Quy định mức đóng phù hợp với khả năng thu nhập của từng đối tượng

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải tại phiên thảo luận tổ về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), chiều 2.11. Ảnh: Phương Thủy

Những nội dung nào đã ổn định thì phải quy định ngay trong Luật

Dự án Luật đã bám sát 5 chính sách được Quốc hội thông qua gồm: xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, linh hoạt; mở rộng diện bao phủ đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội; mở rộng diện bao phủ đối tượng thụ hưởng bảo hiểm xã hội (lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội); bổ sung nội dung quy định quản lý thu, đóng bảo hiểm xã hội; đa dạng hóa danh mục, cơ cấu đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả.

ĐBQH Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) phát biểu thảo luận tại Tổ 5, chiều 2.11. Ảnh: Phương Thủy

Khẳng định điều này, song ĐBQH Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) nhận thấy, dự thảo Luật gồm 136 Điều thì có đến 28 Điều, khoản được giao Chính phủ, Bộ ngành quy định chi tiết hoặc hướng dẫn thực hiện, chiếm khoảng 20% tổng số điều khoản. Do vậy, đại biểu đề nghị, những nội dung nào đã ổn định, đã cụ thể nên quy định ngay trong Luật nhằm tăng tính công khai, minh bạch.

Cũng về vấn đề này, ĐBQH Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) nêu rõ, tại khoản 2, Điều 37 dự thảo Luật quy định “cơ quan có thẩm quyền quyết định ngừng sử dụng hóa đơn đối với người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội từ 6 tháng trở lên, sau khi đã áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính mà vẫn không đóng hoặc đóng không đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc phải đóng”. Theo đại biểu, đây là quy định có ảnh hưởng rất lớn đến doanh nghiệp và người lao động, nếu bị buộc ngừng sử dụng hóa đơn cũng có nghĩa doanh nghiệp phải dừng hoạt động, nên cơ quan soạn thảo cần quy định rất chặt chẽ tại khoản 2, Điều 37, trong đó chú ý quy định rõ cơ quan có thẩm quyền thực hiện biện pháp này là cơ quan nào? Là cơ quan bảo hiểm xã hội hay cơ quan quản lý thuế thực hiện?

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Danh Tú đề nghị, phải quy định cụ thể trình tự áp dụng với chế tài xử lý vi phạm về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được quy định tại khoản 2, Điều 37. Bởi, dù tại khoản 6 của Điều này đã quy định Chính phủ quy định chi tiết Điều này, nhưng về nguyên tắc, Chính phủ chỉ có thể quy định chi tiết khi Luật quy định rõ chủ thể có thẩm quyền thực hiện, cũng như đưa ra quy trình, trình tự chung để thực hiện. Nếu quy định chung rồi giao Chính phủ quy định chi tiết toàn thể như dự thảo Luật hiện nay, đại biểu lo ngại, trong quá trình triển khai có thể sẽ rất vướng mắc.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) phát biểu thảo luận tại Tổ 5, chiều 2.11. Ảnh: Phương Thủy

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Danh Tú lo ngại, khi Điều 37, dự thảo Luật còn quy định lẫn lộn giữa các chế tài xử lý hành vi chậm, trốn đóng bảo hiểm, thì nếu được thông qua, có hiệu lực thi hành có thể sẽ khiến cơ quan bảo hiểm xã hội khó bóc tách, phân biệt các hình thức xử lý vi phạm, các cơ quan chức năng cũng sẽ khó thực hiện. Đây là quy định ảnh hưởng lớn đến người chủ sử dụng lao động và các cá nhân, tổ chức liên quan, nên đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, bóc tách, làm rõ các trường hợp xử lý hành vi chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội, qua đó bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cả người lao động và người chủ sử dụng lao động. "Bóc tách hành vi, mức độ xử lý, trách nhiệm của từng chủ thể để từ đó triển khai thực hiện tốt, bảo đảm tuân thủ tốt việc đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động", đại biểu Nguyễn Danh Tú nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai, Vĩnh Phúc, Quảng Nam, Kiên Giang tại phiên họp tổ thảo luận về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), chiều 2.11.

Tán thành bổ sung 5 nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

Dự thảo Luật bổ sung 5 nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc gồm: chủ hộ kinh doanh (có đăng ký kinh doanh); người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố tương tự như đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương; người lao động làm việc không trọn thời gian (người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt); trường hợp không giao kết hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên phù hợp với Bộ luật Lao động năm 2019.

Chính phủ dự kiến, tổng số người được mở rộng có cơ hội tham gia khoảng 3 triệu người.

Đại biểu Quốc hội Vương Quốc Thắng (Quảng Nam) phát biểu thảo luận tại tổ, chiều 2.11. Ảnh: Phương Thủy

Các ĐBQH Vương Quốc Thắng (Quảng Nam), Sùng A Lềnh (Lào Cai)... đánh giá cao việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nhằm hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân đã được đề ra trong các văn kiện của Đảng, nhất là Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội. Đồng thời, các đại biểu cũng lưu ý, đây không phải là “chìa khóa” duy nhất để đạt được mục tiêu về tăng tỷ lệ tham gia bảo hiểm xã hội đã được Nghị quyết 28-NQ/TW đề ra, mà phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Đại biểu Vương Quốc Thắng đề nghị, làm rõ thêm việc bổ sung người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố vào đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc có đồng thời bổ sung vào đối tượng được hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế như người hoạt động không chuyên trách cấp xã được quy định tại Luật Bảo hiểm y tế hiện hành hay không?

Đại biểu Vương Quốc Thắng cũng đề nghị, cần nghiên cứu mức đóng cho phù hợp với khả năng thu nhập của từng đối tượng, cũng như chế độ hưởng phù hợp mức đóng và khả năng cân đối ngân sách của địa phương để đóng bảo hiểm xã hội theo tỉ lệ quy định cho đơn vị sử dụng lao động.

Thị trường lao động ở nước ta và xu hướng trên thế giới đã, đang và sẽ tiếp tục các mô hình kinh tế mới, kinh tế chia sẻ tài chính, kinh tế chia sẻ công việc, làm xuất hiện nhóm người lao động mới (người vừa là người lao động vừa là chủ sử dụng lao động, lao động công nghệ, lao động tự do hoạt động trên môi trường mạng Internet... ). Nêu vấn đề này, đại biểu Vương Quốc Thắng đề nghị, nghiên cứu bổ sung các đối tượng này tham gia bảo hiểm xã hội (nếu có).

Thanh Hải