Phát huy giá trị thương hiệu đặc sản sau hợp nhất

Năm 2025 sản lượng nhãn của tỉnh Hưng Yên ước đạt hơn 50.000 tấn. Ảnh: Thế Duyệt/TTXVN

Năm 2025, toàn tỉnh ước đạt 50.000 tấn quả; trong đó, hơn 60% đạt tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ (tăng khoảng 15% so với năm 2024). Riêng xã Tân Hưng (Hưng Yên) là một trong những địa phương có lượng nhãn lớn nhất tỉnh, năm 2025, điều kiện thời tiết thuận lợi cho cây nhãn sinh trưởng tốt nên có sản lượng khoảng 10.000 tấn quả, đem lại nguồn lợi rất lớn về kinh tế cho người trồng nhãn. Làm rõ hơn về lợi thế cũng như những băn khoăn trăn trở để phát huy giá trị thương hiệu của loại quả quý sau hợp nhất, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với ông Trương Quốc Trân - Chủ tịch UBND xã Tân Hưng về nội dung trên.

Thưa ông, địa phương hiện có tiềm năng gì trong phát triển những sản phẩm đặc sản mang tính đặc trưng?

Xã Tân Hưng tỉnh Hưng Yên có tiềm năng lớn trong việc phát triển các sản phẩm đặc sản mang tính đặc trưng là sản phẩm nhãn lồng Hưng Yên và các sản phẩm chế biến từ nhãn.

Xã Tân Hưng là vùng trồng nhãn trọng điểm và được mệnh danh là "kho báu" nhãn đặc sản của Hưng Yên, với diện tích trồng nhãn khoảng 330 ha. Chủ yếu là các giống nhãn quý, chất lượng cao, có giá trị kinh tế và hương vị độc đáo như nhãn cùi cổ, nhãn đường phèn, nhãn đường phèn quả vuông, nổi tiếng với cùi dày, giòn, ngọt lịm. Việc bảo tồn và phát triển các giống nhãn cổ này là thế mạnh đặc trưng, khác biệt so với các vùng khác.

Ngoài nhãn quả tươi, xã Tân Hưng còn có tiềm năng phát triển các sản phẩm chế biến từ nhãn như long nhãn, long nhãn ôm sen, nước nhãn..., điều này giúp đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng và kéo dài thời gian tiêu thụ trong cả năm, không chỉ phụ thuộc vào mùa vụ.

Nhiều địa phương hợp nhất với tên gọi hành chính thay đổi thì liệu giá trị thương hiệu có ảnh hưởng và ông có khuyến nghị nào để bảo vệ những “tài sản vô hình” này?

Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã Tân Hưng được hợp nhất từ 3 xã Phương Nam, Thủ Sỹ, Tân Hưng (cũ). Xã cũng nhận thấy, việc thay đổi tên đơn vị hành chính đã ít, nhiều làm ảnh hưởng đến nhận diện ban đầu, vì chỉ dẫn địa lý là yếu tố then chốt của thương hiệu nông sản. Người tiêu dùng đã quen thuộc với tên gọi cũ, việc thay đổi có thể gây nhầm lẫn về nguồn gốc.

Do đó, để bảo vệ "tài sản vô hình" này, xã Tân Hưng đang tập trung vào một số giải pháp như vẫn giữ nguyên chỉ dẫn địa lý là "Nhãn lồng Hưng Yên". Dù tên đơn vị hành chính thay đổi thì vùng đất được thiên nhiên ưu đãi với các giống nhãn ngon, đặc sản nổi tiếng vẫn tập trung trên địa bàn xã Tân Hưng.

Cùng đó, xã tăng cường kiểm soát chất lượng, tập trung vào sản xuất nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Khi chất lượng vượt trội sẽ là lời khẳng định tốt nhất cho thương hiệu, bất chấp những thay đổi về mặt hành chính. Xã Tân Hưng định hướng sản xuất nhãn theo hướng an toàn, hữu cơ, đáp ứng nhu cầu thị trường về nông sản sạch và chất lượng cao, góp phần khẳng định thương hiệu nông sản Hưng Yên.

Nguồn lực ngân sách trung ương, địa phương và xã hội hóa được xã huy động ra sao để thực hiện phát triển các đặc sản có giá trị thương hiệu lớn ở địa phương, thưa ông?

