Rong ruổi trong tuyến kênh Tha La

Người dân sống trên tuyến kênh Tha La xúc cá mang lên “chợ ma” bán cho tiểu thương trong đêm. Ảnh: THÀNH CHINH

Đồng ngập trắng xóa

Mấy ngày nay, nước lũ dâng cao, những cánh đồng phía bờ nam tuyến kênh Tha La ngập trắng đồng. Từ đầu con kênh, chúng tôi chạy một mạch vào sâu trong đồng trống, qua mấy xóm nhà ven kênh. Những hàng điên điển vàng bông, nước ngập đến nửa thân cây, đung đưa theo làn gió. Ngày nay, tuyến kênh Tha La được thảm nhựa phẳng phiu, gia cố chắc chắn.

Rong ruổi trên tuyến kênh, đập vào mắt chúng tôi là một bên nông dân đang canh tác lúa vụ 3 với màu xanh thẳng tắp, bên kia là đồng nước trắng xóa. Qua khỏi mấy xóm nhà ven kênh, nơi đây còn đìu hiu, quạnh quẽ. Mùa nước nổi về, tuyến kênh Tha La dẫn nước, mang nguồn sản vật phong phú vào các cánh đồng; người dân tranh thủ giăng câu, thả lưới, đặt đú kiếm thêm thu nhập.

Ông Trần Văn Hào (65 tuổi), đang cùng vợ lựa cá, cua cặp bờ kênh. Ông Hào cho biết quê ông ở xã Thạnh Mỹ Tây, vào kênh Tha La đặt đú hơn 1 tháng. Năm nào cũng vậy, khi con đập Tha La được xả lũ, vợ chồng ông cùng các con dong chiếc ghe bầu chở đủ thứ đồ nghề vào cánh đồng lũ để khai thác cá, cua.

Chiếc ghe bầu cũ kỹ dường như đã gắn bó lâu năm với gia đình ông Hào trên hành trình mưu sinh mùa nước nổi. Nhờ chiếc ghe ấy mà ông vừa có phương tiện đặt đú vừa có chỗ ở. Chiếc ghe bầu “2 trong 1” này chẳng khác nào một căn nhà di động, đưa ông phiêu bạt khắp nơi.

Mùa nước nổi năm nay, ông Hào đầu tư 6 luồng đú, chi phí 30 triệu đồng. Từ khi vào cánh đồng lũ ven kênh Tha La đặt đú đến nay, ông thu hoạch cá, cua chưa được nhiều như năm ngoái. Ông nói, mỗi ngày đặt dính hơn 30kg cá, tép, cua đủ loại, lãi khoảng 500.000 đồng.

Trưa nào cũng vậy, ông Hào tranh thủ đi đổ đú, mang cá về ngồi lựa để cân cho tiểu thương. Nhìn thau cá linh đang nhảy lách chách được ông lựa lại để rọng sống, trông thật mê mắt. Con gái ông Hào lựa những con cá linh bằng ngón tay cái, kẹp chặt vào nhánh tre tươi rồi đem nướng trên lò củi.

Buổi trưa, giữa đồng nước nổi, mùi cá linh nướng thơm phức từ mái nhà quê khiến chúng tôi bụng đói cồn cào. Ông Hào cười nói: “Cá linh nướng chấm mắm me, ăn kèm bông điên điển, bông súng hái trên đồng là món ăn hằng ngày của bà con ở đây. Cá linh ở đây rẻ lắm chú ơi! Mỗi ký chỉ từ 15.000 - 20.000 đồng”. Ngoài cá linh, người dân còn bắt được cá chốt, trèn, chạch, cua. Nước càng sâu thì cá ngon chạy càng nhiều, bán giá cao hơn, khoảng 100.000 - 120.000 đồng/kg.

Tuyến kênh trù phú

Từ lâu, vào mùa nước nổi, dòng kênh Tha La được biết đến là nơi có nhiều cá, tôm, cua. Độc đáo hơn, phía gần cầu Tha La, cặp quốc lộ 91 có cái “chợ ma” hoạt động náo nhiệt từ tờ mờ sáng. Nói là chợ, nhưng thật ra chỉ là một khu đất trống nằm cặp con đường ven kênh, được người dân và tiểu thương nhóm họp rất xôm tụ. Muốn tận mắt thấy hoạt động mua bán cá, cua ở đây phải đi thật sớm. Chợ chỉ họp vài tiếng rồi tan do tiểu thương hối hả mang cá về phân phối tại các chợ nông thôn vào buổi sáng sớm.

Anh Nguyễn Văn Tuấn, nhà nằm sâu trong con kênh Tha La, thường xuyên bán cá tại “chợ ma” kể: “Hằng đêm, nơi đây có khoảng 50 đầu xuồng lớn nhỏ cặp bến bán cá, tôm. Họ là những người dân xa xứ về đây khai thác thủy sản trong mùa nước nổi. Hàng chục năm qua, tại chợ này, giữa người dân và tiểu thương luôn gặp gỡ để buôn bán cá đồng rất nhộn nhịp”. Giữa không gian tĩnh mịch, tiếng máy nổ chan chát xé tan màn đêm, khiến nhiều người quên đi mệt nhọc sau một đêm cày đồng vắng.

Trời trưa, chia tay anh Tuấn, chúng tôi tiếp tục chạy vào trong khu vực gần rừng tràm Trà Sư. Mùa này, nước ngập lênh láng, những cây tràm ngoài bìa rừng to bằng bắp chân, hút được phù sa nên phát triển xanh tốt. Xóm nhà sàn hơn 10 căn nằm cặp dòng kênh thuộc xã Thạnh Mỹ Tây, một bên là ruộng lúa, bên kia là cánh rừng tràm khá hoang vắng.

Gặp anh Bùi Văn Danh đang ngồi trong lán trại cất dưới mé kênh, chúng tôi bước xuống trò chuyện, bỗng có cơn gió thổi ùa qua mặt kênh mát rượi. Anh Danh nói rằng xứ “khỉ ho cò gáy” này rất buồn, tuy nhiên khí hậu trong lành. Cuộc sống của bà con ở đây không đến nỗi khó khăn, vì ai cũng có đất ruộng để canh tác.

Mùa nước nổi về, nông dân vừa trồng lúa bên cánh đồng bao đê khép kín, vừa đặt đú bên cánh đồng xả lũ để kiếm thêm thu nhập. Thiên nhiên ở đây hào phóng, bà con nói rằng xứ này lúa, cá đầy đủ. Mỗi buổi sáng, người dân dỡ đú bắt cá mang ra chợ bán, rồi mua nhu yếu phẩm về lo cho gia đình. “Mùa nước nổi về, nguồn cá đồng ăn không hết. Mùa khô thì chim, chuột nhiều lắm! Mỗi lần thu hoạch lúa, mặc sức mà thưởng thức”, anh Danh cười khà.

Giờ đây, người dân sinh sống trong cánh đồng ven kênh Tha La đang tất bật canh tác lúa và khai thác nguồn lợi thủy sản. Cuộc sống tuy không giàu có, nhưng rất ổn định, an yên, tạo nên bức tranh quê bình dị ở vùng hẻo lánh.

THÀNH CHINH