Quốc hội thảo luận Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới
Sáng nay 5/12, Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Thảo luận tổ về nội dung này tại Kỳ họp thứ 10, các ý kiến đại biểu Quốc hội bày tỏ thống nhất về sự cần thiết hợp nhất ba Chương trình mục tiêu quốc gia thành một Chương trình để khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, chồng chéo chính sách, nhiều đầu mối quản lý, nhằm bảo đảm hiệu quả; tập trung nguồn lực và tăng vai trò chủ động của địa phương.
Vấn đề phân bổ nguồn vốn và tỷ lệ đối ứng của địa phương là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm. Đại biểu nhận thấy có bất cập trong việc phân bổ nguồn lực. Theo nghiên cứu, tổng nguồn lực dự kiến là 1.500 tỷ đồng nhưng tỷ lệ phân bổ cho chương trình phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chỉ chiếm 13,3%. Đại biểu nêu rõ, đây là khu vực rất khó khăn, cần đầu tư lớn để thu hẹp khoảng cách phát triển. Khu vực này chiếm khoảng 75% diện tích cả nước, nhưng chỉ đóng góp chưa tới 20% GDP và tỷ lệ hộ nghèo cao gấp 3-4 lần mức trung bình cả nước, với nhiều địa phương lên tới 50%.
Trên cơ sở đó, có ý kiến đề nghị Chính phủ nghiên cứu ưu tiên điều chỉnh phân bổ nguồn lực theo hướng tập trung ít nhất 70% tổng nguồn lực cho vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Việc này nhằm giải quyết triệt để các vấn đề cốt lõi như hạ tầng, giáo dục, y tế và sinh kế bền vững.
Bày tỏ tán thành với ý kiến thẩm tra của Hội đồng Dân tộc nêu tỷ lệ huy động vốn của địa phương dự kiến trên 33% là quá lớn; thực tế, nhiều địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chỉ có khả năng đối ứng tối đa là 10%, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung nguyên tắc phân bổ vốn đối ứng dựa vào khả năng cân đối của từng địa phương.
Chương trình đặt ra tỷ lệ 90% số xã đạt chuẩn vào năm 2030, trong đó 50% là xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Có ý kiến cho rằng đây là mục tiêu đáng trân trọng, nhưng thực tế phần lớn các xã chưa đạt chuẩn đều nằm ở các khu vực này, nơi hạ tầng yếu và nguồn lực đầu tư còn hạn chế. Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu và xem xét xây dựng các chỉ tiêu linh hoạt hơn và phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của từng khu vực. Đồng thời, có thể thí điểm bổ sung một tiêu chí về chuyển đổi số để phù hợp với xu hướng hiện đại hóa, giúp các xã tiếp cận nhanh hơn với dịch vụ công, giáo dục và y tế, cũng như tăng hiệu quả giám sát.
