Phát thanh Hưng Yên ngày ấy, bây giờ

Nhóm làm phim đã tìm gặp nhiều nhân vật đã gắn bó với sóng phát thanh Hưng Yên từ buổi đầu thành lập như ông Lê Đình Phung (khi đó 83 tuổi, đang sinh sống ở quận Long Biên, thành phố Hà Nội); nhà văn Nguyễn Phúc Lai, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và Du lịch Hưng Yên; nhà báo Vũ Chí Tộ, nguyên phó Trưởng phòng Thời sự Đài Phát thanh và Truyền hình Hưng Yên; bà Nguyễn Thị Mai Vinh, kỹ thuật viên Đài Truyền thanh Hưng Yên từ năm 1962 ...

Qua quá trình nghiên cứu tư liệu và lắng nghe những ký ức chân thực của các nhân vật từng gắn bó từ những ngày đầu với loại hình "Báo nói" trên quê nhãn, nhóm làm phim đã làm rõ mốc son lịch sử: Với chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, miền Bắc nước ta, trong đó có tỉnh Hưng Yên được hoàn toàn giải phóng. Do yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn này, ngoài trang thiết bị kỹ thuật truyền tin nhanh của Bưu điện, thì đòi hỏi những chỉ đạo của Đảng và điều hành của chính quyền phải nhanh chóng đến được với nhân dân. Nhiệm vụ này chỉ có Đài truyền thanh là đáp ứng được. Vì thế đến năm 1957, tại thị xã Hưng Yên, trạm truyền thanh đã được Ủy ban hành chính tỉnh cho lắp đặt gồm 1 máy tăng âm 50W do Trung Quốc viện trợ, với 3 loa lắp đặt tại các vị trí: Thứ nhất là loa 25W treo tại bến ô tô cũ của thị xã (nay thuộc khu vực Quảng trường Nguyễn Văn Linh, thành phố Hưng Yên); thứ hai là loa 15W lắp đặt tại cổng Ủy ban hành chính tỉnh, gần hồ Bán Nguyệt; thứ ba là loa 15W treo trước cửa hiệu sách Nhân dân ở đường Lê Lợi. Dù còn thô sơ, nhưng đó là dấu mốc cho sự ra đời và hình thành hệ thống truyền thanh - phát thanh của tỉnh Hưng Yên sau này. Từ dấu mốc lịch sử đó, tính đến nay đã gần 70 mươi năm.

Trụ sở đầu tiên của Đài truyền thanh Hưng Yên (ảnh Phạm Thành)

Trên nền tảng của loại hình báo chí đã có bề dày truyền thống gần bảy thập kỷ, đã được thử thách, tôi luyện trong những năm chiến tranh ác liệt, cùng công cuộc xây dựng và bảo vệ Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và chi viện cho chiến trường miền Nam để thống nhất đất nước trong thế kỷ 20. Đặc biệt sau gần 28 năm tái lập tỉnh Hưng Yên (1997 - 2025), sóng Phát thanh của Đài PT&TH Hưng Yên (nay là Báo Hưng Yên) tiếp tục có sự trưởng thành vượt bậc cả về chất và lượng, đáp ứng được yêu cầu của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các cấp, ngành trong công tác tuyên truyền…

Nhà văn Nguyễn Phúc Lai, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và Du lịch Hưng Yên, một trong những người đầu tiên làm biên tập tại đài (người bên phải cùng tác giả bài viết) (ảnh Phạm Thành)

Ông Lê Đình Phung, kỹ thuật viên thế hệ đầu tiên của Đài truyền thanh Hưng Yên (ảnh Phạm Thành)

