạo hàng năm ở Australia, các nhà khoa học ước tính mỗi năm, một người dân nước này phải ăn vào 1 g hạt vi nhựa từ gạo.

Dù vậy, vo gạo có thể giảm ô nhiễm nhựa từ 20% đến 40%. Nếu tính theo ước tính của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, mỗi người Việt Nam ăn khoảng 96,6 kg gạo/năm thì bằng cách vo gạo, bạn có thể loại bỏ được 870 mg nhựa trong khẩu phần ăn của mình. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã sử dụng nước lọc (uống được) để vo gạo thay vì nước máy (có thể cũng chứa vi nhựa) như nhiều gia đình vẫn làm.

MUỐI

Cơ thể chúng ta cần một lượng natri nhất định để cân bằng chất lỏng và chất điện giải. Thật không may, một nghiên cứu phát hiện ra rằng 90% trong số 39 nhãn hiệu muối ăn được lấy mẫu trên toàn thế giới có chứa vi nhựa. Điều này có thể là do ô nhiễm môi trường và quy trình sản xuất và đóng gói. Dựa trên nghiên cứu quốc tế, có khả năng con người có thể tiêu thụ khoảng 20.000 hạt vi nhựa mỗi năm với lượng muối trung bình tiêu thụ hàng ngày là 10 gam.

Thông qua nghiên cứu, Hội đồng Người tiêu dùng tại Hồng Kông (Trung Quốc) đã phát hiện thấy vi nhựa trong 20% mẫu sản phẩm muối được thử nghiệm. Theo đó, sau khi thử nghiệm 1kg muối, họ tìm thấy được 114 - 17.200 miligam vi nhựa. Một số mẫu được thử nghiệm thậm chí còn cho thấy vi nhựa đến từ bao bì Polypropylene (PP) được mọi người sử dụng rộng rãi hiện nay.

Một nghiên cứu năm 2023 đã phân tích bảy loại muối bao gồm muối ăn, muối biển và muối hồng Himalaya. Mỗi loại muối đều có một lượng vi nhựa có thể đo được, nhưng muối hồng Himalaya thô và muối đen có nồng độ mảnh vi nhựa cao nhất. Muối iod có nồng độ thấp nhất.

NƯỚC ĐÓNG CHAI

Nước đóng chai là một trong những nguồn vi nhựa và nano nhựa nổi tiếng nhất. Một nghiên cứu ước tính rằng có khoảng 240.000 hạt nhựa trong một lít nước đóng chai. Hầu hết các chai nước bằng nhựa mà bạn mua ở cửa hàng đều được làm từ polyethylene terephthalate (còn gọi là nhựa PET), vì vậy không có gì ngạc nhiên khi thấy nước đóng chai trong danh sách.

Thêm vào đó, các hạt nhựa vỡ ra khi chai bị bóp hoặc tiếp xúc với nhiệt. Theo The New York Post, trong một bài báo khoa học mới đây, các bác sĩ đã báo cáo rằng việc chuyển từ uống nước đóng chai sang nước máy đã lọc có thể giảm lượng vi nhựa hấp thụ của mỗi người khoảng 90%, từ 90.000 xuống còn 4.000 hạt mỗi năm.

RAU ĂN LÁ VÀ CỦ

Theo một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Environmental Research (Hoa Kỳ), 90% mẫu protein thực vật có chứa vi nhựa có kích thước từ 5mm xuống đến 1 micromet. Điều này có nghĩa là ngay cả những người ăn chay cũng vô tình tiêu thụ vi nhựa thường xuyên.

Trong một dự án nghiên cứu của Trung Quốc và Hà Lan, người ta đã chứng minh rằng thực vật “uống” các hạt nhựa từ nước và hấp thụ chúng qua hệ thống rễ. Các loại rau củ như củ cải, củ cải đường và đặc biệt là cà rốt bị ảnh hưởng nhiều nhất. Các vi nhựa cũng đã được chứng minh là xâm nhập vào rễ của rau diếp và lúa mì và được vận chuyển đến các bộ phận trên không có thể ăn được của cây.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra một loại rau ăn lá như rau cải, rau muống, xà lách, rau bina... cũng có nguy cơ nhiễm vi nhựa cao. Ngược lại, các nhà nghiên cứu thuộc Mạng lưới Thực phẩm và Sức khỏe Phần Lan đã công bố phát hiện của họ về cách anthocyanin, một loại flavonoid có đặc tính chống oxy hóa, có thể chống lại tình trạng stress oxy hóa do các hạt vi nhựa gây ra. Theo đó, anthocyanin có mặt trong việt quất, mâm xôi và cà tím.

Băng Hảo