Phát huy giá trị di tích, di sản văn hóa

Nhân kỷ niệm 75 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh về bảo tồn di sản văn hóa (DSVH) dân tộc; 15 năm ngày Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định lấy ngày 23-11 hàng năm là ngày DSVH Việt Nam, trả lời phỏng vấn Báo Khánh Hòa, ông Nguyễn Thanh Hà - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cho biết:

- Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 16 di tích xếp hạng quốc gia, 176 di tích xếp hạng cấp tỉnh, 56 di tích được đưa vào danh mục kiểm kê di tích của tỉnh, 3 DSVH phi vật thể cấp quốc gia. Khánh Hòa cũng nằm trong số các địa phương có loại hình nghệ thuật bài chòi dân gian vinh dự được UNESCO công nhận là DSVH phi vật thể đại diện của nhân loại. Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng về công tác bảo tồn và phát huy giá trị DSVH, tỉnh đã ban hành, triển khai thực hiện nhiều đề án, dự án, kế hoạch liên quan đến các loại hình DSVH vật thể và phi vật thể. Sở cũng quan tâm thực hiện thường xuyên đối với công tác điền dã, kiểm kê, sưu tầm, nghiên cứu, tu bổ, phục hồi, bảo quản, xếp hạng các di tích. Giai đoạn 2017 - 2022, có hơn 60 di tích nằm trong kế hoạch tu bổ, đến nay đã thực hiện được hơn 30 di tích. Sở cũng đang lập dự án trùng tu, tôn tạo Thành cổ Diên Khánh, đường vào khu mộ bác sĩ A. Yersin, bia lưu niệm sự kiện Tết Mậu Thân 1968...

Công tác tuyên truyền, giáo dục về DSVH được thực hiện dưới nhiều hình thức để người dân, nhất là thanh thiếu niên hiểu rõ giá trị DSVH. Các lễ hội truyền thống như: Lễ hội Tháp Bà Ponagar, lễ hội Am Chúa, lễ giỗ tổ Hùng Vương… được diễn ra an toàn, đúng theo nghi thức truyền thống. Một số di tích, danh thắng trở thành điểm đến thu hút du khách như: Di tích Tháp Bà Ponagar, danh thắng Hòn Chồng đã đón gần 3 triệu khách/năm. Có thể thấy, các di tích, DSVH trên địa bàn tỉnh trong những năm qua luôn nhận được sự quan tâm và có những bước chuyển biến tích cực.

- Trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di tích, DSVH còn có những điểm gì ngành cần khắc phục, thưa ông?

- Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bảo tồn, phát huy giá trị di tích, di sản. Số lượng di tích trên địa bàn tỉnh khá nhiều và đa số đã được xây dựng từ lâu nên xuống cấp, đòi hỏi những cuộc trùng tu lớn. Trong khi đó, nguồn kinh phí tu bổ, tôn tạo di tích còn hạn chế. Ở nhiều nơi, đời sống của người dân còn khó khăn, không có điều kiện tham gia quyên góp để thực hiện trùng tu, nhất là trùng tu có quy mô lớn. Bên cạnh đó, một số loại hình di sản phi vật thể có nguy cơ bị mai một, nhất là các loại hình nghệ thuật truyền thống dân tộc. Hoạt động gắn kết DSVH với khai thác giá trị phục vụ du lịch chỉ mới tập trung vào một vài điểm di tích nhất định, phần lớn các di tích khác vẫn chưa thu hút được khách đến thường xuyên.

- Ông có thể cho biết một số nhiệm vụ trọng tâm của ngành để tiếp tục bảo tồn, phát huy các giá trị di tích, DSVH hiệu quả hơn trong thời gian tới?

- Thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh về công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, Sở Văn hóa và Thể thao xác định trong giai đoạn 2020 - 2025 sẽ tập trung thực hiện nghiên cứu, nhận diện, làm rõ giá trị các DSVH có trên địa bàn; ý nghĩa của việc bảo tồn, phát huy giá trị DSVH trong đời sống hiện tại và tương lai. Trên cơ sở đó, tiếp tục thực hiện việc lập hồ sơ xếp hạng, xếp hạng di tích, cắm mốc xác định vị trí khu vực bảo vệ đối với các di tích là căn cứ cách mạng của Tỉnh ủy trong 2 cuộc kháng chiến như: Căn cứ cách mạng Đồng Bò (TP. Nha Trang), Đồng Trăng (huyện Diên Khánh), Hòn Hèo, Đá Bàn (thị xã Ninh Hòa)...

Ngành cũng chú trọng thực hiện tốt các giải pháp huy động, quản lý, sử dụng mọi nguồn lực để bảo vệ, phát huy giá trị di sản của tỉnh. Toàn ngành tập trung thực hiện công tác bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu để phục vụ giáo dục truyền thống, phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể, đến cuối năm 2025, phải hoàn thành 43 dự án tu bổ di tích; thường xuyên tu bổ, tôn tạo di tích căn cứ cách mạng Hòn Dù, Hòn Dữ (huyện Khánh Vĩnh), Tô Hạp (huyện Khánh Sơn); nâng cấp, đầu tư hoàn chỉnh di tích Đồng Bò, địa điểm lưu niệm Tàu C235, khu di tích mộ bác sĩ A.Yersin. Đặc biệt, triển khai thực hiện dự án đầu tư trùng tu, tôn tạo và đề án bảo tồn, phát huy giá trị Thành cổ Diên Khánh nhằm tạo điểm du lịch mới ở phía tây Nha Trang. Ngành Văn hóa cũng sẽ nỗ lực giải quyết hợp lý, hài hòa bài toán bảo tồn, phát huy giá trị DSVH với phát triển kinh tế - xã hội; tập trung bảo tồn, phát huy giá trị của lễ hội Tháp Bà Ponagar, lễ bỏ mả của người Raglai, lễ hội Cầu ngư và nghệ thuật trình diễn bài chòi dân gian…

- Xin cảm ơn ông!

Giang Đình (Thực hiện)