Nữ giáo viên tiên phong trong áp dụng công nghệ vào bài giảng lịch sử

Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên trong giờ của lớp 11 Sử, trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi.

Lịch sử sống động qua sự hỗ trợ của công nghệ

Lớp học do cô giáo Nguyễn Thu Quyên đảm nhiệm luôn có không khí hào hứng, sôi nổi. Những mốc kiến thức lịch sử, những công trình là biểu tượng của một thời trở nên gần gũi, cuốn hút học sinh dựa vào công nghệ. Với sự hướng dẫn của cô Quyên, các em học sinh là người trực tiếp tạo nên hình ảnh 3D và thuyết minh về những khu di tích lịch sử nổi bật như Hoàng thành Thăng Long, Cố đô Huế... Với những phần học khác, cô Quyên đã sử dụng công nghệ, trong đó có trí tuệ nhân tạo AI để tạo ra các phần hỏi đáp sinh động hoặc viết những ca khúc về các sự kiện quốc tế. Từ những bài giảng hấp dẫn, học sinh không chỉ dễ nhớ, dễ thuộc lịch sử, mà các em còn noi gương sáng của cô giáo trong học tập, rèn luyện bản thân.

Em Mạc Phương Đông, học sinh lớp 12 Hóa, Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi cho biết, bài giảng nào của cô Nguyễn Thu Quyên cũng sinh động, hấp dẫn. Cô luôn bắt kịp xu hướng công nghệ, trong đó có việc sử dụng AI sáng tác các bài hát liên quan đến các sự kiện. Chẳng hạn như khi học bài về Liên hợp quốc, cô đã sử dụng AI sáng tác bài hát mang tính đoàn kết và hữu nghị giữa các quốc gia, qua đó giúp học sinh hào hứng với bài giảng và dễ tiếp nhận kiến thức.

Em Đặng Vũ Hà Phương, học sinh lớp 11 Sử, Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi cho biết, sau một năm được cô Quyên hướng dẫn ôn tập chuyên, em đã có phương pháp tốt để nắm chắc kiến thức môn lịch sử và đã trở thành học sinh giỏi vượt lớp. Hiện em đang ôn thi học sinh giỏi quốc gia cùng các anh chị lớp 12 Sử của trường. Không chỉ đồng hành cùng học sinh trên lớp, cô còn luôn lắng nghe, hỗ trợ học sinh trong mọi thời điểm.

Bà Nguyễn Thị Hồng Thanh, Phó Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi chia sẻ, Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên là giáo viên nòng cốt của nhà trường trong công tác giáo dục mũi nhọn, phát hiện bồi dưỡng học sinh giỏi. Cô luôn tìm tòi, sáng tạo phương pháp tốt nhất và tạo động lực cho học sinh trong quá trình học tập. Chính vì thế, quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi của Tiến sĩ đạt rất nhiều thành tích. Cô Quyên cũng đã truyền niềm đam mê lịch sử cho các thế hệ học sinh, giúp các em rèn đức, luyện tài.

Chỉ trong giai đoạn 2020-2025, cô Nguyễn Thu Quyên đã trực tiếp bồi dưỡng 71 học sinh đạt giải các cấp, trong đó 13 học sinh đạt giải Học sinh giỏi Quốc gia với 5 giải Nhì, 4 giải Ba và 4 giải Khuyến khích. Đối với công tác nghiên cứu và hướng dẫn học sinh ứng dụng thành tựu khoa học giai đoạn này, Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên đạt kết quả nổi bật với 7 sáng kiến có giá trị, được ứng dụng rộng rãi, phục vụ trực tiếp cho công tác giảng dạy bộ môn Lịch sử và công tác chủ nhiệm.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên tái hiện cố đô Huế bằng công nghệ VR.

