Quy hoạch 23 bến cảng tại Cần Thơ

Số lượng tàu ra vào giảm

Thống kê cho thấy năm 2024, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Cần Thơ đạt 5,55 triệu tấn (đạt từ 62 - 68,7% so với dự báo đến năm 2020 tại Quy hoạch chi tiết Nhóm cảng biển Đồng bằng sông Cửu Long (Nhóm 6) giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Cảng biển khu vực cũng đã tiếp nhận tàu lớn nhất có trọng tải 20.000 tấn.

Cảng biển Cần Thơ đã từng bước tiếp nhận tàu trọng tải 20.000 tấn mớn nước lớn vào cảng, nâng cao năng lực cạnh tranh cho khu vực (Ảnh minh họa).

Hiện nay, cảng biển Cần Thơ có 25 cầu cảng cứng với tổng chiều dài khoảng 2.918 m, 12 bến phao đã được công bố hoạt động. Hạ tầng sau cảng chủ yếu là mạng lưới đường bộ kết nối cảng biển Cần Thơ với các tỉnh trong khu vực, bao gồm cao tốc TP.HCM – Mỹ Thuận – Cần Thơ; cao tốc Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, Quốc lộ 80 (Cần Thơ – Kiên Giang); Quốc lộ 1A, 61A, 61B, 61C tuyến Cần Thơ – Bạc Liêu – Cà Mau; Quốc lộ 91 và 91B. Ngoài ra, khu vực còn có mạng lưới giao thông đường thủy nội địa đa dạng.

Đáng chú ý, giai đoạn 2020-2024, số lượt tàu biển ra vào cảng biển Cần Thơ lại tăng trưởng âm (đạt -7,33%), cho thấy số tàu biển vào khu vực đã giảm dần qua từng năm. Do chưa có bến cảng biển cho tàu khách hoạt động nên thời gian qua, khu vực chưa có hành khách thông qua cảng.

Thực tế thời gian qua, công tác phát triển cảng biển Cần Thơ còn nhiều hạn chế trong quy hoạch và đầu tư, hạn chế về giao thông kết nối khi chưa phát triển đồng bộ. Trong đó, hạn chế lớn nhất là việc kết nối ra biển thông qua các cửa biển Định An, Trần Đề.

"Chuẩn tắc luồng tàu chưa đáp ứng nhu cầu khai thác thực tế do đặc trưng của điều kiện sa bồi tự nhiên lớn tại khu vực cửa biển. Công tác nạo vét duy tu thiếu các vị trí tiếp nhận chất nạo vét làm ảnh hưởng chung đến tiến độ xây dựng và hiệu quả khai thác cảng", Cục Hàng hải và Đường thủy VN nhận định và cho biết với đường thủy nội địa, thời gian qua chỉ khai thác theo thực trạng sông, kênh, rạch tự nhiên.

Do hạn chế về nguồn vốn nên chưa đầu tư mở rộng, nạo vét, bảo trì thường xuyên, cắm mốc hành lang bảo vệ luồng và lắp đặt hệ thống báo hiệu đạt tiêu chuẩn kỹ thuật đường thủy nội địa theo quy hoạch.

Dù vậy, khu vực vẫn đạt được một số kết quả tích cực khi các giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác kết cấu hạ tầng cảng biển tại khu vực đã phát huy tốt, góp phần tích cực trong việc thu hút hàng hóa bốc xếp tại khu vực Cần Thơ và phụ cận.

Khu vực đã từng bước tiếp nhận tàu trọng tải 20.000 tấn mớn nước lớn vào cảng, nâng cao năng lực cạnh tranh cho cảng biển Cần Thơ.

Quy hoạch tới 23 bến cảng

Theo dự thảo quy hoạch, cảng biển Cần Thơ bao gồm khu bến Cái Cui; khu bến Hoàng Diệu, Bình Thủy; khu bến Trà Nóc, Ô Môn; khu bến Thốt Nốt; các bến phao, khu neo đậu, khu chuyển tải, khu tránh, trú bão.

Mục tiêu đến năm 2030, cảng biển khu vực đáp ứng cho lượng hàng hóa thông qua từ 9,60 - 10,50 triệu tấn (trong đó hàng container từ 0,15 - 0,18 triệu Teu), đáp ứng cho lượng hành khách từ 17,3 nghìn lượt khách đến 23 nghìn lượt khách.

Khu vực sẽ có 23 bến cảng, gồm từ 30 - 31 cầu cảng với tổng chiều dài từ 3.872 m đến 4.109 m (chưa bao gồm các bến cảng khác).

Tầm nhìn đến năm 2050, cảng biển Cần Thơ sẽ đáp ứng cho lượng hàng hóa có tốc độ tăng trưởng bình quân từ 5,5 %/năm đến 6,1 %/năm, sản lượng hành khách với tốc độ tăng trưởng bình quân từ 1,1%/năm đến 1,25%/năm.

Giai đoạn này, tiếp tục phát triển các bến cảng mới đáp ứng nhu cầu thông qua hàng hóa.

Tổng nhu cầu sử dụng đất theo quy hoạch đến năm 2030 khoảng 306,5 ha (chưa bao gồm các khu vực phát triển các khu công nghiệp, logistics... gắn liền với cảng). Tổng nhu cầu sử dụng mặt nước khoảng 3.692 ha (đã bao gồm diện tích vùng nước khác trong phạm vi quản lý không bố trí công trình hàng hải).

Nhu cầu vốn đầu tư hệ thống cảng biển Cần Thơ đến năm 2030 khoảng 2.246 tỷ đồng, gồm vốn đầu tư cho hạ tầng hảng hải công cộng khoảng 166 tỷ đồng và nhu cầu vốn đầu tư cho bến cảng khoảng 2.080 tỷ đồng (chỉ bao gồm các bến cảng kinh doanh dịch vụ xếp dỡ hàng hóa).

Dự thảo cũng định hướng ưu tiên đầu tư các kết cấu hạ tầng phục vụ công tác bảo đảm an toàn hàng hải như: khu neo đậu tránh, trú bão, hệ thống giám sát và điều phối giao thông hàng hải (VTS). Đồng thời, đầu tư xây dựng bến công vụ, cơ sở vật chất phục vụ nhiệm vụ quản lý Nhà nước chuyên ngành.

Hoàng Anh