Nóng trong tuần: Bộ trưởng gặp gỡ nhà giáo cả nước; tổng kết năm học toàn ngành
Tuần qua ghi nhận nhiều sự kiện giáo dục đáng chú ý; trong đó có hội nghị tổng kết năm học toàn ngành và Bộ trưởng gặp gỡ nhà giáo cả nước.
Toàn ngành tổng kết năm học 2022-2023, triển khai nhiệm vụ năm học 2023-2024
Ngày 18/8, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị tổng kết năm học 2022-2023, triển khai nhiệm vụ năm học 2023-2024. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với điểm cầu chính tại Hà Nội kết nối tới 63 điểm cầu tỉnh/thành phố. Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và phát biểu chỉ đạo.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá: Thời gian qua, ngành Giáo dục đã nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt triển khai các nhiệm vụ được giao và đạt được những kết quả tích cực.
Cụ thể, giáo dục và đào tạo tiếp tục được đổi mới và có bước phát triển. Đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT theo Nghị quyết 29 được tích cực triển khai, bước đầu có hiệu quả. Hệ thống giáo dục quốc dân ngày càng hoàn thiện, tiệm cận với chuẩn mực quốc tế. Chất lượng giáo dục ở các cấp học tiếp tục được củng cố, duy trì và nâng lên.
Công tác thi, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập thực chất, hiệu quả hơn, nhiều đổi mới, nhất là việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học được thực hiện nghiêm túc, công bằng và tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh và gia đình, giảm áp lực, tốn kém cho xã hội.
Năm học 2022-2023, mặc dù phải đối mặt với rất gặp nhiều khó khăn, thách thức - nhất là sau đại dịch Covid-19 ngành Giáo dục đã tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp và những kết quả đạt được; nêu cao tinh thần đoàn kết, sáng tạo, nỗ lực khắc phục khó khăn, vướng mắc, ra sức phấn đấu và đạt nhiều kết quả nổi bật.
Chỉ ra một số tồn tại hạn chế, cùng với nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, Thủ tướng lưu ý 6 vấn đề ngành Giáo dục cần tập trung triển khai trong trước mắt và lâu dài, đó là:
Kiên trì, kiên quyết không để ma túy vào trường học; khắc phục tình trạng bạo lực học đường, bảo đảm an ninh, an toàn cho học sinh, giáo viên trong mọi hoàn cảnh; sách giáo khoa phải đổi mới nhưng đảm bảo chuẩn mực, ổn định phát triển; chú trọng nâng cao hơn nữa giáo dục đại học, cao đẳng, thường xuyên; rà soát môn học giáo dục công dân trong trường phổ thông; có giải pháp nhanh chóng khắc phục tình trạng thiếu giáo viên mầm non, thiếu trường học tại vùng sâu vùng xa, vùng biên giới, hải đảo.
Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ GDĐT tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung kịp thời thể chế, cơ chế, chính sách, trong đó ưu tiên xây dựng Luật Nhà giáo; quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 và sớm công bố phương án thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình GDPT 2018. Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, phát triển Chương trình giáo dục phổ thông 2018 phù hợp với mục tiêu, yêu cầu đặt ra.
Cùng với đó, tổ chức tốt việc tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT; xây dựng, sửa đổi, bổ sung các chính sách, chế độ đãi ngộ đối với ngũ giáo viên phù hợp; nâng cấp, bổ sung điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên sư phạm và tập huấn, bồi dưỡng giáo viên...
Thủ tướng đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương; gửi gắm những chia sẻ tâm huyết tới các thầy cô giáo và các cháu học sinh, sinh viên trước năm học mới.
Phát biểu tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: Sẽ lĩnh hội, quán triệt và triển khai những ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ bằng những chương trình, kế hoạch công tác cụ thể và quyết tâm nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ được giao; đặc biệt là những lưu ý về những điểm còn cần phải khắc phục.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT gặp gỡ nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành Giáo dục
Ngày 15/8/2023, Bộ GD&ĐT phối hợp với Công đoàn Giáo dục Việt Nam tổ chức sự kiện "Bộ trưởng Bộ GD&ĐT gặp gỡ nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành Giáo dục".
Sự kiện được tổ chức trực tuyến để tất cả các nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành Giáo dục cả nước có thể tham dự. Điểm cầu chính được đặt tại trụ sở cơ quan Bộ GD&ĐT, kết nối với các tỉnh, thành phố qua 63 điểm cầu của các Sở GD&ĐT và hơn 400 điểm cầu của các đại học, trường đại học.