Việc phát triển các sản phẩm đặc sản nhãn lồng Hưng Yên nói chung và tại xã Tân Hưng nói riêng có giá trị thương hiệu lớn được thực hiện thông qua việc huy động và phối hợp chặt chẽ ba nguồn lực chính: ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và nguồn vốn xã hội hóa. Cụ thể, qua thực tiễn chúng tôi nhận thấy, ngân sách Trung ương đóng vai trò định hướng và hỗ trợ thông qua các Chương trình mục tiêu quốc gia như các dự án phát triển nông nghiệp, nông thôn mới; đặc biệt là chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) nhận được sự hỗ trợ từ ngân sách Trung ương...

Các sản phẩm nhãn quả tươi (nhãn Hương Chi, nhãn Cùi Tiên Châu, nhãn cùi Cụ Uyển…) của xã Tân Hưng đạt tiêu chuẩn OCOP (3 sao trở lên) được hưởng các chính sách ưu tiên về quảng bá, xúc tiến thương mại và phát triển sản phẩm. Một phần kinh phí xây dựng các cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất lớn như hệ thống thủy lợi, giao thông nông thôn cũng có nguồn từ ngân sách Trung ương (thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia).

Ngân sách địa phương sẽ thực hiện hỗ trợ cấp giấy chứng nhận sản xuất nhãn theo quy trình VietGAP, cấp mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu, giúp sản phẩm đáp ứng các thị trường khó tính; tổ chức các sự kiện tuần lễ tôn vinh nhãn lồng, và hỗ trợ đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử; hỗ trợ kinh phí cho các HTX, cơ sở sơ chế, đóng gói sản phẩm nhãn nhằm bảo đảm chất lượng sau thu hoạch.

Về nguồn lực xã hội hóa, xã coi đây là nguồn lực chính, mang tính quyết định. Bởi vì, chính bà con nông dân, các hợp tác xã và doanh nghiệp là những người trực tiếp đầu tư vốn để thâm canh, mua sắm vật tư, xây dựng nhà sơ chế, kho lạnh. Sự chủ động của người dân trong việc áp dụng khoa học kỹ thuật mới, liên kết sản xuất chính là động lực lớn nhất.

Sản phẩm nhãn lồng “Hưng Yên” được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý từ năm 2017. Ảnh: Thế Duyệt/TTXVN

Ông có thể chia sẻ một vài mô hình hoặc dự án điển hình trong việc kết nối tiêu thụ đặc sản ở địa phương?

Xã Tân Hưng được biết đến là vựa nhãn lớn nhất tỉnh Hưng Yên nên trên địa bàn có nhiều hợp tác xã, hộ dân đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, có một số mô hình tiêu biểu, điển hình như: Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Phố Hiến, Hợp tác xã Nhãn lồng Nễ Châu. Các hợp tác xã này là điển hình, đầu tàu, tiên phong cho việc chủ động tìm kiếm thị trường. Họ đã ký kết hợp đồng cung ứng nhãn ổn định cho các hệ thống siêu thị lớn (như Big C, Vinmart) và các công ty xuất khẩu. Việc sản xuất có đơn hàng trước giúp bà con yên tâm đầu tư.

Quá trình tham gia các sự kiện xúc tiến thương mại của tỉnh như Hội nghị kết nối giao thương, Lễ hội nhãn lồng, Tuần lễ nhãn lồng Hưng Yên do tỉnh tổ chức, nhiều nhà vườn, lãnh đạo xã đã tiếp xúc và thu hút, kêu gọi được nhiều doanh nghiệp từ Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh lân cận về ký kết hợp đồng tiêu thụ cho các hợp tác xã sản xuất nhãn tại tỉnh Hưng Yên nói chung và xã Tân Hưng nói riêng. Nhiều đơn hàng lớn được chốt, ký kết ngay tại sự kiện này, giúp cho nhãn lồng Hưng Yên có cơ hội bay xa, đến tay người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Như ngày 12/8, UBND xã Tân Hưng tổ chức hội nghị xúc tiến thương mại tiêu thụ nhãn và các sản phẩm truyền thống xã Tân Hưng năm 2025. Hội nghị xúc tiến thương mại tiêu thụ nhãn đã quy tụ hơn 20 gian hàng trưng bày, giới thiệu đặc sản địa phương như nhãn quả tươi, nhãn chế biến, các sản phẩm nông sản đặc sắc... Đây là dịp kết nối sản xuất, tiêu thụ, quảng bá thương hiệu nhãn lồng Hưng Yên cùng nhiều sản phẩm truyền thống đặc sắc tại địa phương.

Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

Mạnh Khánh (TTXVN (thực hiện))