Sẽ giảm tối đa danh mục dự án phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư

Quang cảnh thảo luận Tổ 11

Thảo luận về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội tại Tổ 11 gồm Đoàn ĐBQH thành phố Cần Thơ và tỉnh Điện Biên bày tỏ nhất trí cao đối với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư hiện hành nhằm giải quyết các vướng mắc cấp bách; đồng thời đề nghị làm rõ thêm nhiều nội dung để tăng cường hiệu quả thu hút đầu tư.

Cần cơ chế vượt trội để cạnh tranh

ĐBQH Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ) chỉ rõ, thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư hiện vẫn "rất rườm rà và mất khá nhiều thời gian" , kéo theo chi phí tuân thủ lớn. Do đó, việc sửa đổi Luật được kỳ vọng sẽ khắc phục hạn chế này, đồng thời tăng cường năng lực cạnh tranh thông qua cải cách thể chế.

Đại biểu nhấn mạnh, muốn đột phá, Việt Nam phải có "cơ chế, chính sách vượt trội" không chỉ so với chính chúng ta trước đây mà còn so với các nước trong khu vực. "Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể tăng cường thu hút được các dự án, các nhà đầu tư lớn".

Góp ý về Khoản 3 Điều 15 (hình thức hỗ trợ đầu tư), đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đề nghị cân nhắc, bổ sung thêm hai hình thức hỗ trợ đầu tư.

Thứ nhất là, hỗ trợ xây dựng, vận dụng mô hình quản trị doanh nghiệp phù hợp, hiện đại và cung cấp các phần mềm hỗ trợ để chuyển đổi các hình thức quản trị doanh nghiệp nhằm thực hiện mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 và chuyển đổi 5 triệu hộ kinh doanh.

Các đại biểu tại phiên thảo luận Tổ 11

"Việc chuyển đổi này gắn với rất nhiều thủ tục, đặc biệt là thủ tục về thuế. Chúng ta đang chuyển từ thuế khoán sang kê khai thuế theo thu nhập, theo doanh nghiệp. Điều này cũng cần phải được sự hỗ trợ rất lớn từ phía nhà nước, các cơ quan quản lý để các hộ kinh doanh này mạnh dạn trong quá trình chuyển đổi, từ kê khai thuế, từ các phần mềm, rồi hỗ trợ về quản trị", đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Thứ hai là, hỗ trợ các doanh nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Lý do là bởi ở một số khu vực hiện nay, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long, có độ nhạy cảm rất lớn về biến đổi khí hậu. Những năm gần đây, tác động của biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó cần cân nhắc bổ sung thêm vào Khoản 3 Điều 15 cho đầy đủ hơn.

Quy định chi tiết trong Luật sẽ khó thực hiện

Điều 16 quy định về ngành, nghề ưu đãi đầu tư và các địa bàn ưu đãi đầu tư. Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, "dường như Điều này mới tập trung vào các ngành, nghề ưu đãi, còn địa bàn ưu đãi chưa rõ".

Các đại biểu tại phiên thảo luận Tổ 11

Đại biểu đề nghị cân nhắc có đề nghị bổ sung về địa bàn ưu đãi, trong đó, tập trung vào hai địa bàn cụ thể gồm: địa bàn còn nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng giao thông, hệ thống logistics thiếu hiệu quả và địa bàn chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai thất thường ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân.

Cũng liên quan đến Điều 16 về ngành nghề ưu đãi đầu tư và địa bàn ưu đãi đầu tư, ĐBQH Nguyễn Văn Quân (Cần Thơ) đề nghị bổ sung tại Điểm b Khoản 2 Điều 16 cụm từ "cụm công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp" vào nhóm địa bàn được hưởng ưu đãi đầu tư.

