Nội chiến Sudan: Giao tranh leo thang, hàng trăm người thiệt mạng

Hàng trăm người thiệt mạng ở Sudan trong những ngày gần đây khi nội chiến Sudan bước sang năm thứ ba với cường độ giao tranh leo thang, tờ The New York Times ngày 7-2 dẫn lời người dân địa phương và nhân viên y tế và Liên Hợp Quốc (LHQ).

Cuộc chiến giữa Quân đội Sudan và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) đã gây ra sự tàn phá khủng khiếp trên khắp Sudan, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa và nhiều khu vực rộng lớn rơi vào nạn đói nghiêm trọng.

“Nhìn đâu cũng thấy cái chết cận kề” - anh Mustafa Ahmed, 28 tuổi, một họa sĩ sống ở TP Omdurman (Sudan) chia sẻ với The New York Times.

Binh sĩ Sudan sau khi quân đội nước này giành quyền kiểm soát một nhà máy lọc dầu ở Sudan vào tháng trước. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Anh Ahmed và gia đình vô cùng lo lắng trước tình trạng pháo kích liên tục và đang tìm cách rời khỏi TP. “Tôi đang cố gắng hết sức để rời đi, bảo vệ gia đình mình khỏi cái chết” - anh nói thêm.

Tại thủ đô Khartoum, các TP lân cận, vùng Darfur ở phía tây và nhiều khu vực khác, cuộc chiến tàn khốc ngày càng leo thang khi các phe tranh giành lãnh thổ, tìm cách mở rộng quyền kiểm soát và chiếm giữ các vị trí chiến lược cả về quân sự lẫn dân sự.

Xung đột này đã chứng kiến bạo lực nghiêm trọng khiến Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) vào cuộc điều tra và Mỹ cáo buộc giao tranh ở Sudan là hành vi diệt chủng.

Trong những tuần gần đây, quân đội đã tăng cường các cuộc tấn công nhằm giành lại những khu vực quan trọng của thủ đô đã mất vào tháng 4-2023 khi xung đột bùng nổ.

Từ cuối năm 2024, giao tranh ngày càng khốc liệt sau mùa mưa. Trước tình trạng thương vong gia tăng và dân thường liên tục bị tấn công, các nhà hoạt động đã kêu gọi LHQ triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tại Sudan.

Tháng trước, quân đội Sudan đã giành lại một nhà máy lọc dầu quan trọng ở phía bắc Khartoum và phá vỡ vòng vây quanh tổng hành dinh quân đội tại trung tâm thủ đô.

Tổng tư lệnh quân đội Sudan - Tướng Abdel Fattah al-Burhan đã đến thăm cơ sở này vài ngày sau đó và tuyên bố sẽ quét sạch lực lượng bán quân sự khỏi “mọi ngóc ngách của Sudan”.

Tuy nhiên, ngay khi quân đội còn đang ăn mừng chiến thắng, Cao ủy Nhân quyền LHQ cáo buộc các binh sĩ và lực lượng dân quân thân chính phủ đã xử tử 18 người ở những khu vực vừa được “giải phóng”.

Giao tranh cũng gia tăng tại Omdurman - TP lớn thứ hai của Sudan với khoảng 2,4 triệu dân. Bộ Y tế Sudan báo cáo về 54 người thiệt mạng và 158 người bị thương hôm 1-2 khi lực lượng bán quân sự nã pháo vào một khu chợ sầm uất.

Sang ngày 4-2, bộ này tiếp tục báo cáo về 6 người thiệt mạng và 38 người bị thương khi đạn cối rơi trúng một bệnh viện - nơi đang điều trị những nạn nhân của cuộc giao tranh.

Các trận chiến khốc liệt cũng nổ ra trong tuần này tại bang South Kordofan, khu vực giáp biên giới với Nam Sudan, và bang Blue Nile, nơi hàng triệu người vốn đã sống trong tình cảnh thiếu thốn nghiêm trọng.

Tại TP Kadugli thuộc South Kordofan, LHQ cho biết cuộc xung đột mới nhất đã khiến 80 người thiệt mạng.

Vùng Darfur ở phía tây Sudan cũng chứng kiến giao tranh dữ dội. Từ khi cuộc chiến bắt đầu, lực lượng bán quân sự RSF và các đồng minh đã đẩy mạnh tấn công khu vực này, củng cố quyền kiểm soát đối với nhiều thành phố lớn.

Lực lượng đối lập cũng bao vây El Fasher, thủ phủ của bang North Darfur. Cuối tháng 1, một cuộc tấn công vào bệnh viện duy nhất còn hoạt động tại El Fasher đã khiến 70 người thiệt mạng và 19 người bị thương, theo ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Các cuộc xung đột trong khu vực cũng khiến hàng trăm gia đình phải di tản, đẩy nhiều người phải chạy sang Chad để tìm nơi trú ẩn.

Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) nói rằng có 40 trẻ em đã thiệt mạng chỉ trong vòng ba ngày đầu tháng này.

“Khi xung đột kéo dài, sinh mạng và tương lai của trẻ em bị đe dọa nghiêm trọng. Vì lợi ích của các em, bạo lực cần chấm dứt ngay lập tức” - bà Annmarie Swai, đại diện UNICEF tại Sudan, nhấn mạnh.

Tuy nhiên, các bên tham chiến vẫn tỏ ra cứng rắn và tin rằng mình có thể đánh bại đối phương.

Dù để mất một số khu vực ở thủ đô, Tướng Mohamed Hamdan - thủ lĩnh lực lượng bán quân sự, tuần trước đã đăng tải một video nhằm vực dậy tinh thần binh sĩ và tuyên bố sẽ chiếm thêm lãnh thổ mới.

“Chúng ta phải nghĩ về những gì sẽ giành được. Hãy nhìn về phía trước, đừng ngoảnh lại” - ông Hamdan kêu gọi.

THẢO VY