Sáp nhập các tỉnh miền núi Tây Nguyên với miền biển: Lợi thế nhân đôi

Quốc lộ 28B kết nối các tỉnh đang được mở rộng, nâng cấp

Dưới góc nhìn quy hoạch, ông nhìn nhận việc kết nối rừng-biển đem lại lợi ích gì cho sự phát triển kinh tế của các tỉnh?

Dưới góc độ quy hoạch, việc kết nối rừng-biển sẽ tối ưu hóa được cấu trúc không gian và kết nối vùng. Đơn giản, một vùng lãnh thổ lý tưởng cần có sự kết hợp hài hòa giữa không gian sinh thái, sản xuất và đô thị. Khi miền núi và miền biển được kết nối trong một thể thống nhất, hệ thống giao thông liên vùng có thể được quy hoạch bài bản, đảm bảo dòng chảy hàng hóa và con người giữa các khu vực một cách thuận lợi hơn. Các tuyến đường huyết mạch từ vùng cao xuống cảng biển sẽ được nâng cấp, giảm chi phí logistics, thúc đẩy giao thương.

Kiến trúc sư, Luật sư Nguyễn Hồ

Bên cạnh đó, việc kết nối sẽ hình thành các chuỗi đô thị đa dạng và bền vững. Như vậy, miền núi có thể phát triển các đô thị sinh thái, kết hợp với đô thị ven biển để tạo ra hệ thống đô thị hoàn chỉnh, hỗ trợ lẫn nhau. Thay vì đô thị phát triển đơn cực, mô hình đô thị vệ tinh kết hợp giữa miền núi và miền biển sẽ giúp phân bổ dân cư hợp lý, giảm áp lực cho các thành phố lớn.

Ngoài ra, các tỉnh, thành sẽ phát triển kinh tế dựa trên lợi thế bổ trợ. Cụ thể, các tỉnh miền núi có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, nông lâm nghiệp phát triển, trong khi miền biển có thế mạnh về đánh bắt, nuôi trồng thủy sản và du lịch biển. Việc sáp nhập giúp hình thành các cụm kinh tế đa ngành, giảm sự phụ thuộc vào một ngành duy nhất. Trong khi đó, cảng biển có thể trở thành đầu ra trực tiếp cho sản phẩm nông nghiệp, gỗ, khoáng sản từ miền núi, thay vì phải qua trung gian, giảm chi phí vận chuyển và tăng tính cạnh tranh.

Việc kết nối cũng định hướng phát triển du lịch theo mô hình đa dạng. Ví dụ: Một không gian du lịch tích hợp từ rừng núi xuống biển sẽ giúp kéo dài thời gian lưu trú của du khách, tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn hơn như “một ngày trải nghiệm từ đỉnh núi xuống bờ biển”. Các tuyến du lịch sinh thái, trekking từ núi xuống biển sẽ được quy hoạch tốt hơn, giúp khai thác tối đa tiềm năng của từng vùng.

Tất nhiên, việc sáp nhập không phải là một quyết định đơn giản, vì mỗi vùng có đặc thù văn hóa, lịch sử và điều kiện phát triển khác nhau. Tuy nhiên, nếu có một chiến lược quy hoạch hợp lý, đây sẽ là cơ hội để Việt Nam xây dựng các vùng kinh tế động lực có tính liên kết cao, phát triển bền vững trong dài hạn.

Vậy khi sáp nhập khu vực các tỉnh Tây Nguyên hiện nay cần làm gì để kết nối với các tỉnh có biển, xin ông cho kiến nghị?

Các tỉnh Tây Nguyên có vị trí đặc biệt khi nằm giữa khu vực duyên hải Nam Trung bộ và vùng biên giới giáp Lào, Campuchia. Để kết nối hiệu quả với các tỉnh có biển, Tây Nguyên cần tập trung vào một số giải pháp quan trọng.

