Quốc hội thông qua nghị quyết năng lượng mới, mở đường cho điện hạt nhân module nhỏ
Chính phủ được phép xây dựng cơ chế đầu tư điện hạt nhân module nhỏ, khuyến khích doanh nghiệp tham gia nhưng yêu cầu bảo đảm an toàn và phù hợp điều kiện trong nước.
Quốc hội thông qua nghị quyết năng lượng mới, mở đường cho điện hạt nhân module nhỏ. Ảnh: TL
Sáng 11-12, Quốc hội thông qua Nghị quyết về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030, dự kiến có hiệu lực từ 1-3-2026.
Chính phủ được phép xây dựng cơ chế đầu tư cho điện hạt nhân module nhỏ (SMR), tùy theo nhu cầu và mức độ thương mại hóa công nghệ. Khối doanh nghiệp nhà nước và tư nhân đều được khuyến khích tham gia nghiên cứu, phát triển SMR, với yêu cầu bảo đảm tuyệt đối an toàn và an ninh hạt nhân.
Chính phủ cho biết công nghệ SMR trên thế giới còn trong giai đoạn thử nghiệm, chi phí và mức độ an toàn chưa được kiểm chứng, trong khi khung pháp lý trong nước cũng chưa hoàn chỉnh. Do đó, chưa thể đưa ra ưu đãi ngay và sẽ báo cáo Quốc hội khi công nghệ này chín muồi, phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Cuối năm ngoái, Quốc hội quyết nghị tiếp tục đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận sau 8 năm tạm dừng, đồng thời định hướng phát triển điện hạt nhân quy mô nhỏ.
Lò phản ứng SMR có công suất tối đa 300 MW, khoảng một phần ba lò phản ứng truyền thống và có thể chế tạo tại nhà máy rồi vận chuyển đến điểm lắp đặt.
Chi phí đầu tư ước tính 7.000-12.000 đô la Mỹ/kW, tương đương 2,1-3,6 tỉ đô la Mỹ cho một nhà máy 300 MW trong 2-3 năm, thấp hơn và thi công nhanh hơn so với nhà máy điện hạt nhân tiêu chuẩn.
Đối với điện gió ngoài khơi, nghị quyết cho phép doanh nghiệp tự bỏ kinh phí khảo sát và được tính vào chi phí nếu dự án không chọn được nhà đầu tư. Thủ tướng sẽ quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án đến năm 2030 mà không qua đấu giá đất hay đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.
Giai đoạn 2030-2035, thẩm quyền này chuyển cho chủ tịch UBND cấp tỉnh. Các dự án phải bảo đảm yêu cầu quốc phòng - an ninh, chủ quyền biển, tài nguyên môi trường và nằm trong quy hoạch điện, có kế hoạch vận hành giai đoạn 2025-2030.
Nghị quyết cũng mở rộng đối tượng tham gia cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) với các đơn vị bán lẻ điện trong khu công nghiệp, khu nông nghiệp công nghệ cao, khu đô thị - thương mại tự do. Giá điện theo hợp đồng DPPA, dù qua lưới điện riêng hay lưới quốc gia, đều do các bên tự thỏa thuận.
Ngoài ra, các dự án dầu khí và than được xác định là quan trọng, cấp bách của quốc gia sẽ không phải làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Với các dự án đang triển khai, việc bồi thường và giải phóng mặt bằng tiếp tục thực hiện song song khi có điều chỉnh quy hoạch liên quan.
