Phim Việt lọt danh sách rút gọn Oscar gian nan ra rạp

Đoàn làm phim trong buổi chiếu ra mắt công chúng (ảnh đoàn làm phim cung cấp)

Bộ phim về Di - Cô gái dân tộc Mông đã đạt được cột mốc lịch sử cho phim Việt: Lọt vào Danh sách rút gọn của Oscar 2022 (ảnh đoàn làm phim cung cấp)

Gây tiếng vang quốc tế

Bộ phim của cô gái 31 tuổi đã chu du qua nhiều LHP quốc tế và gặt những giải thưởng tích cực như giải cho Phim đầu tay và giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại LHP Tài liệu quốc tế Amsterdam, Hà Lan; giải thưởng của Ban Giám khảo tại LHP quốc tế Hồng Kong; giải Phim Tài liệu Nhân văn tại LHP quốc tế Cinema du reel... và đặc biệt là bộ phim Tài liệu Việt Nam đầu tiên lọt vào shortlist (danh sách rút gọn) 15 phim Tài liệu hay nhất của giải thưởng Oscar danh giá năm nay.

Phim mở ra với hình ảnh Di - cô gái người dân tộc Mông 15 tuổi tươi cười trên rẻo non cao. Và flashback (hồi tưởng) 3 năm trước. 3 năm ấy cũng là hành trình đạo diễn Hà Lệ Diễm theo chân Di 12 tuổi để làm bộ phim này, về chặng đường trưởng thành của cô ở lứa tuổi cột mốc ấy với những đứa trẻ dân tộc vùng cao.

Người xem được xem Di trong các sinh hoạt ở nhà, ở trường, ở ruộng... trong bối cảnh cuộc sống vùng cao đương đại. Di biết tô son, chuốt mí, có điện thoại smartphone, có Facebook, hồn nhiên kể những câu chuyện tình yêu "trẻ trâu" như một cô gái trẻ bất kỳ thời hiện đại. Nhưng cô cũng đối mặt với những hủ tục của người dân tộc và tìm cách kháng cự một cách mạnh mẽ để độc lập bước đi trong hành trình trưởng thành của mình (khước từ bước vào hôn nhân, khước từ trở thành người lớn sớm để được sống đúng tuổi).

Những thước phim sống động và chân thực, thi thoảng không kém phần hài hước với những câu thoại thật thà, vô tư của các nhân vật. Phim tươi mới, đầy xúc cảm và gợi suy tư về sự biến mất của tuổi thơ khi trưởng thành.

Đạo diễn Hà Lệ Diễm (ảnh nhân vật cung cấp)

Gian nan ra rạp Việt

Hoàn thành năm 2022 và liên tiếp gặt hái được những thành công tại nhiều liên hoan phim quốc tế, tháng 11/2022, "Những đứa trẻ trong sương" trở thành tác phẩm gây chú ý nhất tại LHP quốc tế Hà Nội lần thứ 6, cùng với "Hoa nhài" của đạo diễn Đặng Nhật Minh.

Đến tháng 12/2022, khi giải Oscar công bố danh sách rút gọn, và "Những đứa trẻ trong sương" lập kỳ tích lọt Top 15 phim Tài liệu xuất sắc nhất năm, nhiều người lạc quan đã nghĩ rằng phim sẽ thênh thang trên con đường chiếu thương mại.

Vậy nhưng, bộ phim đáng yêu và xúc động của Diễm không ngờ lại gặp khó khăn khi tìm nhà phát hành.

Ông Nguyễn Hoàng Phương, đại diện Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Tài năng Điện ảnh (TPD), nơi đặt nền móng cho sự nghiệp đạo diễn của Diễm cho biết, TPD đã liên hệ với nhiều nhà phát hành và rạp chiếu nhưng nơi thì đặt điều kiện tài chính o ép, nơi thì lịch chiếu các phim khác dày nên khó thu xếp lịch. Cuối cùng, không phải CGV hay Galaxy hoặc Trung tâm Chiếu phim Quốc gia, mà nhà phát hành Beta Cinemas đã hỗ trợ đưa phim đến với khán giả.

Tuy nhiên, hệ thống rạp chiếu này còn chưa phủ sóng rộng rãi (ví dụ như Hà Nội có 4 cụm rạp, TPHCM có 1 cụm rạp và một số tỉnh thành khác) nên việc tiếp cận khán giả của phim còn hạn chế.

Bé Di và đạo diễn Hà Lệ Diễm (ảnh đoàn làm phim cung cấp)

Phim tài liệu Việt xưa nay vốn dĩ ít có cơ hội được ra rạp. Những phim "Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng" (Nguyễn Thị Thắm) hay "Finding Phong" (Trần Phương Thảo) là những trường hợp hiếm hoi ra rạp trong nước sau khi thành công ở nước ngoài.

Nhưng, với một tác phẩm đã đạt được cột mốc lịch sử tại Oscar cho phim tài liệu Việt, việc chưa nhận được sự ưu ái, hỗ trợ từ các đơn vị phát hành, rạp chiếu là điều đáng tiếc.

Hoàng Lê