Quốc hội 'chốt' tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt và rượu bia

Quốc hội sáng nay. Ảnh: VGP

Quốc hội sáng nay đã chính thức thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) với 93,72% tổng số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Luật mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, cập nhật một loạt quy định liên quan đến các mặt hàng chịu thuế, trong đó có điều hòa công suất lớn và nước giải khát có đường.

Một trong những thay đổi đáng chú ý là quy định điều hòa nhiệt độ có công suất từ trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU sẽ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Các loại có công suất bằng hoặc thấp hơn 24.000 BTU, cũng như vượt quá 90.000 BTU, sẽ không bị đánh thuế.

Đối với sản phẩm nước giải khát có đường, luật mới áp dụng thuế cho các loại nước có hàm lượng đường vượt quá 5g/100ml, theo Tiêu chuẩn Việt Nam. Theo đó, nước ngọt sẽ chịu thuế 8% từ 1/1/2027, và tăng lên 10% từ đầu năm 2028.

Tuy nhiên, các loại đồ uống như sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng cho mục đích dinh dưỡng, nước khoáng thiên nhiên, nước uống đóng chai, nước rau quả nguyên chất, nectar và sản phẩm từ cacao được miễn thuế.

Việc mở rộng đối tượng chịu thuế sang các sản phẩm có đường khác hiện vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau trong Quốc hội. Một số đề xuất được đưa ra trong quá trình soạn thảo nhưng chưa có đủ cơ sở đánh giá tác động để đưa vào luật lần này. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và tài chính Phan Văn Mãi, những nội dung này sẽ tiếp tục được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, và trình Quốc hội trong các kỳ họp sau.

Bên cạnh đó, thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu và bia cũng sẽ tăng dần từ 2026 đến 2031. Rượu trên 20 độ và bia cùng bắt đầu với mức 65% từ 1/1/2026, tăng thêm 5% mỗi năm và đạt 90% vào năm 2031. Rượu dưới 20 độ khởi điểm ở mức 35%, tăng lên 60% sau 5 năm.

Đối với mặt hàng xăng, luật mới giữ nguyên quy định thu thuế tiêu thụ đặc biệt trong giai đoạn hiện tại, đồng thời nêu rõ cần nghiên cứu tổng thể để điều chỉnh đồng bộ cả với thuế bảo vệ môi trường trong dài hạn. Lập luận được đưa ra là nhằm phù hợp với các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 và định hướng giảm phát thải carbon.

Luật sửa đổi cũng điều chỉnh danh mục các đối tượng không chịu thuế. Theo đó, máy bay, trực thăng, và tàu lượn phục vụ mục đích cứu thương, cứu hộ, cứu nạn hoặc sản xuất nông nghiệp sẽ được miễn thuế.

Điều này được đánh giá là phù hợp với tính chất nhân đạo và không phải hàng hóa tiêu dùng xa xỉ. Đồng thời, cụm từ “phun thuốc trừ sâu” được thay bằng “trong sản xuất nông nghiệp” để mở rộng phạm vi áp dụng thực tiễn.

Nhật Hạ