Nỗ lực hoàn thành mô hình 'phi địa giới' thủ tục hành chính trong năm 2025

Cán bộ Trung tâm phục vụ hành chính công phường Sài Gòn hỗ trợ và tư vấn cho người dân về thủ tục trích lục giấy đăng ký kết hôn cũng như một số thủ tục hành chính khác.

Chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo thành phố

Thuật ngữ “thủ tục hành chính phi địa giới” được quy định tại Nghị định số 118/2025/NĐ-CP của Chính phủ, ban hành ngày 9/6/2025 về thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại bộ phận một cửa và Cổng Dịch vụ công quốc gia, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Theo đó, tổ chức, cá nhân có thể nộp hồ sơ và nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua hình thức trực tuyến hoặc tại bất kỳ bộ phận một cửa nào, mà không phụ thuộc vào nơi cư trú hay nơi cấp giấy tờ. Điều này giúp giảm áp lực cho cơ quan hành chính cấp cơ sở, đồng thời mang lại sự thuận tiện lớn cho người dân trong bối cảnh đô thị hóa và dân cư thường xuyên di chuyển, làm việc liên quận, liên vùng.

Tại cuộc họp sơ kết tình hình kinh tế-xã hội 6 tháng đầu năm 2025 và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được nhấn mạnh: “Giải quyết thủ tục hành chính phi địa giới là điều kiện bắt buộc phải làm, khó đến đâu cũng phải thực hiện”.

Theo đó, đồng chí yêu cầu đến hết năm 2025, tất cả các thủ tục hành chính trên địa bàn thành phố phải áp dụng theo hướng “phi địa giới”, không phụ thuộc vào địa bàn cư trú, nơi làm việc hay nơi cấp giấy tờ gốc của người dân.

Thực tế cho thấy, việc triển khai mô hình này đang mang lại nhiều thuận lợi, thiết thực cho cuộc sống người dân. Chị Trần Thị Thanh Xuân, cư trú tại phường Tân Mỹ, làm việc tại phường Gò Vấp chia sẻ: “Tôi cần trích lục giấy khai sinh cho con, trước đây phải về nơi làm giấy khai sinh cũ, nhưng giờ chỉ cần đến phường gần chỗ làm là có thể giải quyết nhanh chóng. Việc này giúp tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí đi lại rất nhiều”.

Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ những thay đổi trong cách thức giải quyết thủ tục hành chính hiện nay. Trường hợp bà Phùng Thị Nguyệt, cư trú tại phường Gia Định, vẫn lặn lội đến phường Sài Gòn để xin trích lục giấy đăng ký kết hôn vì cho rằng hồ sơ gốc chỉ có ở Quận 1 (trước đây).

Nhân viên tại bộ phận một cửa đã giải thích, hiện nay một số thủ tục như trích lục, sao y giấy tờ đã áp dụng “phi địa giới”, nghĩa là có thể nộp hồ sơ ở bất kỳ nơi nào thuận tiện mà không bắt buộc quay về địa phương ban đầu.

Một cán bộ tiếp nhận hồ sơ cho biết, mỗi ngày anh xử lý hàng chục hồ sơ trực tuyến, chủ yếu là các thủ tục liên quan đến trích lục khai sinh, đăng ký kết hôn, sao y chứng thực..., đây là nhóm thủ tục có nhu cầu cao và đã được triển khai thành công theo mô hình “phi địa giới”.

Tuy nhiên, anh cũng lưu ý, hiện vẫn còn một số thủ tục chưa thể áp dụng theo cách này, nhất là những thủ tục yêu cầu xác minh nhân thân, thông tin cư trú...

Để bảo đảm hiệu quả triển khai, cán bộ tại các trung tâm hành chính công không chỉ thực hiện nghiệp vụ chuyên môn, mà còn đóng vai trò tư vấn, hướng dẫn, giúp người dân hiểu và áp dụng đúng mô hình mới.

Đẩy nhanh số hóa và tối ưu quy trình xử lý

Theo bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số Thành phố Hồ Chí Minh, đến nay, thành phố đã cấu hình hệ thống xử lý cho 2.283 thủ tục hành chính, trong đó có 1.877 thủ tục cấp tỉnh, 406 thủ tục cấp xã. Trong số đó, 344 thủ tục đã triển khai dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến toàn trình và 1.283 thủ tục được cung cấp dưới hình thức một phần.

Hiện tại, trung tâm đang phối hợp với Văn phòng Ủy ban nhân dân thành phố khẩn trương rà soát 980 bộ thủ tục hành chính đủ điều kiện để triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Trên cơ sở đó, thành phố sẽ công bố danh mục các dịch vụ hành chính công thực hiện “phi địa giới” một cách đầy đủ và rõ ràng trong thời gian tới.

Một phần không thể tách rời của quá trình này là việc số hóa hồ sơ. Khi người dân nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa, toàn bộ giấy tờ sẽ được quét, lưu trữ điện tử và chuyển cho đơn vị chuyên môn xử lý. Điều này không chỉ làm tăng tốc độ giải quyết mà còn giúp quản lý dữ liệu thống nhất và xuyên suốt.

Thực hiện thủ tục hành chính “phi địa giới” không chỉ là yêu cầu hành chính đơn thuần, mà còn là bước chuyển quan trọng trong tiến trình xây dựng chính quyền số, phục vụ người dân. Đây là xu hướng tất yếu trong bối cảnh các đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh đang chuyển mình mạnh mẽ trong công cuộc số hóa toàn diện.

Tuy nhiên, để cải cách này phát huy hiệu quả thực chất, rất cần sự đồng hành và chủ động từ phía người dân. Nhận thức về quyền lợi, kỹ năng tiếp cận dịch vụ công trực tuyến, hiểu biết về hệ thống hành chính mới là điều kiện quan trọng để người dân sử dụng hiệu quả các dịch vụ được cung cấp.

Thành phố Hồ Chí Minh đang cho thấy quyết tâm rất rõ ràng trong cải cách thủ tục hành chính, nhất là với chỉ tiêu 100% các thủ tục hành chính “phi địa giới” từ nay đến cuối năm 2025.

Đây không chỉ là thách thức về mặt kỹ thuật, công nghệ, mà còn là yêu cầu thay đổi tư duy quản lý, tăng cường phối hợp liên thông giữa các cấp chính quyền, giữa các đơn vị và giữa chính quyền với người dân.

Nếu được thực hiện đồng bộ và hiệu quả, mô hình “phi địa giới” sẽ trở thành cú huých quan trọng thúc đẩy nền hành chính hiện đại, minh bạch, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Bài và ảnh: VƯƠNG LÊ