Một trong những sáng kiến tiêu biểu là “Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh THPT trong dạy học lịch sử Việt Nam (Thế kỉ X- giữa thế kỉ XIX)”. Khi áp dụng sáng kiến vào giờ học, học sinh phát triển năng lực hợp tác, phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm riêng của mỗi học sinh. Những tri thức, kinh nghiệm chia sẻ lẫn nhau giúp học sinh có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Sáng kiến cũng góp phần phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học lịch sử, giúp khắc phục sự nhàm chán trong học tập. Học sinh cùng nhau tìm kiếm, khai thác thông tin giúp tiết kiệm được thời gian học tập, năng nổ hơn trong tìm hiểu vấn đề, nâng cao động cơ học tập, tránh thói quen thụ động, ỷ lại vào người khác. Giáo viên lên lớp đỡ vất vả hơn, thuận lợi hơn trong quá trình kiểm tra, đánh giá học sinh. Sáng kiến này đã áp dụng hiệu quả tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi và có thêm 5 cơ sở giáo dục ở cả miền Nam và miền Bắc áp dụng.

Viết tiếp câu chuyện vẻ đẹp tri thức trong thời đại số

Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên sinh ra và lớn lên tại xã Thanh Miện, thành phố Hải Phòng. Năm học 1997-1998, học sinh Nguyễn Thu Quyên, Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi Hải Dương đạt giải Nhì học sinh giỏi môn Lịch sử cấp quốc gia và được tuyển thẳng vào Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Sau khi tốt nghiệp đại học, sinh viên Nguyễn Thu Quyên quay về quê hương và trở thành giáo viên môn Lịch sử tại ngôi trường chuyên mình từng theo học. Trong quá trình giảng dạy tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi, với sự nỗ lực của bản thân, sự động viên của Ban Giám hiệu nhà trường, sự tin tưởng, đồng hành của gia đình, cô giáo Nguyễn Thu Quyên dành trọn tâm sức cho việc nghiên cứu, giảng dạy môn Lịch sử, đồng thời hoàn thành chương trình học Thạc sĩ, Tiến sĩ. Cả tiến trình đắm mình trong lịch sử của cô Quyên đều hướng tới mục tiêu giúp học sinh hiểu những câu chuyện của con người và của mỗi quốc gia, với những lựa chọn, khát vọng và những bài học vượt thời gian.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên hướng dẫn học sinh sử dụng công nghệ để học môn Lịch sử.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên, học lịch sử không chỉ là ghi nhớ các sự kiện mà còn học cách suy ngẫm, vì sao điều đó xảy ra, con người đã thay đổi thế giới như thế nào. Để học sinh học giỏi môn lịch sử, các em cần hiểu bản chất thay vì học thuộc, đồng thời có những liên hệ với thực tiễn. Hơn tất cả, học sinh cần có tư duy phản biện, kể lại câu chuyện theo cách của mình để có câu trả lời cho câu hỏi vì sao quá khứ lại tạo nên hôm nay, từ đó sẽ hiểu mỗi cá nhân cần làm gì cho tương lai.

Để việc học thú vị, hấp dẫn, Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên liên tục áp dụng công nghệ thông tin, sử dụng các nền tảng công nghệ hiện đại như Kahoot, Prezi, bảo tàng ảo 3D, công nghệ VR, AR, ứng dụng AI trong các bài giảng lịch sử. Không chỉ giúp học sinh tiếp thu bài tốt, cô Quyên còn hướng dẫn các em ứng dụng công nghệ để tự tin thiết kế các mô hình thư viện. Với dự án này, cô và trò đã xin tài trợ của Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) để in sách, tổ chức cuộc thi đọc sách; tặng 5 thư viện ngoài trời và 5 thư viện hành lang chiếu nghỉ cho 2 trường trung học phổ thông và 3 trường tiểu học ở thành phố Hải Dương (cũ).

Với những đóng góp của mình, Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên nhận nhiều giải thưởng và khen tặng, trong đó có Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ tặng danh hiệu Chiến sĩ Thi đua Toàn quốc năm 2025. Cô cũng là cá nhân tiêu biểu của Hải Phòng tham dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI tổ chức vào tháng 12 tới.

Một trong những “bằng khen” đặc biệt nhất đối với cô giáo Quyên là Bằng Tiến sĩ Khoa học Lịch sử. Theo Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên, 5 năm làm luận án Tiến sĩ không chỉ là hành trình học thuật mà còn là hành trình vượt lên chính mình. Trong hành trình này, cô nhận được nhiều sự hỗ trợ của tỉnh Hải Dương thời điểm đó, nhà trường, gia đình và đặc biệt là sự dìu dắt về nghiên cứu khoa học của cố Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Quang Hiển, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Bài và ảnh: Minh Thu (TTXVN)