Ngược dòng thời gian, được sự quan tâm của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Hưng Yên, lúc đó Chủ tịch UBND tỉnh là đồng chí Nguyễn Văn Phóng đã cho chủ trương thành lập phòng phát thanh. Từ ngày 1/12/2016, Đài Phát thanh và Truyền hình Hưng Yên đã được trả lại tên phòng với vai trò của loại hình báo chí có những đặc thù rất riêng. Nhận thấy những ưu việt của loại hình này, những ngày đầu khi mới thành lập, đồng chí Trưởng phòng Phát thanh đã đề xuất với Ban Giám đốc điều chỉnh về khung chương trình. Ngoài 4 chương trình thời sự, 14 mục và chuyên mục, các chương trình ca nhạc, Đài đã phát sóng mới một số chương trình như: Câu chuyện truyền thanh và Sân khấu truyền thanh; phát liên tục vào các ngày trong tuần với khung giờ: Từ 8 giờ 30 phút đến 17 giờ hàng ngày (Nguồn xin khai thác của Đài tiếng nói Việt Nam và trao đổi với các Đài Phát thanh và Truyền hình trong cả nước), cùng các chương trình thông tin sức khỏe và các chương trình Dân ca và nhạc cổ truyền, Ca nhạc, An toàn giao thông, bản tin Pháp luật... liên tục được cập nhật đã thu hút được lượng khán giả nhất định.

Dù chưa có số liệu điều tra về lượng thính giả, song qua những lần đi trên xe bus hay taxi đều thấy “các bác tài” mở Radio sóng Hưng Yên. Hàng tuần, phòng Phát thanh nhận được rất nhiều cuộc điện thoại gọi đến phản ánh về sóng phát thanh, chất lượng các chương trình, nhất là góp ý về kết cấu và nội dung chương trình, trong đó thính giả thích nhất là chương trình Câu chuyện truyền thanh và các chương trình dân ca và nhạc cổ truyền...

Để đáp ứng sự mến mộ của thính giả gần xa, đa dạng hóa các chương trình trên sóng, tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong việc đưa thông tin nhanh nhạy, chính xác cùng các chương trình giải trí bổ ích và lành mạnh phục vụ công chúng, từ ngày 1/6/ 2017, sóng Phát thanh của Đài PT&TH Hưng Yên (nay là Báo Hưng Yên) đã phát 12 tiếng 30 phút mỗi ngày. Bắt đầu từ lúc 6 giờ 30 phút sáng, với chương trình thời sự và kết thúc bằng chương trình “Những phút dành cho cuộc sống” vào lúc 19 giờ hàng ngày. Trong đó, các chương trình “đinh” được các biên tập viên đầu tư sản xuất như: Chương trình thời sự phát vào các khung giờ: 6 giờ 30 phút, 9 giờ; 11 giờ 30 phút và 17 giờ 30 phút; Câu chuyện truyền thanh phát vào lúc 8 giờ 30 phút và 17 giờ; Sân khấu truyền thanh lúc 13 giờ cùng các chương trình ca nhạc, chương trình dân ca và nhạc cổ truyền phát sóng liên tục các ngày trong tuần lúc 8 giờ 15 phút; 12 giờ; 12 giờ 45 phút; 15 giờ 30 phút; 16 giờ; 18 giờ 25 phút…

Một bước ngoặt nữa đến với sóng Phát thanh của Đài PT&TH Hưng Yên (nay là Báo Hưng Yên) là hợp tác đầu tư, mở rộng chương trình, tăng vùng phủ sóng. Từ tháng 1/ 2020, Đài PT&TH Hưng Yên đã ký hợp đồng hợp tác với Truyền hình Quốc hội Việt Nam: Mở mới chương trình 365 FM. Đây là chương trình được sản xuất theo phương thức phát thanh hiện đại, cung cấp thông tin tới thính giả về các lĩnh vực kinh tế, an sinh xã hội, giao thông, thời tiết, khoa học, công nghệ, thể thao... trong cả nước và quốc tế. Chương trình được làm trực tiếp tương tác với thính giả, phát sóng trực tiếp từ 8 giờ đến 10 giờ các ngày trong tuần. Từ đây, sóng phát thanh của Đài PT&TH Hưng Yên không chỉ mở rộng, lượng thính giả tăng đột biến ở mọi miền đất nước, quan trọng hơn sóng phát thanh đã làm thay đổi cả về cách thức quản lý cũng như cách tác nghiệp của những người làm Phát thanh Hưng Yên đó là “Chương trình muốn có thính giả, thì phải gần gũi, thiết thực với người dân”.

