NSƯT Huyền Nga gây tranh cãi khi rời nhà hát sau 20 năm gắn bó

Đam mê từ cái nhìn đầu tiên

Không phải ngẫu nhiên NSƯT Huyền Nga lựa chọn opera. Chị kể lại: "Khi 19 tuổi, lần đầu tiên tôi được xem nhạc kịch dù bản thân luôn tham gia đội văn nghệ, đi thi và theo đuổi học nghệ thuật từ bé".

Năm 1997, Huyền Nga thi tuyển vào Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam. Tại đây, chị có cơ hội xem vở La Vie Parisienne (Cuộc sống Paris). "Khi ngồi xem, tôi không thể tin được trên sân khấu những con người lộng lẫy, đẹp đẽ kia lại là người Việt Nam".

Khi đó, nữ nghệ sĩ như rơi vào câu chuyện cổ tích hay thế giới khác chưa từng trải nghiệm. "Nghệ thuật opera cực kỳ đặc biệt - nếu bạn thích, sẽ yêu ngay lập tức và tình yêu đó bền bỉ. Còn nếu thấy không dành cho mình, bằng cách mấy cũng không nán lại buổi biểu diễn được", nghệ sĩ chia sẻ trong chương trình Lời tự sự.

Từ ca sĩ opera đến đạo diễn tài năng, NSƯT Huyền Nga đang giảng dạy tại Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội.

NSƯT Huyền Nga thuộc khóa 3 được đào tạo tại Nhà hát, cùng khóa với NSƯT Phan Mạnh Đức (hiện là Giám đốc Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam), NSƯT Hà Phạm Thăng Long và NSƯT Vành Khuyên.

Chị chia sẻ quá trình rèn luyện không chỉ dừng lại ở chuyên môn mà từ những điều rất nhỏ, như không thức khuya, không uống đồ có cồn, không ăn những thứ gây kích ứng đến dây thanh đới như ớt, hạt tiêu.

Cơ hội đầu tiên đến với Huyền Nga khi luôn chủ động học hỏi: "Tôi may mắn trong khóa mình là người đầu tiên nhận được một vai. Dù nhỏ nhưng xuất hiện trên sân khấu cũng thử thách lớn. Bởi chúng tôi được đào tạo về thanh nhạc bài bản nhưng không được dạy về diễn xuất, chỉ được các bậc tiền bối truyền nghề".

Trích vở opera "Cô Sao:

Bước ngoặt từ Thụy Điển

Năm 2007 đánh dấu bước ngoặt khi chị tham gia vở nhạc kịch tại Thụy Điển trong khuôn khổ hợp tác giữa hai nước.

"Sang đến đó, tôi mới thấy 'cảnh giới' mới trong nghề nghiệp. Không chỉ diễn viên tham gia biểu diễn mà tất cả bộ phận đều chuyên nghiệp. Những người phụ trách sân khấu, hậu đài đứng cạnh cánh gà có monitor theo dõi và trên bàn một tổng phổ vài trăm trang", chị nói.

Trải nghiệm này giúp chị nhận ra: "Để nghệ thuật opera phát triển rực rỡ và bền bỉ cần cả bộ máy thực sự chuyên nghiệp. Tôi thấy những vở nhạc kịch nước ngoài họ sang dàn dựng, tài trợ nhân lực và kinh tế, khi chuyên gia về nước không còn xuất hiện nữa. Tôi bắt đầu nghĩ tại sao để nó ngủ quên, liệu mình có thể đánh thức nó dậy không?".

NSƯT Huyền Nga.

Đạo diễn và khát vọng đánh thức di sản

Năm 2010, NSƯT Huyền Nga học đạo diễn sân khấu tại Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Chị giải thích: "Trước đó tôi đã làm công việc đó nhiều nhưng ở Việt Nam có câu 'muốn làm gì phải danh chính ngôn thuận'. Danh chính ngôn thuận phải bắt nguồn từ cơ sở mình phải hiểu biết và được đào tạo bài bản".

Trong lớp học, chị là người duy nhất đến từ lĩnh vực opera: "Mọi người thường cầm cảnh kịch, còn tôi trả bài thi bằng opera. May mắn giáo viên chuyên môn thầy Vương Tiểu Phàn luôn khích lệ các thành viên phát triển mạnh mẽ tố chất mang đậm dấu ấn cá nhân".

Khi chọn vở tốt nghiệp, NSƯT Huyền Nga quyết định dàn dựng vở nhạc kịch Cô Sao của nhạc sĩ Đỗ Nhuận.

"Các thầy bảo tôi vừa dựng mấy vở hay, sao không dùng làm vở tốt nghiệp? Tôi khẳng khái nói: Không! Em đi học để học. Em người Việt Nam, mong muốn dựng vở nhạc kịch Việt Nam và khám phá bản thân. Bản diễn với piano do NSND Huy Phương đệm đàn và pianist Tâm Ngọc để lại ấn tượng sâu sắc với các bậc tiền bối. Tôi nhớ như in sân khấu nhà hát, phía dưới khán giả tất cả lối đi ngồi kín và tiếng hò reo vang lên. Âm nhạc vở Cô Sao lay động trái tim tất cả người nghe", chị nói.

Sau đó, chị được Hội Nhạc sĩ Việt Nam mời dàn dựng lại vở Cô Sao với dàn nhạc đồ sộ nhân kỷ niệm 90 năm ngày sinh nhạc sĩ Đỗ Nhuận.

Truyền lửa cho thế hệ trẻ

Hiện NSƯT Huyền Nga giảng dạy tại Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Quyết định rời Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam sau 20 năm từng gây nhiều tranh cãi.

"Nhiều người nói đào tạo mãi mới có đạo diễn opera cho nhà hát sao lại rời đi. Tôi cho rằng nếu đã yêu thì tình yêu không mất đi. Tôi đi đâu chăng nữa, tình yêu với nghệ thuật opera vẫn nguyên vẹn nhưng được thể hiện ở những hình thức khác", chị giải thích.

NSƯT Huyền Nga giữ nguyên tình yêu với nghệ thuật opera dù đã rời Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam sau 20 năm công tác, theo đuổi sứ mệnh đào tạo thế hệ nghệ sĩ mới cho sân khấu Việt.

NSƯT Huyền Nga nhìn nhận quá trình đào tạo nghệ sĩ opera tại Việt Nam còn tồn tại những hạn chế. Các nghệ sĩ được đào tạo bài bản về thanh nhạc nhưng lại thiếu kiến thức và kỹ năng về kỹ thuật biểu diễn, giải phóng hình thể và các kỹ năng trình diễn trên sân khấu. Mục tiêu của chị không phải là rời bỏ mà là học hỏi, tiếp thu kiến thức mới để sau này đóng góp tốt hơn.

"Em đi để học hỏi, tiếp tục lĩnh hội những cái mới và sẵn sàng quay về cống hiến bất cứ khi nào nhà hát cần", NSƯT Huyền Nga nói khi thuyết phục lãnh đạo nhà hát để chuyển công tác.

Trong vai trò giảng viên, NSƯT Huyền Nga mong muốn truyền lại những kinh nghiệm quý báu mà bản thân đã được học hỏi từ các bậc tiền bối và đồng nghiệp cho thế hệ kế cận.

Ảnh, video: Tư liệu, VTV

Huy Minh