Sau 50 năm giải phóng, 'vùng đất đau thương' Ba Chúc chuyển mình mạnh mẽ

Theo các nhân chứng lịch sử, sau ngày miền Nam giải phóng, thống nhất đất nước, cũng như nhiều địa phương khác trên cả nước, quân và dân tỉnh An Giang bắt tay vào công cuộc xây dựng, khôi phục sản xuất, hàn gắn vết thương chiến tranh. Thế nhưng, phía bên kia biên giới, tập đoàn phản động Pol Pot-Ieng Sary lại đẩy mạnh gây hấn, nhiều lần xâm lấn lãnh thổ nước ta.

Một góc Nhà mồ Ba Chúc

Đêm 30/4/1977, bọn phản động Pol Pot-Ieng Sary đã tấn công vùng biên giới Tây Nam. Chúng nổ súng tấn công vào 14 xã biên giới; tàn sát người dân, đốt phá làng ấp, trường học, cơ sở sản xuất. Đặc biệt, từ ngày 18-30/4/1978 tại khu vực Ba Chúc, huyện Tri Tôn, hơn 3.000 người dân Ba Chúc đã thiệt mạng, bởi sự tàn sát dã man, tàn bạo của quân Pol Pot. Cựu chiến binh Nguyễn Văn Tư, năm nay 70 tuổi, quê Vĩnh Long, nhập ngũ năm 1972, đơn vị Tiểu đoàn 3, Sư đoàn 330, Quân khu 9, tham gia kháng chiến chống Mỹ, sau khi giải phóng miền Nam, ông lại tiếp tục tham gia các trận đánh tại chiến trường biên giới Tây Nam.

“Ngày 18/4/1978, đơn vị tôi cơ động về Ba Chúc, khi đánh xuống đây thì thấy rất nhiều người dân mình bị địch nó giết. Phụ nữ mỗi chỗ từ 5-7 người; trẻ em thì bị nó nắm chân đập đầu; còn người lớn thì nó dùng cây, búa đập đầu cho chết; số người dân còn lại trốn trên núi, chúng bắt được và cột thành chùm có đến hàng trăm người, dắt qua khu vực xã Lạc Quới, huyện Tri Tôn, dọc đường đi chúng bắn chết, rồi đẩy hết xuống hồ. Khi mình đánh giải tảo được Ba Chúc thì điêu tàn không còn gì hết. Chiến tranh biên giới xong, mình gặp bà xã, mình cưới rồi ở Ba Chúc này luôn”, ông Nguyễn Văn Tư kể lại.

Bên trong Nhà mồ Ba Chúc

Chiến tranh lùi xa, nhưng mất mát đau thương vẫn còn đó. Hậu quả do Pol Pot để lại đã gây rất nhiều khó khăn cho chính quyền, người dân xã Ba Chúc. Người dân bị đói hai năm liền, đất ruộng bị bỏ hoang không sản xuất được; trẻ em nhiều năm liền không đi học được do trường học bị đốt phá; hơn 200 người chết và bị thương do lựu đạn và mìn của Pol Pot còn cài lại. Sau khi quân Pol Pot bị đánh đuổi, chính quyền và người dân nơi đây đã nén đau thương cùng nhau đoàn kết xây dựng lại quê hương, đất nước, khôi phục sản xuất, từng bước đẩy lùi khó khăn.

Cấp trung học phổ thông của địa phương có tỷ lệ học sinh đậu tốt nghiệp 100% liên tục nhiều năm

Cựu chiến binh Lê Văn Mộng, người con quê hương Ba Chúc, đã từng trực tiếp tham gia các trận đánh quân Pol Pot giải phóng quê hương, chia sẻ: Đã trải qua 2 cuộc chiến tranh, đến bây giờ ông vẫn còn ám ảnh với những cảnh tượng của cuộc chiến chiến tranh biên giới Tây Nam. Gia đình ông có 3 anh em, hai anh đã hy sinh, sau khi kết thúc chiến tranh biên gới Tây Nam, ông đã xin về phục viên để chăm sóc cho cha mẹ già. Từ nỗi đau thương mất mát đó, với phẩm chất của một người lính cụ Hồ, ông đã vượt qua mọi khó khăn để ổn định cuộc sống.

“Tôi sinh được 3 người con, 1 cháu đã nối nghiệp tôi và giờ đã là trung tá bộ đội rồi, 1 anh làm công nhân, đứa con gái út cũng đã lập gia đình rồi. Khi tôi mới về phục viên cuộc sống rất vất vả, phải đi làm mướn làm thuê để kiếm sống và nuôi con ăn học, vợ tôi đi bán hàng ở chợ cũng chỉ đủ ăn hàng ngày. Sau này, gia đình tôi được nhà nước hỗ trợ chính sách, tôi đã cất được nhà tường kiên cố, có điện, có nước, có cả wifi…đầy đủ. Thị trấn Ba Chúc ngày nay đã thay đổi rất nhiều so với trước đây, thay đổi phải nói là hoành tráng”, ông Lê Văn Mộng chia sẻ.

