Phát triển Thủ đô 'Văn hiến - Văn minh - Hiện đại': Khai thác hiệu quả giá trị của sông Hồng

Sông Hồng tạo nên giá trị văn hóa, tinh thần bao đời cho người dân Thủ đô.

Phát triển trục không gian sông Hồng

Sông Hồng – con sông đã quá quen thuộc gắn bó với người dân Thủ đô. Trong tâm thức người Hà Nội, sông Hồng không chỉ là dòng sông nuôi dưỡng con người, mà theo dòng chảy thời gian, sông Hồng đã tạo nên không gian văn hóa, bề dày lịch sử của đất nước, tạo nên sự phồn thịnh của kinh thành Thăng Long xưa và Hà Nội ngày nay. Sông Hồng là nguồn cung cấp nước tưới cho nền nông nghiệp của đồng bằng Bắc Bộ, là tuyến giao thông vận chuyển hàng hóa quan trọng. Sông Hồng cũng là nơi chứng kiến bao chiến thắng lẫy lừng của dân tộc Việt Nam trong lịch sử chống giặc ngoại xâm.

Theo các chuyên gia văn hóa, đô thị Thăng Long – Kẻ Chợ có sức sống nghìn năm tuổi, chủ yếu được khai thác từ nguồn lực của sông Hồng. Đây là một đô thị có xu hướng mở ra sông, lấy sông làm mặt tiền, là trung tâm của giao lưu và các hoạt động kinh tế, xã hội, văn hóa.

Thông tin từ Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội cho hay, năm 2021, thường trực Thành ủy Hà Nội thống nhất các định hướng lớn vào quy hoạch phân khu sông Hồng. Năm 2022, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 1045/QĐ-UBND ngày 25/3/2022 phê duyệt đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5000 (đoạn từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở) với quan điểm quy hoạch không gian thoát lũ sông Hồng đoạn qua khu vực đô thị trung tâm được xác định tại Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, là trục không gian đặc trưng hành lang xanh.

Phát triển đô thị bền vững trên cơ sở hài hòa 3 yếu tố: kinh tế, môi trường, xã hội. Hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, phát huy tối đa những tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa truyền thống của những vùng đất hai bên bờ sông mang bản sắc của Thủ đô nghìn năm văn hiến. Xây dựng các sản phẩm, dịch vụ văn hóa mang đặc trưng của văn minh sông Hồng.

Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Trọng Kỳ Anh cho biết, với các định hướng đó, đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng được phê duyệt sẽ là cơ sở pháp lý để lập quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị phục vụ phát triển, quản lý xây dựng theo quy hoạch trên địa bàn TP Hà Nội.

Khai thác tốt giá trị văn hóa

Theo đó, đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng đặt nền móng phát triển thành phố theo hướng “nhìn sông, tựa núi”. Đồng thời tiếp nối những giá trị khoa học, nghệ thuật trong lịch sử hình thành và phát triển đô thị Việt Nam là gắn môi trường sống với cảnh quan thiên nhiên.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, phát triển các không gian sáng tạo ở khu vực sông Hồng sẽ đóng góp quan trọng, tạo nên diện mạo mới về văn hóa Hà Nội, để nơi đây thực sự xứng đáng với vị trí trung tâm văn hóa lớn nhất của cả nước, biểu tượng cho những giá trị cao đẹp của con người và đất nước Việt Nam.

Cũng theo Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Trọng Kỳ Anh, đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng được duyệt đã khơi dậy niềm cảm hứng sáng tạo của các nhà nghiên cứu, các kiến trúc sư, những người yêu Hà Nội. “Một thành phố hiện đại văn minh đang rõ hình hài cùng việc hiện thực hóa đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng. Khát vọng về dòng sông chảy qua đô thị trung tâm đắp bồi những giá trị mới cho mảnh đất nghìn năm văn hiến không còn xa tầm với” - Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội nhấn mạnh.

Quy hoạch sông Hồng góp phần tạo lên những giá trị mới Hà Nội. Ảnh: Quang Vinh.

Tuy nhiên, theo ông Kỳ Anh, để hiện thực hóa Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, quá trình triển khai lập các đồ án quy hoạch chi tiết, dự án đầu tư cần được xem xét kỹ lưỡng, lựa chọn các nhà đầu tư có năng lực để triển khai. Trong đó ưu tiên các dự án lĩnh vực văn hóa, du lịch, các không gian sáng tạo đem lại sự sôi động, náo nhiệt, hình ảnh của một Thủ đô hiện đại, năng động; xứng tầm thương hiệu “Thành phố sáng tạo”.

GS.TS Đỗ Thị Minh Đức - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của Hà Nội biến đổi theo thời gian, theo những quy hoạch đô thị từng thời kỳ. Trong đó, sông Hồng đang ngày càng thể hiện là một nguồn tài nguyên quý giá trong quy hoạch và phát triển đô thị Hà Nội.

Nêu quan điểm, Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam đồng tình việc cần chú trọng đẩy mạnh việc quy hoạch và phát triển trục không gian sông Hồng. Theo ông Chính, trong tương lai, sẽ có 10 cây cầu bắc qua sông Hồng. Mỗi cây cầu sẽ có những câu chuyện mang nét văn hóa riêng của Hà Nội. Đây cũng là yếu tố để có thể khai thác du lịch, thu hút du khách. "Vì thế, việc quy hoạch sông Hồng không chỉ là về cảnh quan, kiến trúc hai bên bờ sông theo hướng đô thị hiện đại mà còn cần tính đến các câu chuyện văn hóa, cũng như giải quyết ổn thỏa vấn đề dân sinh hai bên bờ sông"”- ông Chính nói.

Phạm Sỹ