Rộng mở cơ hội xuất khẩu cho sản phẩm chè

Nông dân xã Nậm Búng, huyện Văn Chấn thu hái chè.

Vốn là cây thế mạnh, đặc sản của Yên Bái, hoạt động liên kết sản xuất các sản phẩm chè chất lượng cao, sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP đã mở hướng phát triển hiệu quả cho không chỉ các doanh nghiệp, hợp tác xã mà cho chính các chủ hộ trồng chè. Hiện nay, toàn tỉnh duy trì ổn định diện tích chè 7.400 ha, sản lượng đạt trên 68.000 tấn/năm; trong đó, sản lượng chè búp tươi chất lượng cao đạt khoảng 21.000 tấn.

Hoạt động liên kết sản xuất trong lĩnh vực này đã đưa diện tích chè sản xuất tập trung, chuyên canh của toàn tỉnh đạt 5.000 ha; trong đó, huyện Trạm Tấu 100 ha, Văn Chấn trên 3.700 ha, Văn Yên 100 ha, Trấn Yên 200 ha, Lục Yên 200 ha, Yên Bình 300 ha, thị xã nghĩa Lộ 450 ha. Với việc liên kết sản xuất, các sản phẩm chè, hiện diện tích chè đạt tiêu chuẩn chứng nhận hữu cơ, VietGAP, R.A của tỉnh đến nay đạt trên 1.000 ha. Riêng diện tích sản xuất hữu cơ tập trung đạt 1.200 ha, sản lượng 2.000 tấn/năm; diện tích chè được cấp mã số vùng trồng gần 400 ha.

Chú trọng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ để nâng cao chất lượng sản phẩm, với hơn 150 ha chè kinh doanh; trong đó, có trên 70 ha là giống chè Bát tiên, hiện nay, xã Bảo Hưng, huyện Trấn Yên đã quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu chè sạch khoảng hơn 40 ha với sự tham gia của trên 300 hộ.

Đi vào hoạt động từ năm 2016, Hợp tác xã (HTX) Chè xanh chất lượng cao Bảo Hưng đã liên kết sản xuất với khoảng 300 hộ dân địa phương sản xuất chè sạch theo tiêu chuẩn VietGAP và hướng hữu cơ. Sự liên kết này đã tạo ra mối liên kết cộng đồng trách nhiệm và lợi ích trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm chè, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người dân trong vùng.

HTX đã ký hợp đồng lâu dài với các hộ trồng chè, cung ứng giống, phân bón, chuyển giao kỹ thuật và bao tiêu toàn bộ sản phẩm chè búp tươi với giá cao hơn thị trường. Hiện, HTX Chè xanh chất lượng cao Bảo Hưng đã có 2 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao và 4 sao là sản phẩm trà Bát tiên Bảo Hưng và trà túi lọc Bát tiên Bảo Hưng.

Các sản phẩm trà Suối Giàng của HTX Suối Giàng, xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn được trưng bày tại Diễn đàn "Giải pháp phát triển thương hiệu nông sản và tiêu thụ sản phẩm OCOP” tỉnh Yên Bái năm 202 4.

Luôn quan tâm đến việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, theo Giám đốc HTX Chè xanh chất lượng cao Bảo Hưng: "Một trong những cách làm được HTX lựa chọn chính là xây dựng chuỗi liên kết sản xuất an toàn. Bởi vậy, ngay từ khi thành lập, HTX đã lựa chọn quy trình sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP để phát triển vùng chè gắn với xây dựng thương hiệu.

Cùng đó, đầu tư hệ thống máy móc hiện đại, đồng bộ các công đoạn chế biến chè luôn được thực hiện bảo đảm để sản phẩm đạt tiêu chuẩn tốt nhất. Điều này, từng bước xây dựng, phát triển chuỗi giá trị chè sạch, góp phần tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng cũng như nâng cao hiệu quả kinh tế nông thôn”.

Nổi tiếng với vùng chè Shan tuyết Suối Giàng khoảng 400 ha; trong đó, diện tích cây mọc tự nhiên khoảng 300 ha, với hơn 4 vạn cây có tuổi đời từ trên 100 đến 500 năm tuổi, huyện Văn Chấn đã sớm đưa chè Shan tuyết Suối Giàng trở thành sản phẩm chế biến sâu. Đến nay, toàn huyện có gần 20 sản phẩm được sản xuất chế biến từ chè Shan tuyết Suối Giàng và trong 14 sản phẩm đăng ký tham gia Chương trình OCOP của tỉnh Yên Bái thì có tới 10 sản phẩm chè gồm: Lục trà, Hồng trà của HTX Dịch vụ tổng hợp Kiến Thuận; Diệp trà 1371, Hồng trà 1371 của HTX Suối Giàng; Sugitea Lục trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng, Sugitea Hồng trà Shan tuyết cổ thụ Suối giàng, Sugitea Hoàng trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng, Sugitea Bạch trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng, Sugitea Trà Bancha của Công ty cổ phần Du lịch Qrfam - Chi nhánh Suối Giàng.

