'Siêu dự án' đột phá hạ tầng năm 2026

Chính phủ lên kế hoạch khởi công, đảm bảo tiến độ cho loạt dự án hạ tầng quy mô lớn trong năm 2026. Ảnh: Quỳnh Trần.

Theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được báo cáo tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chính phủ xác định 2026 sẽ là năm đột phá trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, với hàng loạt dự án đường sắt, hàng không và cảng biển quy mô lớn được khởi công hoặc chuyển giai đoạn.

Thúc đẩy đầu tư đường sắt tốc độ cao

Năm 2026, Chính phủ đặt mục tiêu đẩy nhanh tiến độ tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và khởi công tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam - dự án hạ tầng có quy mô lớn nhất từ trước đến nay.

Trong đó, tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dự kiến được khởi công vào cuối năm nay. Theo Nghị quyết 187/2025 của Quốc hội, tuyến đường sắt này dài khoảng 419 km, tổng vốn 203.231 tỷ đồng (tương đương 8,37 tỷ USD). Khi đưa vào khai thác, tuyến này dự kiến vận chuyển 21 triệu tấn hàng hóa và 14 triệu hành khách mỗi năm, giảm tải cho hệ thống đường bộ, tăng kết nối kinh tế giữa 3 địa phương trọng điểm và mở rộng giao thương Việt Nam - Trung Quốc. Dự án cũng được kỳ vọng tạo 90.000 việc làm trong giai đoạn xây dựng và khoảng 2.500 việc làm lâu dài khi vận hành.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư từ tháng 11/2024, với tổng vốn sơ bộ khoảng 1,7 triệu tỷ đồng (67 tỷ USD). Tuyến dài 1.541 km, nối ga Ngọc Hồi (Hà Nội) với ga Thủ Thiêm (TP.HCM). Chính phủ dự kiến khởi công dự án vào tháng 12/2026 và hoàn thành vào năm 2035.

Mới đây nhất, Bộ Xây dựng đã kiến nghị điều chỉnh quy hoạch, đề xuất ưu tiên đầu tư sớm đoạn Vinh - Nha Trang, thay vì sau năm 2030 như kế hoạch cũ.

Ngoài 2 tuyến trọng điểm này, Chính phủ cũng cho biết sẽ đẩy nhanh các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, cũng như các tuyến kết nối với Trung Quốc để tăng cường năng lực vận tải.

Hàng không bước vào chu kỳ đầu tư lớn

Sau khi hoàn thành giai đoạn 1 trong năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ bước vào giai đoạn 2 vào năm 2026.

Tổng thể dự án sân bay Long Thành được xây dựng trên diện tích khoảng 5.000 ha tại Đồng Nai, tổng vốn hơn 336.000 tỷ đồng, chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 cho phép công suất 25 triệu lượt khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm; giai đoạn 2 sẽ nâng gấp đôi công suất hành khách, dự kiến hoàn thành vào năm 2035; giai đoạn cuối cùng giúp sân bay đạt 100 triệu lượt khách và 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm trong giai đoạn 2030-2040.

Ngoài sân bay Long Thành, Chính phủ cũng đặt mục tiêu bảo đảm tiến độ sân bay quốc tế Gia Bình (Bắc Ninh) - dự án sân bay mới tại miền Bắc, vốn đầu tư ước tính gần 121.000 tỷ đồng. Cùng với đó là kế hoạch khởi công dự án đường kết nối sân bay Tân Sơn Nhất cùng phương án mở rộng các sân bay Phú Quốc, Chu Lai, Phù Cát, Cà Mau và Thổ Chu.

Khu đất xây dựng sân bay Gia Bình tại Bắc Ninh. Ảnh: Việt Hà.

Trong lĩnh vực hàng hải, Chính phủ cho biết sẽ phấn đấu để đảm bảo tiến độ đầu tư của dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (TP.HCM), cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng) và cảng Hòn Khoai (Cà Mau).

Trong đó, cảng Cần Giờ đã được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư ngày 16/1, có quy mô khoảng 571 ha, tổng vốn đầu tư hơn 50.000 tỷ đồng. Dự án dự kiến khởi công trong năm nay. Theo tính toán, khi hoàn thành, cảng ở Cần Giờ sẽ mang lại nguồn thu 34.000-40.000 tỷ đồng mỗi năm, tạo việc làm cho 6.000-8.000 nhân viên, lao động tại cảng cùng hàng chục nghìn người phục vụ ở khối hậu cần, trung tâm logistics sau cảng...

Còn cảng Liên Chiểu được khởi công từ tháng 12/2022 với diện tích 450 ha và tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 48.304 tỷ đồng. Cảng được chia làm 3 giai đoạn: giai đoạn một có diện tích 44,6 ha dự kiến hoàn thiện năm 2025, hai giai đoạn còn lại có diện tích lần lượt là 106,81 ha và 80,7 ha dự kiến hoàn thiện vào năm 2030 và 2050.

Trong khi đó, cảng Hòn Khoai vừa được khởi công vào dịp 19/8 vừa qua. Cảng thuộc địa phận xã Đất Mũi thuộc tỉnh Cà Mau, cách đất liền 17 km, gồm bến tàu dài 1.000 m, công suất 20 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Khu nước luồng, vũng quay tàu rộng 203 ha, đủ sức tiếp nhận tàu trọng tải đến 250.000 DWT.

Ở giai đoạn hoàn thiện, cảng sẽ mở rộng lên 686 ha, có thêm hai cầu cảng tổng hợp dài 1.000 m đón tàu container 250.000 DWT và hai cầu cảng hàng lỏng, khí, tiếp nhận tàu 150.000 DWT.

Khi hoàn thành, hệ thống cao tốc và cảng biển sẽ tạo kết nối thông suốt từ Bắc xuống Nam, từ đất liền ra đảo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Đồng bằng sông Cửu Long và đảm bảo quốc phòng vùng biển Tây Nam.

Còn ở lĩnh vực năng lượng, Chính phủ đặt mục tiêu bảo đảm tiến độ xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, đồng thời chuẩn bị hạ tầng cho sản xuất chip bán dẫn, triển khai mạng 5G và internet vệ tinh.

Thủy Tiên