Thứ nhất, phát triển hạ tầng giao thông liên kết vùng, bằng cách mở rộng và nâng cấp đường bộ: Đầu tư mở rộng các tuyến quốc lộ quan trọng như QL19, QL26, QL29, QL14 (đường Hồ Chí Minh) để kết nối thuận lợi hơn với các cảng biển như Quy Nhơn (Bình Định), Nha Trang (Khánh Hòa) và Vũng Rô (Phú Yên). Đầu tư đường sắt: Khôi phục và mở rộng tuyến đường sắt nối Tây Nguyên với duyên hải, đặc biệt là tuyến nối từ Đắk Lắk xuống Khánh Hòa. Phát triển cảng cạn (ICD): Xây dựng các trung tâm logistics, cảng cạn tại Tây Nguyên để gom hàng và kết nối với các cảng biển nhanh hơn.

Thứ hai, tăng cường hợp tác kinh tế - thương mại. Phát triển chuỗi giá trị nông sản: Tây Nguyên có thế mạnh về cà phê, hồ tiêu, cao su, trái cây, trong khi các tỉnh ven biển có cảng xuất khẩu. Cần có chính sách liên kết để đưa nông sản Tây Nguyên đến thị trường quốc tế thông qua các cảng biển. Hợp tác công nghiệp chế biến: Xây dựng các nhà máy chế biến nông sản tại các tỉnh ven biển để giảm chi phí sản xuất và tăng giá trị xuất khẩu. Thúc đẩy giao thương, thương mại điện tử: Kết nối các doanh nghiệp Tây Nguyên với hệ thống logistics và thương mại điện tử tại các tỉnh ven biển để tăng khả năng tiêu thụ sản phẩm.

Thứ ba, kết nối du lịch giữa núi và biển, như: Xây dựng tuyến du lịch liên tỉnh: Phát triển các tour du lịch kết hợp giữa Tây Nguyên và biển như “Một ngày từ núi xuống biển,” giúp du khách có trải nghiệm đa dạng từ rừng thông đến bãi biển. Phát triển hạ tầng lưu trú và dịch vụ: Khuyến khích đầu tư các khu nghỉ dưỡng cao cấp liên hoàn từ Tây Nguyên xuống các tỉnh ven biển. Quảng bá chung giữa Tây Nguyên và các tỉnh biển: Tạo các sản phẩm du lịch chung như lễ hội cà phê kết hợp với du lịch biển, hoặc các chương trình văn hóa giữa đồng bào Tây Nguyên và ngư dân vùng biển.

Thứ tư, liên kết phát triển năng lượng tái tạo. Khai thác điện gió và điện mặt trời: Tây Nguyên có tiềm năng phát triển năng lượng sạch, có thể cung cấp điện cho các khu công nghiệp ven biển. Hợp tác truyền tải điện: Liên kết với các tỉnh duyên hải để xây dựng hệ thống truyền tải điện thông minh, giúp giảm chi phí năng lượng cho cả hai vùng.

Thứ năm, hợp tác giáo dục và đào tạo nhân lực. Liên kết đào tạo nghề: Tây Nguyên có thể hợp tác với các trường đại học ven biển để đào tạo nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghệ chế biến, logistics, và du lịch. Phát triển trung tâm nghiên cứu chung: Thành lập các trung tâm nghiên cứu khoa học ứng dụng vào phát triển nông nghiệp công nghệ cao và nuôi trồng thủy sản.

Thứ sáu, tăng cường hợp tác chính sách và hành chính. Thành lập các hội đồng vùng: Các tỉnh Tây Nguyên và ven biển cần có cơ chế làm việc chung để phối hợp chính sách kinh tế, giao thông, du lịch. Đồng bộ chính sách đầu tư: Các tỉnh nên có chính sách thu hút đầu tư đồng bộ, giảm cạnh tranh không cần thiết và cùng nhau phát triển.

Xin cảm ơn ông!

THÁI LÂM (thực hiện)