Rạng rỡ Việt Nam - Từ Tuyên ngôn độc lập đến khát vọng hùng cường bước vào kỷ nguyên mới - Bài 6
Bài 6: 40 năm Đổi mới - Khát vọng Việt Nam hùng cường
Từ lời khẳng định bất hủ trong Tuyên ngôn Độc lập năm 1945: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã trở thành một nước tự do độc lập”, Đảng ta luôn nắm bắt thời cơ, chủ động dẫn dắt dân tộc bước vào công cuộc Đổi mới từ năm 1986. Không chỉ mở cửa nền kinh tế, hội nhập sâu rộng với thế giới, Đảng còn kiên định giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia. 40 năm (1986 - 2025) hành trình đổi mới đã khơi dậy khát vọng Việt Nam hùng cường - một khát vọng không chỉ hiện diện trên nghị trường, trong triển khai chiến lược phát triển quốc gia, mà còn thấm sâu trong trái tim hàng triệu người dân Việt Nam hôm nay.
Từ đổi mới tư duy đến đột phá chiến lược: Bước ngoặt lịch sử của dân tộc
Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Nhưng để một đất nước độc lập trở nên giàu mạnh, vững bước trên con đường phát triển, cần có những quyết sách táo bạo phù hợp với từng giai đoạn lịch sử. Vào năm 1986, thời điểm nền kinh tế trì trệ, lạm phát phi mã, đời sống nhân dân khó khăn Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - một nhà cải cách lớn, người “cầm lái” của Đảng ta đã sáng suốt đưa ra quyết định đổi mới toàn diện, kiến thiết đất nước.
Với tinh thần đổi mới quyết liệt, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã mạnh dạn nhìn thẳng vào sự thật, chỉ ra những yếu kém, lỗi thời của Nhà nước vận hành quản lý kinh tế theo cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, đồng thời đề xuất con đường chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đồng chí Nguyễn Văn Linh chỉ đạo cởi trói cho sản xuất, cho phép các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh hoạt động bình đẳng; áp dụng khoán 10 trong nông nghiệp, công nhận và xóa bỏ nhiều cơ chế, chính sách, quản lý lạc hậu là rào cản phát triển. Từ quyết sách, đường lối sáng suốt của Đảng đã đưa Việt Nam từ nước thiếu đói lương thực thành nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới; mở rộng quyền tự chủ cho doanh nghiệp, khuyến khích tư nhân làm giàu hợp pháp; từng bước mở cửa hội nhập quốc tế, thu hút vốn đầu tư và công nghệ.
Cao Bằng khẩn trương thi công Dự án tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (Cao Bằng) tạo đà thúc đẩy tiềm năng thế mạnh kinh tế cửa khẩu kết nối Trung Quốc với trung tâm kinh tế cả nước và các nước ASEAN.
Chính những quyết sách này đã tạo “làn gió mới” thổi bùng sức sống kinh tế - xã hội. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 1986 - 2024 đạt khoảng 6,5%/năm, thuộc nhóm cao nhất thế giới. Từ mức GDP bình quân đầu người chỉ hơn 100 USD, đến năm 2024 con số này đã vượt 4.300 USD. Cùng với phát triển kinh tế - xã hội, đời sống xã hội thay đổi sâu sắc: tỷ lệ hộ nghèo giảm từ hơn 70% (đầu những năm 1990) xuống còn dưới 3% (2024); tuổi thọ trung bình tăng từ 65 lên 74 tuổi; chỉ số phát triển con người (HDI) tăng ổn định. Giáo dục và y tế được đầu tư mạnh mẽ; hệ thống bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế mở rộng; văn hóa - thể thao - du lịch trở thành những lĩnh vực mang lại giá trị không chỉ kinh tế mà cả hình ảnh, thương hiệu quốc gia. Những con số này không chỉ phản ánh sự tăng trưởng thuần túy, mà còn minh chứng cho một cuộc chuyển mình toàn diện về chất lượng sống, văn minh xã hội và niềm tin của nhân dân.
Không chỉ là nhà lãnh đạo đổi mới, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh còn để lại dấu ấn về bản lĩnh chính trị, sự thẳng thắn và tinh thần dám chịu trách nhiệm; chỉ ra tham nhũng, tiêu cực trong cán bộ nhà nước. Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh không ngại nói thẳng, viết thẳng, lắng nghe ý kiến nhân dân, cổ vũ cái mới, bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm đã tạo nên luồng gió mới đổi mới tư duy, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Ngày nay, khi Việt Nam đã vươn mình thành một trong những nền kinh tế năng động nhất châu Á, vị trí và tầm vóc của đất nước trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao, chúng ta càng thấy rõ hơn giá trị của quyết định đổi mới - một quyết định mang tầm chiến lược mà Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh cùng tập thể lãnh đạo Đảng thời kỳ ấy đã khởi xướng, để từ một nước nghèo, Việt Nam đang tiến gần hơn tới khát vọng trở thành quốc gia hùng cường.