Trong buổi sáng 15/8, Bộ trưởng gặp gỡ với giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên bậc mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên. Cuộc gặp này ghi nhận có hơn 700.000 nhà giáo trên cả nước tham gia tại các điểm cầu.
Tại cuộc gặp gỡ, nhiều ý kiến liên quan đến chính sách nhà giáo được thầy cô chia sẻ và Bộ trưởng trao đổi lại, như: định mức, lương, phụ cấp nhà giáo; quy định tuổi nghỉ hưu nghề giáo; chính sách đặc thù cho các giáo viên mầm non; chính sách, vị trí việc làm cho nhân viên trong các nhà trường; triển khai dạy học tích hợp; bạo lực học đường và văn hóa trường học…
Bộ trưởng khẳng định: Lãnh đạo Bộ GD&ĐT xác định phát triển đội ngũ nhà giáo là nhân tố quan trọng nhất, nền tảng nhất, bền vững nhất, quyết định nhất để hoàn thành nhiệm vụ đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục. Việc phát triển đội ngũ nhà giáo là giải pháp của mọi giải pháp. Nhà giáo là tài sản quý nhất của ngành chúng ta. Lãnh đạo Bộ sẽ cố gắng làm mọi việc, mọi biện pháp để có thể nâng cao vị thế, phát triển lực lượng nhà giáo, đổi mới lực lượng nhà giáo.
Chiều 15/8, Bộ trưởng đã gặp gỡ các nhà khoa học, giảng viên, cán bộ quản lý của các đại học, trường đại học.
Tại buổi gặp gỡ, cán bộ, giảng viên các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng sư phạm đã gửi tới Bộ trưởng nhiều ý kiến, kiến nghị và được Bộ trưởng trao đổi lại xung quanh các quy định về tự chủ đại học, các chính sách về đầu tư nghiên cứu khoa học, đời sống, thu nhập, đạo đức nhà giáo, cơ sở hạ tầng giáo dục đại học.
Phát biểu cuối buổi gặp gỡ, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã nhấn mạnh tầm quan trọng và những vấn đề mới đặt ra với giáo dục đại học. Theo đó, các trường phải đóng vai trò là động lực của đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp. Càng đi vào thời hiện đại, trách nhiệm, vai trò của các trường đại học càng lớn. Khi giáo dục là quốc sách, là một đột phá chiến lược, thì trong mũi nhọn đột phá chiến lược đó là giáo dục đại học.
Bộ trưởng nhìn nhận, thời gian tới có nhiều việc phải làm, mong muốn làm. Tuy nhiên, có những việc sẽ làm sớm, có những việc cần thời gian. Trong đó cần phải sớm tháo gỡ các khó khăn để mở đường cho tự chủ đại học phát triển mạnh mẽ, mà trước mắt sửa Nghị định 99 và sớm điều chỉnh Luật số 34.
Ngoài ra, cần triển khai những chính sách đặc thù để phát triển khoa học cơ bản, lĩnh vực sư phạm và các lĩnh vực mũi nhọn. Mặt khác, cần thêm những chính sách để phát hiện, bồi dưỡng nhân tài, phát triển đội ngũ trí thức, đặc biệt là các nhà khoa học hàng đầu.
Tại cả 2 cuộc gặp gỡ, Bộ trưởng đều gửi tới các nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành Giáo dục những mong mỏi để có thể triển khai tốt các yêu cầu đổi mới.
Bộ trưởng đồng thời gửi thông điệp: Chúng ta cần phải kiên định ở con đường, mục tiêu đổi mới, những mục tiêu mang tính chiến lược của ngành; cần kiên trì thuyết phục và vận động phụ huynh, xã hội để cùng chia sẻ và đồng hành; cần kiên quyết chống các biểu hiện lạc hậu, bảo thủ, tiêu cực; kiên quyết theo đuổi mục tiêu chiến lược phát triển con người; kiên trinh với nghề giáo, vinh quang của nghề nghiệp và vượt qua mọi khó khăn để thi đua dạy tốt, học tốt.
Quốc hội họp phiên giám sát chuyên đề về đổi mới chương trình, sách giáo khoa
Chiều 14/8, trong khuôn khổ phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp phiên giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp.
Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông” do Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh - Phó trưởng Đoàn giám sát trình bày tại phiên họp đề cập trên 8 phương diện:
Về việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, công tác chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện; về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông; về đổi mới phương pháp giáo dục và phương pháp đánh giá chất lượng giáo dục; về bảo đảm đội ngũ giáo viên; về biên soạn sách giáo khoa mới; về bảo đảm về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; về bảo đảm kinh phí; về công tác xã hội hóa.
Một trong những đánh giá đáng chú ý của Đoàn giám sát là: Trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội đã được Chính phủ, các bộ, ngành trung ương, các tỉnh, thành phố và nhất là Bộ GD&ĐT, ngành Giáo dục và toàn thể đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục phổ thông tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm, quyết tâm cao, tạo chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng ghi nhận.
Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo của Đoàn Giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn cảm ơn các nhận xét, góp ý, nêu các vấn đề bất cập còn tồn tại, những điểm cần điều chỉnh, những việc cần làm và làm tốt hơn nữa mà các bộ ngành thuộc chính phủ, ngành Giáo dục và đào tạo, các địa phương cần phải làm, Bộ trưởng cho biết, sẽ nghiên cứu tiếp thu, xử lý và triển khai. Trong đó, nhiều điểm lưu ý và yêu cầu Chính phủ đã chỉ đạo, Bộ GD&ĐT cũng đã thấy và đang tiến hành điều chỉnh. Triển khai chương trình là quá trình linh hoạt, là phát triển chương trình chứ không chỉ là triển khai thực hiện.
Với vấn đề Đoàn giám sát nêu trong nhóm giải pháp về nâng cao năng lực hiệu quả, hiệu quả quản lý nhà nước về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông là “nghiên cứu, trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương về việc giao Bộ GD&ĐT chuẩn bị nội dung một bộ sách giáo khoa của Nhà nước”, Bộ trưởng đề nghị Đoàn giám sát và Ủy ban Thường vụ Quốc hội hết sức cân nhắc điều này, cân nhắc bỏ điều này khỏi nội dung Nghị quyết.
Bộ trưởng lý giải: Dường như vẫn đang còn tồn tại những quan điểm khác nhau về bản chất và vai trò của sách giáo khoa trong hoạt động dạy và học theo chương trình mới. Nhà nước nắm và trông coi chương trình thống nhất toàn quốc, đó là nội dung lõi của giáo dục, là pháp lệnh, còn sách giáo khoa là học liệu, là công cụ, là cái hỗ trợ giáo viên để chuyển tải chương trình, thực hiện các yêu cầu môn học.
Chương trình là duy nhất, thống nhất, học liệu là đa dạng và linh hoạt, vậy có cần một bộ sách giáo khoa - tức một bộ học liệu của nhà nước hay không. Trong số hàng trăm bài giảng trên truyền hình, giáo viên đã dạy theo chương trình với sự chuẩn bị riêng, không theo bất cứ bộ sách giáo khoa nào. Vậy có cần Quốc hội phải thông qua việc giao Bộ GD&ĐT chuẩn bị nội dung cho một bộ học liệu hay không.
Theo Bộ trưởng, điều này không phải vấn đề kỹ thuật hay vấn đề quản lý, mà liên quan tới tinh thần cốt lõi của đổi mới. Bộ GD&ĐT đang ra sức hướng dẫn, điều chỉnh, yêu cầu giáo viên thay đổi quan niệm về sách giáo khoa, thay đổi cách mà giáo viên sử dụng sách giáo khoa và coi đó là trọng tâm của đổi mới phương pháp dạy học. Việc này không chỉ ảnh hưởng lớn tới chủ trương xã hội hóa trong việc biên soạn và phát hành sách giáo khoa, mà còn hệ trọng hơn nó có thể tác động tới tinh thần đổi mới mà toàn ngành đang hướng tới về mặt phương pháp.
Gửi kiến nghị tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng cho rằng: ngoài Nghị quyết giám sát chuyên đề này, nên có nghị quyết riêng để thúc đẩy đổi mới giáo dục, cần có nhất lúc này là một Nghị quyết giao cho Bộ GD&ĐT chuẩn bị và trình Chính phủ, trình Quốc hội các phương án tăng cường các điều kiện đảm bảo cho đổi mới giáo dục, đặc biệt và quan trọng nhất làm sao cho đủ giáo viên, làm sao thu nhập đủ để giáo viên thực sự sống bằng nghề, thấy được động viên và tiếp tục phấn đấu đổi mới và tự đổi mới, hết lòng vì học trò, gánh vác tốt và yên tâm với công việc nặng nhọc nhiều áp lực.