Qua gần 2 năm hợp tác với Truyền hình Quốc hội Việt Nam, theo cách của những người làm báo “Vừa làm, vừa quan sát để học hỏi”, đến nay sóng phát thanh của Báo Hưng Yên đã có chỗ đứng trong lòng khán thính giả. Với thời lượng phát sóng 18 giờ 30 phút mỗi ngày (Từ 5 giờ 30 đến 24 giờ hàng ngày), sóng Phát thanh phát sóng hơn 40 chuyên mục, chuyên đề và chương trình/ngày, trong đó có nhiều chương trình gây tiếng vang lớn, được thính giả ở mọi miền đất nước mong đợi đón nghe như: Chương trình “Kết nối 92,7” làm trực tiếp hàng ngày từ 8 giờ đến 10 giờ; Chương trình “Hiểu đúng để sống khỏe” phát trực tiếp lúc 14 giờ đến 15 giờ các ngày chẵn trong tuần; Chương trình “Sân khấu truyền thanh” phát sóng 13 giờ 30 hàng ngày; Chương trình “Tiếng thơ” phát sóng lúc 22 giờ 30 hàng ngày, cùng nhiều chuyên mục hay hấp dẫn như: Bảo vệ nền tảng, tư tưởng của đảng; Phòng chống tham những, lãng phí; Chuyên mục nhìn ra tỉnh bạn; Đất và người Hưng Yên…

Tường thuật phát thanh trực tiếp kỷ niệm 170 năm thành lập tỉnh Hưng Yên ( 1831-2001) (ảnh Phạm Thành)

Trong các kỳ Liên hoan Phát thanh toàn quốc, Giải Báo chí quốc gia; Giải Búa Liềm vàng; Giải Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cùng nhiều giải báo chí do các ban, bộ, ngành Trung ương tổ chức, các tác phẩm Phát thanh của Hưng Yên liên tiếp dành nhiều giải cao. Những người làm phát thanh Hưng Yên không chỉ đạt giải, mà còn được Ban tổ chức Liên hoan Phát thanh toàn quốc nhiều lần mời tham gia ban giám khảo các vòng sơ khảo và chung khảo. Đó thực sự là vinh dự, là động lực khích lệ cho những người làm báo Phát thanh quê nhãn.

Cùng với giải thưởng cao trong các kỳ liên hoan, sự tin tưởng đồng hành của khán thính giả trong và ngoài tỉnh, sóng Phát thanh Hưng Yên còn được các doanh nghiệp, nhãn hàng tin tưởng, đồng hành cùng các chương trình. Vì thế doanh thu cũng tăng lên hàng năm. Đó thực sự là niềm cổ vũ, động viên trong bối cảnh doanh thu quảng cáo thu hẹp, không phải cơ quan báo chí nào cũng có được.

Đài Phát thanh và Truyền hình Hưng Yên đạt giải vàng liên hoan Phát thanh toàn quốc năm 2022 (ảnh Phạm Thành)

Dù cho cuộc cách mạnh khoa học công nghệ lần thứ 4 đang phát triển, dù cho internet và mạng xã hội đang làm đổi thay thế giới, tác động trực tiếp đến các loại hình báo chí truyền thống, song với đặc thù và thế mạnh riêng của Phát thanh là: Thông tin nhanh, đầu tư ít, có thể nghe ở mọi lúc mọi nơi… sẽ tiếp tục là ưu thế rất lớn. Và như thế, tương lai của phát thanh vẫn có chỗ đứng vững chắc trong lòng thính giả. Tuy nhiên, điều đó đòi hỏi ban biên tập và từng nhà báo phải thích ứng nhanh với những thay đổi của thính giả. Để chạm tới trái tim thính giả, người làm phát thanh phải có những câu chuyện, những chi tiết, những nhân vật điển hình trong cuộc sống đời thường; phải kể sao để người nghe không những hiểu, mà còn được cảm, được vui, được buồn, được động viên, được chia sẻ, cùng hành động … Muốn vậy, phát thanh phải luôn hiểu công chúng cần gì và mình phải đáp ứng như thế nào, điều này cũng đang được đội ngũ những người làm báo Phát thanh ở Báo Hưng Yên hướng tới.

Hùng Xướng