Quảng bá di sản văn hóa phi vật thể làng nghề truyền thống rắn Lệ Mật

Lãnh đạo quận Long Biên và người dân thực hiện các nghi thức khai mạc Lễ hội truyền thống Lệ Mật năm 2023

Vinh dự được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của Quốc gia từ năm 2015, sau 3 năm phải dừng và hạn chế trong công tác tổ chức, Lễ hội truyền thống Lệ Mật năm 2023 được tổ chức với các hoạt động phong phú, mang đậm bản sắc truyền thống, nét độc đáo của đất và người Lệ Mật, Việt Hưng, Long Biên thân thiện và mến khách.

Các bậc cao niên trong Lễ hội truyền thống Lệ Mật năm 2023

Phần lễ trong ngày khai hội được tổ chức trang nghiêm, đảm bảo các nghi thức tế lễ truyền thống gồm: Tế trực; lễ rước nước; lễ đệ văn; lễ dâng hương của 19 dòng họ và các di tích bạn… Các nghi thức tế lễ nhằm tôn vinh, tri ân công đức các bậc tiền nhân đã có công với nước, với dân làng; thể hiện ước nguyện Nhân dân cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Ba hoạt động lớn trong dịp này với những đặc trưng riêng gồm:

Lễ Đả Ngư (đánh cá ở giếng làng). Lễ tục này bắt nguồn từ sự tích chàng trai Lệ Mật xả thân đánh Giảo Long, cứu xác công chúa nhà Lý. Tương truyền một chàng thanh niên người làng Lệ Mật đã tìm được ngọc thể công chúa nhà Lý sau khi bị thủy quái làm đắm thuyền chết đuối. Vua ban thưởng gấm vóc, vàng bạc nhưng chàng từ chối và chỉ xin đưa dân nghèo Lệ Mật cùng mấy làng quanh đó sang vùng đất phía tây kinh thành Thăng Long khai khẩn, làm trang trại.

Vùng đất ấy dần trở nên trù phú, mở rộng thành 13 trại ấp mà sách sử gọi là khu "Thập Tam trại". Hàng năm, người dân làng Lệ Mật mở hội từ ngày 20 đến 24/3 âm lịch để tưởng nhớ chàng trai Lệ Mật (Thành Hoàng làng Lệ Mật), người có công khai hoang lập ấp.

Trò diễn diệt Giao Long, mô tả và tái tạo theo Thần tích Đức Thánh Thành hoàng Lệ Mật. Đây là điệu múa Rắn độc đáo ở sân đình. Con Rắn khổng lồ, tượng trưng cho loài thủy quái bị chàng trai họ Hoàng dùng sức mạnh và ý chí của mình hạ gục.

Màn diễn tái hiện sự tích chàng trai Lệ Mật xả thân đánh Giảo Long, cứu xác công chúa nhà Lý tại lễ hội làng Lệ Mật.

Lễ rước Thập Tam Trại, đây là dịp con cháu làng Lệ Mật (dân cư “Cựu quán”) và con cháu đi xa khai hoang bên Kinh đô (dân “Kinh quán”) gặp gỡ tay bắt mặt mừng, cùng chung niềm vui, ôn lại trang sử dựng làng đầy gian nan thuở nào và cùng nhau hứa hẹn giữ trọn mối tình quê hương gắn bó… Ngày nay, các đoàn của Thập Tam Trại từ quận Ba Đình và quận Đống Đa về đây dâng hương hoa lễ vật tri ân Đức Thánh – người đã có công khai sinh ra vùng đất mình đang định cư.

Phần hội với trọng tâm là các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian… và các hoạt động văn hóa văn nghệ, các hội thi hội diễn của quận Long Biên. Cùng với việc lưu giữ những giá trị di sản văn hóa truyền thống đặc sắc của Lệ Mật, Việt Hưng, Lễ hội truyền thống Lệ Mật 2023 cũng là một trong những hoạt động thiết thực chào kỷ niệm 20 năm thành lập quận Long Biên, quảng bá tiềm năng thế mạnh về du lịch, thu hút khách tham quan trong và ngoài nước.

Làng Lệ Mật tưng bừng ngày lễ hội

Đặc biệt, năm 2023 là năm tiếp theo làng Lệ Mật được UBND quận lựa chọn là địa điểm tổ chức Tuần lễ Văn hóa – Thương mại – Làng nghề năm 2023 (diễn ra từ ngày 10/5 đến hết ngày 15/5) nhằm thu hút du khách đến với Làng nghề truyền thống nuôi rắn Lệ Mật; hỗ trợ các DN quận Long Biên kết nối với các đối tác trong và ngoài nước quảng bá, xây dựng hình ảnh, tiêu thụ sản phẩm; góp phần thúc đẩy phát triển thương mại dịch vụ trên địa bàn.

Minh Phương