Pháp sản xuất trở lại tên lửa tầm xa Storm Shadow sau 15 năm gián đoạn

Thông báo được đưa ra tại nhà máy MBDA ở Stevenage (Anh), trong chuyến thăm có sự tham gia của Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey, đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác quốc phòng giữa hai quốc gia.

Tên lửa SCALP/Storm Shadow. (Nguồn: MBDA)

Vì sao châu Âu cần Storm Shadow lúc này?

Trong bối cảnh xung đột ở Ukraine vẫn chưa hạ nhiệt, nhu cầu về tên lửa dẫn đường chính xác đang tăng mạnh. SCALP/Storm Shadow đã thể hiện sức mạnh khi phá hủy nhiều mục tiêu giá trị cao của Nga, được xem là giải pháp chủ lực để tiếp tục hỗ trợ Kiev và đảm bảo khả năng răn đe cho Châu Âu.

Ngoài ra, động thái này còn phản ánh một chiến lược dài hơi hơn: giảm phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài và tăng quyền tự chủ trong ngành công nghiệp quốc phòng. Các chuyên gia cho rằng, việc tái sản xuất SCALP không chỉ là câu trả lời trước áp lực hiện tại mà còn là bước chuẩn bị cho những nguy cơ an ninh dài hạn.

SCALP/Storm Shadow là sản phẩm hợp tác giữa Pháp và Anh, được thiết kế để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ đối phương với độ chính xác cao. Với trọng lượng gần 1,3 tấn, mang đầu đạn nặng gần 500 kg và tầm bắn trên 250 km (thậm chí có biến thể đạt 670 km), tên lửa này đủ sức phá hủy các mục tiêu kiên cố như boongke hay sở chỉ huy quân sự.

Điểm mạnh của SCALP nằm ở khả năng bay thấp, tránh radar, dẫn đường bằng hệ thống GPS, cảm biến địa hình và đầu dò hồng ngoại giúp tấn công chính xác ngay cả trong điều kiện phức tạp. Nó tương thích với nhiều dòng máy bay như Rafale (Pháp), Typhoon (Anh) và Su-24M (Ukraine).

Khi so sánh với tên lửa JASSM của Mỹ (khoảng 1,2 triệu USD), SCALP có giá thành rẻ hơn (khoảng 1 triệu USD) nhưng độ chính xác không kém. Còn với tên lửa hành trình Kh-101 của Nga, vốn không có khả năng tàng hình, Storm Shadow vượt trội về khả năng xuyên thủng hệ thống phòng không hiện đại như S-300 hay S-400.

Lịch sử chiến đấu ấn tượng

SCALP/Storm Shadow đã được triển khai trong nhiều chiến dịch lớn: từ chiến tranh Iraq (2003), can thiệp Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương (NATO) vào Libya (2011), cho đến cuộc xung đột ở Ukraine hiện nay. Đặc biệt kể từ năm 2023, Ukraine đã sử dụng hiệu quả loại vũ khí này để tấn công các mục tiêu chiến lược như tàu chiến và trung tâm chỉ huy của Nga, trong đó có nhiều đòn đánh phối hợp với UAV để qua mặt hệ thống phòng không.

Sự hỗ trợ liên tục cho Ukraine đã làm cạn kiệt kho tên lửa của nhiều nước châu Âu. Theo Viện quan hệ quốc tế Pháp (IFRI), kể từ năm 2023, Pháp không bổ sung thêm SCALP nào, cho thấy vấn đề nghiêm trọng trong năng lực sản xuất.

Công ty sản xuất tên lửa Storm Shadow MBDA, là liên doanh giữa Pháp, Anh, Đức và Italia đã đầu tư mạnh để tăng gấp đôi sản lượng so với năm 2023, nhờ vào tự động hóa và làm việc theo ca.

Việc tái sản xuất SCALP không chỉ để giải quyết tình thế trước mắt mà còn nằm trong chiến lược lâu dài của châu Âu. Pháp đã dành 268 tỷ USD cho kế hoạch quân sự 2024-2030, trong đó có 69 triệu USD rót vào các chương trình tên lửa như SCALP.

Châu Âu hiện cũng đang phát triển thế hệ vũ khí mới: dự án FC/ASW (vũ khí hành trình/chống hạm tương lai), nhằm nâng cấp tốc độ, khả năng cơ động và đối phó tốt hơn với các hệ thống phòng không tiên tiến. Đồng thời, MBDA đang thử nghiệm loại tên lửa "One Way Effector" với tầm bắn 500 km, có khả năng sản xuất tới 1.000 quả mỗi tháng, để đáp ứng nhu cầu quy mô lớn với chi phí thấp.

Việc Ukraine tích hợp SCALP/Storm Shadow vào phi đội máy bay cũ kỹ Su-24M cho thấy tính linh hoạt và khả năng thích nghi của vũ khí châu Âu. Dù không có radar tấn công, các máy bay này vẫn có thể phóng tên lửa bằng cách sử dụng tọa độ định sẵn. Tuy nhiên, điều này cũng phản ánh một thực tế: Kiev vẫn phụ thuộc lớn vào viện trợ phương Tây để duy trì năng lực chiến đấu.

Nga tuyên bố đã bắn hạ một số tên lửa Storm Shadow, nhưng hiệu quả thực tế trên chiến trường vẫn khiến Moscow lo ngại. Việc phương Tây cho phép Ukraine sử dụng tên lửa này để tấn công các mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga đã làm gia tăng căng thẳng rõ rệt.

Xuân Minh