Hội nhập quốc tế và bản lĩnh giữ vững chủ quyền
Một trong những thành tựu quan trọng của 40 năm đổi mới là đưa Việt Nam từ thế bị bao vây, cấm vận trở thành đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế.
Từ khi gia nhập ASEAN (1995), ký kết Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ (2000), gia nhập WTO (2007) đến hàng loạt hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (CPTPP, EVFTA, RCEP), Việt Nam chủ động mở cửa nền kinh tế, hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, mở cửa không đồng nghĩa với đánh mất bản sắc và chủ quyền. Trong mọi hoạt động đối ngoại, Việt Nam kiên định nguyên tắc độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển. Đảng và Nhà nước luôn song hành giữa hội nhập kinh tế và củng cố quốc phòng - an ninh. Trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam vừa mềm dẻo trên bàn đàm phán, vừa kiên quyết bảo vệ quyền chủ quyền và quyền tài phán trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982 (United Nations Convention on the Law of the Sea 1982 - Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982. Đây là văn kiện quốc tế quan trọng nhất hiện nay quy định về chế độ pháp lý của các vùng biển và đại dương, được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua ngày 10/12/1982 tại Montego Bay, Jamaica, và có hiệu lực từ ngày 16/11/1994. Đây là biểu hiện rõ nét nhất của bản lĩnh chính trị và trí tuệ ngoại giao Việt Nam thời kỳ mới.
Phố phường trung tâm tỉnh ngày càng được xây dựng khang trang.
Cao Bằng trên đường hội nhập: Khi vùng địa đầu vươn mình
Nếu như trước đổi mới, Cao Bằng là tỉnh miền núi khó khăn, giao thông cách trở, kinh tế phụ thuộc nông - lâm nghiệp tự cung tự cấp, thì nay diện mạo đã khác hẳn. Hạ tầng giao thông được nâng cấp mạnh mẽ: tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, Thái Nguyên - Cao Bằng đang được triển khai; các tuyến quốc lộ, cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu phụ được cải thiện, mở ra “cánh cửa vàng” cho giao thương kinh tế biên giới. Kinh tế cửa khẩu trở thành động lực quan trọng với kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn đạt hàng triệu USD mỗi năm. Cùng với đó, du lịch Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng đã đưa tỉnh lên bản đồ du lịch quốc tế, thu hút hàng trăm nghìn lượt khách mỗi năm. Người dân Cao Bằng không còn chỉ dựa vào sản xuất nông nghiệp truyền thống, mà đã mạnh dạn khởi nghiệp, phát triển dịch vụ, thương mại, du lịch cộng đồng. Những sản phẩm OCOP, như: hạt dẻ Trùng Khánh, miến dong Phja Đén, rượu men lá… vừa giữ gìn bản sắc, vừa tạo giá trị kinh tế.
Câu chuyện của Cao Bằng là minh chứng sinh động cho sức sống của công cuộc đổi mới, một tỉnh miền núi biên giới cũng có thể bứt phá nếu biết nắm bắt thời cơ hội nhập.
Khát vọng Việt Nam hùng cường - Sức mạnh từ lòng dân và ý Đảng
40 năm đổi mới không chỉ là những con số, công trình hay bản báo cáo, mà còn là câu chuyện của niềm tin - niềm tin giữa Đảng và nhân dân. Nếu như những năm đầu đổi mới, khát vọng chỉ đơn giản là “thoát khỏi đói nghèo”, thì nay khát vọng đã nâng lên tầm trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Mục tiêu ấy không phải viễn tưởng, mà được xây dựng trên nền tảng thực tế của bốn thập kỷ nỗ lực. Bài học lớn nhất từ đổi mới là dám thay đổi để tồn tại và phát triển, nhưng luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Sức mạnh của khát vọng Việt Nam hùng cường không chỉ nằm ở nghị quyết, chiến lược, mà ở sự đồng lòng của hàng chục triệu trái tim, từ người công nhân trên dây chuyền sản xuất, người nông dân trên ruộng đồng, đến nhà khoa học trong phòng thí nghiệm và nhà ngoại giao trên diễn đàn quốc tế.
Chặng đường phía trước sẽ còn nhiều thách thức: cạnh tranh toàn cầu, biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, an ninh phi truyền thống… Nhưng với nền tảng đã có, niềm tin đã gây dựng và khát vọng cháy bỏng, Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, độc lập, thịnh vượng vào giữa thế kỷ XXI.
