Sản phẩm thủy sản Việt Nam dần khẳng định vị thế trên trường quốc tế
Dù đối mặt với nhiều thách thức về thị trường, logistics cũng như nguồn nguyên liệu chế biến, xuất khẩu thủy sản năm 2024 vẫn về đích ấn tượng với 10 tỷ USD. Trên bản đồ xuất khẩu thủy sản thế giới, Việt Nam hiện là quốc gia xuất khẩu lớn thứ 3, chỉ đứng sau Trung Quốc và Na Uy.
Chế biến cá tra xuất khẩu. Ảnh minh họa
Trong đó, riêng các sản phẩm từ cá tra xuất khẩu sang thị trường Mỹ đạt kim ngạch hơn 12 triệu USD trong 11 tháng đầu năm, tăng gấp 21 lần so với cùng kỳ năm trước - mức tăng cao nhất trong 10 năm trở lại đây, kể từ năm 2015.
Đây là minh chứng cho thấy ngành thủy sản đang đi đúng hướng trong việc phát triển bền vững và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm. Cũng là cơ sở để ngành thủy sản Việt Nam kỳ vọng vào sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn nữa trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
Các sản phẩm từ cá tra xuất khẩu sang Mỹ tăng 4270%
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết tháng 11/2024, xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng sang Mỹ đạt hơn 2 triệu USD, tăng 4270% (tương đương tăng gấp 42 lần) so với cùng kỳ năm 2023. Tính chung, 11 tháng năm 2024, xuất khẩu sản phẩm này sang Mỹ đạt hơn 12 triệu USD, tăng 2182% (tương đương gấp 21 lần) so với cùng kỳ năm trước.
Thu về trên 10 tỷ USD trong năm 2024
Một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực cũng đã có đóng góp lớn vào kết quả xuất khẩu năm 2024 là thủy sản. Dù đối mặt với nhiều thách thức về thị trường, logistics cũng như nguồn nguyên liệu chế biến, xuất khẩu thủy sản năm 2024 vẫn về đích ấn tượng trên 10 tỷ USD.
Kết quả được ghi nhận là tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng cao nhất trong 10 năm gần nhất, tính từ năm 2015. Trước đó, năm 2022 ghi nhận là năm có giá trị xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng vào Hoa Kỳ cao nhất, khi Hoa Kỳ mở cửa sau dịch COVID-19 và nhập khẩu ồ ạt cá tra Việt Nam trong nửa đầu năm.
Tuy nhiên, cũng ngay sau đó, hệ quả của việc nhập khẩu ồ ạt là cung lớn hơn cầu, dẫn đến việc tồn đọng cá tra kéo dài suốt năm 2023 tại Hoa Kỳ. Kinh tế khủng hoảng, nhu cầu suy giảm, người tiêu dùng siết chặt chi tiêu, khiến lượng cá tra trong kho không thể tiêu thụ nhanh chóng, dẫn đến kim ngạch xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ năm 2023 sụt giảm đáng kể. Năm 2023 được xem là năm khó khăn nhất của ngành xuất khẩu cá tra trong 10 năm trở lại đây.
11 tháng năm 2024, đối với phân khúc cá tra giá trị gia tăng, Hoa Kỳ chủ yếu nhập khẩu từ Việt Nam sản phẩm tẩm bột mã HS 16041990 (cá tra finger tẩm bột đông lạnh size 25g, cá tra tẩm bột chiên, cá tra lóc lát tẩm bột đông lạnh, cá tra fillet nugget tẩm bột đông lạnh...). Sản phẩm mã HS 16041990 chiếm đến 99,9% trong tổng sản lượng cá tra giá trị gia tăng xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ trong 11 tháng năm 2024, với 12,4 triệu USD.
Có 5 doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sản phẩm mã HS 16041990 vào Hoa Kỳ trong 11 tháng đầu năm 2024, theo đó, Vạn Đức Tiền Giang chiếm 74% tỷ trọng, tiếp theo đến là Biển Đông chiếm 13%, Thủy sản NTFS chiếm 12%, Vĩnh Hoàn chiếm 2% và SKYEX chiếm 0,0002%.
Một số mã sản phẩm cá tra giá trị gia tăng khác Việt Nam xuất khẩu vào Hoa Kỳ bao gồm: mã HS 16042099 (cá tra xiên que đông lạnh, snack da cá tra chiên xù, . ..); mã HS 16042030 (cá tra viên luộc đông lạnh, chả viên cá tra đông lạnh, . ..); mã HS 16042091 (cá tra xắt miếng tẩm bột, chiên đông lạnh, . ..)
Ngoài sản phẩm chủ lực là phile cá tra đông lạnh, cá tra giá trị gia tăng cũng là mặt hàng cần được quảng bá rộng rãi, và mạnh dạn xuất khẩu vào các nước nhằm chủ động hơn trong việc định vị thương hiệu cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế. Năm 2025 cũng hứa hẹn sẽ là 1 năm giá trị xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng Việt Nam tiếp tục đà 2024 và tăng trưởng vượt bậc.
Tôm và cá tra là hai sản phẩm chủ lực
Chế biến tôm. Ảnh minh họa
Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký VASEP cho biết, đóng góp chủ yếu vào tăng trưởng xuất khẩu năm qua là 2 mặt hàng chủ lực tôm và cá tra, đều chiếm trên 60% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, xuất khẩu tôm đạt 4 tỷ USD, tăng trưởng 16,7%; cá tra thu về 2 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm trước.
Bên cạnh đó, xuất khẩu thủy sản chế biến cũng ghi nhận thành công với kim ngạch hơn 4 tỷ USD, đẩy mạnh chế biến sâu các sản phẩm thủy sản cũng được các doanh nghiệp quan tâm nhằm duy trì và giữ vững vị thế trên các thị trường.
Để có những thành quả trên, ông Nam cho rằng, ngay từ đầu năm 2024 các doanh nghiệp và địa phương đã đẩy mạnh mở rộng thị trường, trong đó VASEP phối hợp với Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương để mở cửa thị trường trọng điểm như: Hoa Kỳ, châu Âu... Điều này đã tác động tích cực lên các thị trường xuất khẩu.
Dự báo năm 2025, ngành thủy sản sẽ tăng trưởng tốt hơn và vượt mốc 11 tỷ USD của năm 2022. "Trên bản đồ xuất khẩu thủy sản toàn cầu, Việt Nam hiện là nước xuất khẩu lớn thứ 3, chỉ xếp sau Trung Quốc và Na Uy, cho thấy ngành thủy sản đang đi đúng hướng trong việc tăng trưởng bền vững và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm", ông Nam nhận định.
Nhiều cơ hội nhưng cũng không thiếu thách thức
Theo Giám đốc Truyền thông của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2025, xuất khẩu thủy sản được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt hơn và có thể trở lại mốc 11 tỷ USD của năm 2022. Bên cạnh những cơ hội thì năm 2025 cũng là năm ngành thủy sản sẽ phải đối mặt với không ít thách thức. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu, cạnh tranh gia tăng từ các quốc gia khác và chiến tranh thương mại và các rào cản thị trường sẽ là những thách thức đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong năm 2025.