Hiện nay, Ba Chúc là một trung tâm đô thị trù phú của huyện Tri Tôn

Biến những đau thương, mất mát thành động lực, các thế hệ người dân sinh sống ở Ba Chúc đã nỗ lực xây dựng lại quê hương từ đống đổ nát, hoang tàn; Chính quyền các cấp quan tâm đầu tư, xây dựng lại cơ sở hạ tầng; đồng thời, phát động bà con khôi phục sản xuất, phát triển kinh tế để ổn định cuộc sống. Nhờ đó, Ba Chúc đã từng bước khởi sắc về nhiều mặt; từ một làng quê nhỏ, Ba Chúc đã trở thành một thị trấn sầm uất; từ một vùng quê với trình độ dân trí thấp, đến nay, thị trấn đã có Trường Mầm non đạt chuẩn phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi; Trường trung học phổ thông có tỷ lệ học sinh đậu tốt nghiệp 100% liên tục nhiều năm; nhiều học sinh đỗ vào các trường cao đẳng, đại học…Ông Chau Yêm và bà Neang Sóc Phép khóm An Bình, thị trấn Ba Chúc chia sẻ về cuộc sống của mình.

“Sau khi quân Pol Pot bị đánh đuổi, luýc đó người dân rất khó, bây giờ thì đỡ rồi. Gia đình tôi được nhà nước hỗ trợ bò đẻ đã được 6 tháng rồi; nhà này cũng mới làm, do nhà nước hỗ trợ, tôi cảm thây rất là mừng; bây giờ chỉ lo làm ăn để ổn định kinh tế gia đình. Gia đình chỉ có 5 công ruộng, diện tích này không nhiều, làm cũng chỉ đủ ăn; còn thời gian rảnh tôi sẽ đi làm mướn để kiếm thêm thu nhập”, ông Chau Yêm khóm An Bình, thị trấn Ba Chúc chia sẻ về cuộc sống của mình.

Còn bà Neáng Sóc Phép khóm An Bình, thị trấn Ba Chúc cho biết: “Cuộc sống của gia đình tôi hiện nay tốt hơn trước rất nhiều. Trước đây, cả hai vợ chồng tôi đều phải đi làm mướn suốt, nhưng mà tế vẫn khó khăn, căn nhà ở thì bị dột nát; cũng may nhà hỗ trợ cho ngôi nhà mới; đợt này nhà nước lại hỗ trợ cho 2 con bò, gia đình tôi cũng mừng. Bây giờ vợ chồng tôi, cố gắng làm làm ăn để thoát nghèo vươn lên làm giàu và lo cho 2 con ăn học hết đại học”.

Niềm vui của ông Chau Yêm người nông dân dân tộc Khmer bên cặp bò được nhà nước hỗ trợ

Theo ông Phan Bá Phước, Phó chủ tịch UBND thị trấn Ba Trúc, hiện số hộ nghèo của địa phương chỉ còn hơn 1,7%; thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 74 triệu đồng/người/năm. thị trấn Ba Chúc có nhiều lợi thế phát triển, nhất là có dãy Ngọa Long Sơn nằm trải dài từ Lê Trì qua Ba Chúc, Lương Phi, Châu Lăng; tiềm năng phát triển kinh tế vườn trên núi kết hợp du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng... Hiện nay, Ba Chúc là một trung tâm đô thị trù phú của huyện Tri Tôn. Khu di tích lịch sử quốc gia Nhà mồ Ba Chúc, chùa Tam Bửu-Phi Lai đã trở thành điểm thu hút du lịch, điểm đến nổi tiếng của An Giang.

“Địa phương sẽ tiếp tục chăm lo công tác an sinh xã hội; chính sách đền ơn đáp nghĩa; thực hiện các chương trình giảm nghèo bền vững; củng cố nâng cao chất lượng giao dục. Tiếp tục tập trung phát triển nông nghiệp dịch vụ, sản xuất nông nghiệp chuyên canh, nông nghiệp công nghệ cao…Ba Chúc có địa hình bán sơn địa, có nhiều di tích, nên địa phương cũng đã định hướng phát triển du lịch theo hướng tâm linh, lịch sử, sinh thái…Hiện nay, địa phương cũng đã kêu gọi các nhà đầu tư để phát triển theo hướng thương mại du lịch và dịch vụ. Đồng thời, vận động mọi nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng để thúc đẩy phát triển kinh tế, giao thương buôn bán và phát triển du lịch”, ông Phan Bá Phước cho biết.

Ba Chúc hiện số hộ nghèo chỉ còn hơn 1,7%

Ba Chúc một địa phương gắn liền với bao đau thương, mất mát, từng được xem là "vùng đất chết". Đảng bộ, Chính quyền và người dân nơi đây đã nén đau thương, mất mát, đoàn kết xây dựng lại quê hương; đã làm Ba Chúc hồi sinh và vươn lên mạnh mẽ. Ba Chúc hôm nay với một diện mạo mới, đang thay đổi từng ngày và ngày càng khởi sắc.

Phan Ánh/VOV-ĐBSCL