Sáng nay, cựu Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc hầu tòa vụ buôn lậu đất hiếm

Ngày 12-5, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa sơ thẩm xét xử cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc, Chủ tịch Công ty Thái Dương Đoàn Văn Huấn cùng 25 đồng phạm trong vụ án khai thác, buôn lậu đất hiếm.

Các bị cáo bị xét xử về 6 tội danh: Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; Gây ô nhiễm môi trường.

Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến hoạt động khai thác, kinh doanh, xuất khẩu và quản lý Nhà nước về hoạt động khoáng sản.

Cựu Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc.

Ở tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên, bị can Đoàn Văn Huấn đã tổ chức, chỉ đạo hoạt động khai thác quặng đất hiếm và quặng sắt tại mỏ đất hiếm Yên Phú (tỉnh Yên Bái) từ năm 2019 - 2013 vi phạm quy định pháp luật.

Số lượng khoáng sản bị khai thác trái phép trị giá hơn 864 tỉ đồng, đã tiêu thụ tổng số quặng đất hiếm, quặng sắt có trị giá hơn 736 tỉ đồng.

Nhiều bị can là nhân viên, cấp dưới tại Công ty Thái Dương giúp sức cho ông Huấn trong việc khai thác, quản lý, theo dõi sản lượng, chế biến, tiêu thụ quặng, xây dựng báo cáo gian dối gửi cơ quan quản lý Nhà nước.

Ở tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, bị can Nguyễn Linh Ngọc, bị can Nguyễn Văn Thuấn (cựu Tổng Cục trưởng Tổng cục Địa chất khoáng sản) và một số bị can khác được giao nhiệm vụ thực hiện công tác quản lý Nhà nước trong việc thẩm định, cấp giấy phép khai thác quặng đất hiếm.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, ông Ngọc, ông Thuấn cố ý làm trái nguyên tắc, điều kiện cấp phép cho Công ty Thái Dương.

Tại Sở TN&MT tỉnh Yên Bái, các bị can Hồ Đức Hợp (cựu Giám đốc), Lê Công Tiến (cựu Phó Giám đốc), Bùi Đoàn Như (cựu Trưởng phòng Khoáng sản) có trách nhiệm chính trong việc quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Yên Bái.

Nhóm bị can biết Công ty Thái Dương khai thác, chế biến, tiêu thụ trái quy định nhưng không kiến nghị xử lý kịp thời ngăn chặn thiệt hại cho Nhà nước. Ông Như đã tham mưu, ông Tiến duyệt nội dung để ông Hợp ký văn bản gửi UBND tỉnh Yên Bái nhận xét Công ty Thái Dương đã chấp hành các quy định pháp luật mà không kiểm tra, rà soát, phản ánh đúng sai phạm thực tế.

Bị can Đoàn Văn Huấn

Ở tội Buôn lậu, Công ty Đất hiếm Việt Nam do bị can Lưu Anh Tuấn làm Chủ tịch HĐQT đã mua đất hiếm hàm lượng TREO 18-20% khai thác trái phép từ Công ty Thái Dương. Để che giấu nguồn gốc quặng, ông Tuấn chỉ đạo nhân viên sử dụng hồ sơ nhập khẩu nguyên liệu sản xuất để hợp thức việc xuất khẩu trái quy định.

Tổng cộng, Công ty Đất hiếm Việt Nam đã xuất khẩu trái quy định hơn 473.000 kg tổng oxit đất hiếm có trị giá hơn 379 tỉ đồng.

Tại Hải Phòng, bị can Lưu Đức Hoa chỉ đạo tổ chức xuất khẩu trái phép hơn 200.000 kg quặng đất hiếm được chế biến, ngụy trang thành hỗn hợp chất Oxalate để qua mặt cơ quan chức năng.

Bị can Lưu Vũ bị truy tố tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Bị can biết rõ Công ty Thái Dương chưa được phép tiêu thụ quặng, việc mua bán không đúng với nội dung giấy phép được cấp nhưng vẫn thỏa thuận mua hơn 1,9 triệu kg đất hiếm với số tiền hơn 70 tỉ đồng.

Ở hành vi vi phạm kế toán, quá trình tiêu thụ quặng, Đoàn Văn Huấn chỉ đạo cấp dưới khai man giá mua bán, thấp hơn giá trị thật, để che giấu doanh thu. Nhóm bị can ở các công ty Đất hiếm Việt Nam, Hợp Thành Phát giúp ông Huấn che giấu doanh thu, xuất hóa đơn, hạch toán kế toán với giá thấp hơn giá thực tế.

Ở hành vi gây ô nhiễm môi trường, khi tổ chức khai thác quặng, Đoàn Văn Huấn chỉ đạo bị can Nguyễn Văn Lai (điều hành hệ thống hệ thống xưởng nghiền, tuyển quặng) bơm, xả hơn 348 nghìn tấn bùn thải ra khu vực hồ chứa chưa đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật. Ông Huấn còn chỉ đạo bị can Lê Văn Cẩn (quản đốc xưởng thủy luyện) đổ hơn 2.425 tấn thải thạch cao lẫn bùn thải tại các khu vực, vị trí không được phép đổ thải.

BÙI TRANG