Các sản phẩm đã có chứng nhận quản lý chất lượng tiên tiến (VietGAP, HACCP, GMP, ISO...); trong đó, các sản phẩm Đại lão vương trà - Bạch trà Suối Giàng; Đại lão vương trà - Hoàng trà Suối Giàng; Đại lão vương trà - Diệp trà Suối Giàng đã đạt chứng nhận ISO. Sản phẩm Tuyết sơn trà Suối Giàng của HTX Suối Giàng; Lục Bách Niên, Hồng Liên Shan của HTX Du lịch nông trại chè hữu cơ Lien Shan Suối Giàng đạt Chứng nhận HACCP…

Đặc biệt, một số sản phẩm chè đã ký kết hợp đồng với các siêu thị, đại lý ngoài tỉnh; được bày bán trên các siêu thị được người tiêu dùng đón nhận và xuất khẩu trực tiếp sang các thị trường khó tính như: Anh quốc, các nước EU như: Hồng trà Shan tuyết; Diệp trà Shan tuyết; Tuyết sơn trà Suối Giàng; Đại lão vương trà - Bạch trà Suối Giàng; Đại lão vương trà - Hoàng trà Suối Giàng; Đại lão vương trà - Diệp trà Suối Giàng…

Sớm nắm bắt cơ hội đầu tư khai thác tiềm năng, giá trị cây chè đặc sản Shan tuyết trên vùng đất được mẹ thiên nhiên ban tặng, HTX Suối Giàng, xã Suối Giàng đã chú trọng sản xuất sản phẩm dòng trà xanh (điệp trà) là loại trà mà đại đa số người uống trà Việt sử dụng; đồng thời, từng bước nghiên cứu sản xuất, mở rộng thị trường với các sản phẩm: Hồng trà, Hoàng trà và Bạch trà, hiện thực hóa "ước mơ” xuất khẩu.

Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Giám đốc HTX Suối Giàng Lâm Thị Kim Thoa cho hay: "HTX đã chủ động liên kết với một số chuyên gia trong ngành chè cùng đào tạo thành viên, người lao động theo phương pháp cầm tay chỉ việc và đưa thành viên; bởi vậy, đến nay HTX đã là một trong những đơn vị có đội ngũ lao động lành nghề trong sản xuất chế biến chè của tỉnh.

Nhà xưởng đã đạt tiêu chuẩn HACCP; vùng nguyên liệu đã được cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý; cây chè đã được đánh số truy xuất nguồn gốc vùng trồng; sản phẩm Tuyết sơn trà đã đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao. Đến nay, HTX đã có 6 loại sản phẩm mang tên "Tuyết sơn trà” có chất lượng tốt, được đóng gói với các mẫu mã đẹp, từng bước chiếm lĩnh thị trường trong và ngoài nước”.

Được biết, với 4 dòng sản phẩm mang tên "Tuyết sơn trà” đó là: Hồng trà, Hoàng trà, Diệp trà và Bạch trà, HTX đã có 2 sản phẩm là Hồng trà Shan tuyết và Diệp trà Shan tuyết bảo đảm các tiêu chuẩn châu Âu được xuất khẩu sang thị trường Anh Quốc và Nhật Bản. Doanh thu bình quân hằng năm của HTX đạt 2,2 tỷ đồng, lợi nhuận đạt trên 350 triệu đồng; thu nhập bình quân người lao động trong HTX đạt 5,7- 6 triệu đồng/tháng.

Cũng là địa phương có vùng chè Shan tuyết Phình Hồ trên 200 ha với khoảng 300.000 gốc chè, cho thu hoạch trên 200 tấn chè búp tươi mỗi năm, tại huyện Trạm Tấu, HTX Nông nghiệp hữu cơ Trạm Tấu đã liên kết với Công ty TNHH Hiệp Thành để thu mua chè Shan tuyết Phình Hồ từ người dân địa phương. Sự liên kết này không chỉ có giá trị kinh tế, nâng cao giá trị sản phẩm chè, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người dân, mà còn là biểu tượng văn hóa của đất và người Yên Bái, giúp bảo tồn di sản thiên nhiên và văn hóa các địa phương.

Có thể thấy, liên kết trong sản xuất hiện nay được coi là xu thế tất yếu trong nền kinh tế nông nghiệp hiện đại, mở rộng cơ hội xuất khẩu nông sản, thúc đẩy phát triển bền vững, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và yêu cầu về chuỗi cung ứng bền vững. Trên thực tế, đối với cây chè, những mô hình liên kết sản xuất giữa nông dân - HTX - doanh nghiệp đã phát huy hiệu quả, tạo việc làm, nâng cao giá trị sản phẩm chè Yên Bái và góp phần phát triển kinh tế, thương hiệu nông sản địa phương, đóng góp vào sự phát triển bền vững, nâng cao đời sống của người dân.

Minh Thúy