Lý do, theo đại biểu là, bản chất của cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp cũng là tạo mặt bằng cho các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, chỉ khác nhau là khu công nghiệp có thể kêu gọi doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp ngoài tỉnh, doanh nghiệp có quy mô lớn, còn cụm công nghiệp chủ yếu tạo mặt bằng cho doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ ở địa phương, những cơ sở sản xuất có nguy cơ ô nhiễm thì cũng phải gom lại, đưa vào cụm công nghiệp để quản lý cho tốt.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, ĐBQH tỉnh Điện Biên cho biết, dự thảo Luật được thiết kế theo dạng "luật khung". Trong đó, về danh mục đầu tư, dự thảo Luật "chỉ quy định nguyên tắc các dự án được ưu đãi đầu tư còn danh mục cụ thể sẽ được quy định chi tiết ở trong nghị định. Nếu quy định trong luật càng chi tiết thì sau này càng khó làm".

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, ĐBQH tỉnh Điện Biên phát biểu

Tương tự, về địa bàn ưu đãi, Bộ trưởng cho biết, dự thảo Luật quy định "có tính bao quát"; cam kết sẽ "rất lưu ý để đưa vào nghị định các ý kiến của đại biểu về ưu đãi cho các khu vực khó khăn về hạ tầng giao thông hoặc bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng đã có các quy định ưu đãi cho phát triển nông nghiệp và "cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp", trong đó đối tượng này vừa không phải thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư, vừa được hưởng ưu đãi.

Bộ Tài chính đang quyết liệt "rút giảm các nội dung"

Liên quan đến Điều 25 về các dự án thuộc diện chấp nhận chủ trương đầu tư. Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá rất cao cơ quan soạn thảo đã mạnh dạn lược bỏ rất nhiều các đối tượng, các dự án không cần phải thông qua bước chấp thuận chủ trương đầu tư. Khi bỏ bước này thì quy trình, thủ tục đầu tư cũng được rút ngắn rất nhiều.

Tuy nhiên, việc lược bỏ này được cơ quan soạn thảo tiến hành bằng cách chỉ đưa ra một số trường hợp phải chấp thuận chủ trương đầu tư. Cơ bản thống nhất cách quy định này, song đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cũng đề nghị rà soát thêm trong số các dự án thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư ở đây có rút gọn tiếp được không?

Nêu quan điểm cá nhân, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, có hai nhóm bắt buộc phải có thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư trong quá trình triển khai dự án gồm: nhóm các dự án liên quan đến các vấn đề phức tạp, nhạy cảm về quốc phòng, an ninh ở biên giới hay khu vực có thể gây ra những tác động đến an ninh quốc phòng; nhóm dự án áp dụng các cơ chế đặc thù khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Các đại biểu tại phiên thảo luận Tổ 11

Ngoài 2 nhóm trên, đại biểu đề nghị cân nhắc thêm để có thể thu hẹp tối đa các loại dự án không cần phải thêm bước chấp thuận chủ trương đầu tư bởi thực tế đã có một số dự án đầu tư lớn, chỉ có một số nhà đầu tư lớn trên thế giới có thể thực hiện được nhưng khi vào Việt Nam thấy vướng nhiều thủ tục, trong đó có thủ tục liên quan đến chấp thuận chủ trương đầu tư phải mất rất nhiều thời gian nên họ đã chọn một quốc gia khác để đầu tư.

Về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, cơ quan soạn thảo đã tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội để "thu hẹp, làm rõ các dự án phải thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư", bao gồm các dự án hạ tầng quan trọng (cảng biển, sân bay, viễn thông, xuất bản, báo chí…), các dự án đề xuất sử dụng đất đai khu vực biển, hoặc các dự án ảnh hưởng lớn về môi trường hoặc thực hiện ở những khu vực nhạy cảm về quốc phòng an ninh.

Về nội dung chấp thuận chủ trương đầu tư, Bộ Tài chính đang quyết liệt "rút giảm các nội dung", bảo đảm chỉ giữ lại những thông tin "rất thiết yếu, rất cơ bản, rất ngắn gọn" như quy mô, mục tiêu, địa điểm và tiến độ, thời hạn thực hiện dự án.

Về quan điểm chung, Bộ trưởng nhấn mạnh "phải giảm tối đa danh mục dự án phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Những cái gì thật cần thiết mới quy định, còn lại là bỏ tối đa"; đồng thời cam kết "tiếp tục rà soát" cả về số lượng ngành nghề và nội dung chấp thuận chủ trương đầu tư.

Quỳnh Chi; Ảnh: Lâm Hiển