Sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia trong thời kỳ mới

Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.

Thúc đẩy cải cách thể chế, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương tinh gọn, hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 là một chủ trương lớn, có ý nghĩa chiến lược và tầm vóc đặc biệt trong tiến trình hoàn thiện tổ chức bộ máy hành chính nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước, là giải pháp về tổ chức hành chính, là định hướng chiến lược nhằm điều chỉnh không gian phát triển, tổ chức lại lãnh thổ hành chính quốc gia theo hướng hợp lý hơn, đồng bộ hơn gắn với tái cơ cấu kinh tế, phân bổ lại nguồn lực, nâng cao năng lực quản trị và khả năng cạnh tranh của quốc gia trong thời kỳ mới.

Thống nhất cao với tờ trình, báo cáo thẩm tra, báo cáo tiếp thu, giải trình và dự thảo Nghị quyết chính phủ trình, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh khẳng định đây là kết quả của quá trình chuẩn bị công phu, bài bản, khoa học, có sự phối hợp chặt chẽ giữa UBTVQH, các Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành và chính quyền địa phương. Các phương án sắp xếp đều căn cứ tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định pháp luật, đảm bảo tính liên kết vùng, tính hiệu quả trong tổ chức quản lý và tính ổn định trong phát triển lâu dài. Việc lấy ý kiến cử tri và Hội đồng nhân dân các địa phương được thực hiện nghiêm túc, có tỷ lệ đồng thuận rất cao – thể hiện sự ủng hộ và kỳ vọng lớn của Nhân dân đối với chủ trương này.

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà – Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh

Các tỉnh sau sáp nhập sẽ có quy mô lớn hơn, điều kiện tự nhiên và nguồn lực đa dạng hơn, có khả năng xây dựng quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội quy mô lớn, thu hút đầu tư mạnh hơn, tổ chức lại không gian sản xuất và dịch vụ một cách hợp lý, bền vững hơn. Việc tổ chức lại đơn vị hành chính sẽ tạo điều kiện thuận lợi để tái cấu trúc hệ thống cơ quan hành chính các cấp, nâng cao hiệu quả quản trị, chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đây cũng là cơ hội thúc đẩy cải cách thể chế, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương tinh gọn, hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp.

“Hôm nay, tâm trạng của tôi cũng như các ĐBQH, được làm một việc rất thiêng liêng, bấm nút thông qua nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh; Nghị quyết mà tôi tin là nhiều đời sau vẫn ghi nhận việc làm của chúng ta hôm nay, ”, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà chia sẻ.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh và các đại biểu biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.

Sớm ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn cụ thể về tổ chức bộ máy, quản lý tài sản công

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cho rằng quá trình triển khai sẽ đối diện với không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi sự chỉ đạo sâu sát, sự phối hợp đồng bộ và cơ chế chính sách phù hợp.

Trước hết là vấn đề xử lý trụ sở hành chính công dôi dư. Theo báo cáo của Chính phủ, tổng số trụ sở công cấp tỉnh tại 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 38.182 trụ sở; trong đó, dự kiến còn 4.226 trụ sở dôi dư. Việc xử lý các trụ sở này cần sớm được quy định rõ ràng về thẩm quyền, phương án sử dụng lại, chuyển đổi công năng hoặc đấu giá, tránh gây lãng phí hoặc bỏ hoang. Chính phủ sớm ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn cụ thể về tổ chức bộ máy, quản lý tài sản công, điều chuyển, bố trí nhân sự, xây dựng kế hoạch sắp xếp nhà ở công vụ.

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà – Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh.

Thứ hai là thách thức trong việc sắp xếp tổ chức bộ máy, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Hiện nay, tổng biên chế của 52 tỉnh, thành phố thuộc diện sắp xếp là 447.657 người, trong đó có 2.321 cán bộ, 79.118 công chức và 366.218 viên chức. Đây là lực lượng rất lớn, việc điều chuyển, phân công lại phải bảo đảm đúng quy định, hợp tình, hợp lý, tạo được sự đồng thuận; đảm bảo chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách.

Quan tâm đẩy nhanh tiến độ cải cách tiền lương, sau sáp nhập, khối lượng công việc tăng, phạm vi quản lý rộng hơn, trách nhiệm lớn hơn. Đối với lực lượng cán bộ, công chức cấp xã, đội ngũ người hoạt động không chuyên trách cấp xã, chịu tác động trực tiếp từ sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính, rất cần có chính sách rõ ràng, ổn định và có lộ trình chuyển tiếp phù hợp, thể hiện sự quan tâm và nhân văn trong quá trình thực hiện cải cách.

Thứ ba, bày tỏ đồng tình với việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã thực hiện theo nguyên tắc, tỉnh sáp nhập với thành phố thì gọi là thành phố; xã sát nhập với phường thì gọi là phường. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ rà soát tiêu chí đô thị cấp tỉnh, cấp thành phố theo Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13, Nghị quyết số 27/2022/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; theo đó nhiều thành phố sáp nhập với tỉnh, tiêu chí đô thị đã giảm xuống dưới 60%; có thành phố chỉ đạt trên 30% tiêu chí đô thị.. cần có giải pháp, kế hoạch, lộ trình cụ thể nâng cấp đô thị.

Đồng thời, có 1 số tỉnh, trong đó có Quảng Ninh sau sắp xếp, vẫn đạt trên 60% tiêu chí đô thị vượt tiêu chí của Nghị quyết. Và với các điều kiện về dân số, quy mô kinh tế, trình độ phát triển đô thị và năng lực quản trị địa phương, tỉnh Quảng Ninh đã và đang hội đủ các tiêu chí để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Vì vậy, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét, tạo điều kiện để tỉnh Quảng Ninh được công nhận là Thành phố trực thuộc Trung ương – qua đó phát huy tốt hơn tiềm năng, lợi thế của địa phương, đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Trọng Quỳnh - Cao Hoàng